Ziektebeheer bij Ethiopische wolven
Ethiopische wolven(Canis simensis) zijn de meest bedreigde carnivoor van Afrika, met nog ongeveer 500 overgebleven exemplaren in het Afroalpiene leefgebied van het land, waarvan ongeveer de helft in het Balegebergte. Hoewel het verlies van habitats een grote bedreiging vormt voor het voortbestaan van de soort, hebben epizoötieën van infectieziekten ernstige gevolgen gehad voor de wolvenpopulaties. Sinds 1992 hebben de wolven in het Balegebergte te maken gehad met acht grote uitbraken van rabiës en canine distemper virussen. De uitbraken worden veroorzaakt door de introductie van de virussen van huishonden. De dichtheid en het sociale karakter van de wolven zorgen voor een snelle overdracht van het virus tussen de roedels; zorgwekkend genoeg hebben uitbraken geleid tot het uitsterven van hele roedels. Om deze bedreiging effectief aan te pakken, hebben het Ethiopian Wolf Conservation Programme en haar partners een uitgebreide beschermingsstrategie ontwikkeld en toegepast, inclusief preventieve en reactieve vaccinatie en ziektemonitoring in lijn met een One Health-benadering.
Context
Uitdagingen
De aanwezigheid van niet-gevaccineerde huishonden wordt nog verergerd door habitatverlies, waardoor mensen, huisdieren en wilde dieren dichter bij elkaar komen en er mogelijkheden ontstaan voor ziekteoverdracht.
Locatie
Proces
Samenvatting van het proces
Bij de strategie voor het behoud van de Ethiopische wolf zijn veel componenten en belanghebbenden betrokken. Het aspect van ziektebeheer is gebaseerd op wetenschappelijk bewijs en bewustzijn, wat heeft geleid tot een geïntegreerde strategie voor ziektebeheer, inclusief detectie en vaccinatie. Aangezien rabiës een ernstige bedreiging vormt voor de gezondheid van mensen, huisdieren en wilde dieren, versterkt deze oplossing hoe natuurbehoud belangrijke voordelen kan opleveren voor de volksgezondheid.
Bouwstenen
Bewijs en bewustwording
Als onderdeel van de beschermingsstrategie worden overheidsinstanties, beheerders van beschermde gebieden en lokale gemeenschappen geïnformeerd over de bedreiging die ziekten vormen voor de wolven en hoe deze tot een minimum kan worden beperkt. De beschermingsstrategie is gebaseerd op en draagt bij aan het wetenschappelijke bewijsmateriaal voor het behoud van de hondachtigen en ziektebeheer. De bewustwordingsfocus van het initiatief zorgt ervoor dat leden van de gemeenschap begrijpen waarom vaccinatie van huishonden belangrijk is en hoe belangrijk het is om ziektes te melden.
Sleutelfactoren
Coördinatie met overheidspartners en andere belanghebbenden zorgt voor een voortdurende uitwisseling van informatie. Iedereen is zich bewust van de bedreigingen voor de wolven en deelt het gemeenschappelijke doel om ze te beschermen. Leden van de gemeenschap spelen een belangrijke rol als rentmeester, onder andere als wolvenambassadeurs en gemeenschapswachten.
Geleerde les
De vaccinatie van wolven was een nieuwe aanpak op het continent. Uitwisseling van kennis met overheidspartners en nationale en internationale ziektedeskundigen zorgde ervoor dat de meest recente wetenschappelijke richtlijnen beschikbaar waren en werden meegenomen in beslissingen die belangrijk zijn voor het voortbestaan van wolvenpopulaties en de soort. De aanpak van EWCP levert informatie op over de beste praktijken voor ziektebeheer in natuurbehoud.
Vaccinatie
Om effectief te zijn, moeten vaccinatiecampagnes bij huishonden een dekking van 70% bereiken en handhaven, wat een praktische uitdaging vormt in een afgelegen landschap met een groot verloop in de hondenpopulatie. In het kader van het EWCP-initiatief wordt een alomvattende aanpak gevolgd om de insleep en verspreiding van ziekten in wolvenpopulaties te voorkomen en erop voorbereid te zijn: er worden vaccinatiecampagnes uitgevoerd bij huishonden in en rond wolvenhabitats, preventieve orale vaccinatie van wolven wordt uitgevoerd en noodvaccinatie van wolven wordt toegediend als reactie op een bevestigde epizoötie.
Sleutelfactoren
Onderzoek, waaronder een succesvolle veldproef, heeft ertoe geleid dat het EWCP preventieve vaccinatie van wolven tegen hondsdolheid kan uitvoeren met behulp van een oraal lokaas (een vaccinzakje verstopt in een stuk vlees). Orale vaccinatie is goedkoper, minder belastend voor wolven en gemakkelijker op te schalen dan injecteerbare vaccins.
Geleerde les
Hoewel het injecteerbare rabiësvaccin routinematig wordt gebruikt bij gedomesticeerde honden over de hele wereld, was voor een succesvolle vaccinatie bij wolven een andere aanpak nodig: orale rabiësvaccinatie. Hoewel orale lokaasaanpak wordt gebruikt bij sommige wilde carnivoren in Noord-Amerika en Europa, was dit de eerste keer dat het SAG2 rabiësvaccin werd gebruikt bij een bedreigde diersoort. Er werden proeven gedaan met de voorkeur voor lokaas en de toediening van het vaccin bij wolvenpopulaties in het Balegebergte.
Opsporing
Door monitoring worden ziekten bij wolven in een vroeg stadium ontdekt, wordt de diagnostische capaciteit verbeterd en kunnen interventies zo snel mogelijk worden uitgevoerd, waardoor het leven van veel wolven wordt gered. Via ons initiatief voor geïntegreerd ziektebeheer bieden we training en technische handleidingen voor lokaal veterinair personeel en ontwikkelen we waarschuwingsnetwerken voor ziekten om uitbraken bij wolven en honden beter te kunnen detecteren, diagnosticeren en bestrijden.
Sleutelfactoren
Een team van goed getrainde waarnemers, te voet of te paard, houdt wolvenroedels nauwlettend in de gaten. Tijdens uitbraken zijn zij de eersten die dode wolven detecteren en snel een autopsie uitvoeren en diagnostische monsters verzamelen, terwijl een breder netwerk het EWCP ook waarschuwt bij uitbraken van hondsdolheid of hondenziekte. De versterking van laboratoriumsystemen en veterinaire diensten is een belangrijke factor die een robuuste detectie en monitoring van hondsdolheid in het land mogelijk maakt.
Geleerde les
Veel honden lopen vrij rond in de landelijke hooglanden, waar ze wolven tegenkomen en ziektes kunnen overbrengen. De aanwezigheid van huishonden, in combinatie met de toegenomen landbouwactiviteiten in het gebied, maakt voortdurende controle van cruciaal belang om zich ontwikkelende bedreigingen op te sporen en te helpen bij het nemen van passende beschermingsmaatregelen. Het bewustzijn en de deelname van vele belanghebbenden vormen een vitaal netwerk om de opsporing te ondersteunen.
Invloeden
Als onderdeel van de Ethiopische strategie voor het behoud van wolven is een geïntegreerde strategie voor het beheer van ziekten tegen hondsdolheid en hondenziekte ontwikkeld waarbij tal van belangrijke partners betrokken zijn, waaronder de Ethiopian Wildlife Conservation Authority en beheerders van beschermde gebieden, lokale overheden en gemeenschappen. Het plan bestaat uit vijf onderdelen: het bestrijden van ziekten bij reservoirhonden, het verminderen van het contact tussen honden en wolven, het vergroten van de capaciteit om uitbraken op te sporen, het preventief vaccineren van wolven en (als laatste redmiddel) het noodvaccineren van wolven als reactie op een bevestigde epizoötie. Specifieke indicatoren worden bijgehouden om de impact van de strategie voortdurend te evalueren, waaronder het aantal roedels dat oraal is gevaccineerd tegen hondsdolheid, de frequentie van loslopende honden binnen het wolvenhabitat, het aantal district- en zonale medewerkers dat is opgeleid en toegerust om postmortale sterfte onder wilde dieren uit te voeren en het aantal dorpen dat wordt bereikt met bewustmakingscampagnes. Het EWCP vaccineert routinematig 3.000-4.000 honden per jaar tegen hondenziekte en hondsdolheid in de nederzettingen rond het wolvenleefgebied in het Balegebergte, om het risico te verminderen dat ze het virus overbrengen op Ethiopische wolven, vee en mensen. Een algemene indicator van het succes van dit werk is de verlaging van de status van ernstig bedreigd naar bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN, gebaseerd op een toename van de wolvenpopulatie.
Begunstigden
- Ethiopische wolven
- Gemeenschappen die in/rond het landschap leven
- Andere wilde dieren en huisdieren aanwezig in/rondom het ecosysteem