Katılımcı yaklaşımlar kullanarak hava kirliliğinin azaltılması yoluyla insan sağlığının, iklimin ve çevrenin korunması

Tam Çözüm

tarafından Patrick Bueker, Stockholm Environment Institute

AIR Network katılımcıları

Patrick Büker

Hava kirleticileri insan sağlığını, (tarımsal) ekosistemleri ve iklimi etkileyerek SKH 3, 7, 11 ve 13'e ulaşılmasını engellemektedir. Düşük sosyo-ekonomik statüye sahip insanlar, kısmen konuya ilişkin sınırlı farkındalıkları nedeniyle (kişisel maruziyet ve artan gıda fiyatları yoluyla) en fazla etkilenenlerdir. İnsan ve (tarımsal-)ekosistem sağlığının iyileştirilmesi için daha iyi hava kalitesine yönelik Tek Sağlık yaklaşımlarının yerel bilgi, kültürel uygulamalar ve öncelikleri dikkate alması gerekir.

Nairobi'de çeşitli yerel paydaşlarla gerçekleştirilen bir pilot çalışmada, görüşmeler, hikaye anlatımı, katılımcı haritalama, tiyatro, eğlenceli aktiviteler ve müzik kullanılarak hava kirliliği farkındalığına yönelik yeni bir disiplinler ötesi yaklaşım denenmiştir. Bu aktarılabilir çözüm, etkilenen topluluklar arasında konunun daha iyi anlaşılmasını sağlayabilir ve böylece politika yapıcılardan etkili, kapsayıcı hava kirliliği azaltma politikalarının geliştirilmesini ve uygulanmasını talep etmeleri için onları güçlendirebilir.

Son güncelleme: 30 Sep 2025

2347 Görünümler

Fotoğraf ve video galerisi

Bağlam

Ele alınan zorluklar

Artan sıcaklıklar

Biyoçeşitlilik Kaybı

Kirlilik (ötrofikasyon ve çöp dahil)

Sağlık

Gıda güvenliği eksikliği

Hava kirleticileri insan sağlığını, (tarımsal) ekosistemleri ve iklimi etkilemektedir. Sağlık üzerindeki etkiler arasında solunum yolu hastalıkları, kalp hastalıkları ve enfeksiyonlara (potansiyel olarak Covid-19'a da) karşı direncin azalması yer almaktadır ve bunların başlıca nedeni partikül madde ve ozondur. Azalan (mahsul) bitki büyümesi ve verim kayıplarına yol açan üretkenlik, ozonun neden olduğu (tarımsal) ekosistemler üzerindeki ana etkilerdir, ancak biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkiler de bildirilmiştir. Son olarak, bazı hava kirleticiler küresel ısınmaya katkıda bulunmaktadır.

Gelişmekte olan ülkelerdeki ve yükselen ekonomilerdeki dezavantajlı insanların, yaşam ortamları ve alışkanlıkları (yoğun konutlar, açıkta yemek pişirme ve ısınma vb.), temiz yakıtlara erişim eksikliği ve soruna ilişkin sınırlı farkındalık ve bilgi nedeniyle en çok etkilenenler olduğuna dair kanıtlar bulunmaktadır. Bu durum, etkilenen toplulukların, giderek daha katılımcı yaklaşımlar izleyen ilgili hava kirliliği azaltma politikalarının geliştirilmesine katılmalarını da engellemektedir.

Uygulama ölçeği

Yerel

Ekosistemler

Tarla

Tema

Habitat parçalanması ve bozulması

Hafifletme

Şehirler ve altyapı

Sağlık ve insan refahı

Sürdürülebilir geçim kaynakları

Yerel aktörler

Geleneksel bilgi

Tek Sağlık

Bilim ve araştırma

Kirlilik

Hava Kirliliği

Konum

Nairobi, Kenya

Doğu ve Güney Afrika

Süreç

Sürecin özeti

Hava kirliliğine yönelik yenilikçi çözümler, bu çözümlerin hedeflenen kullanıcılarının yerel bilgilerini, kültürel uygulamalarını ve önceliklerini dikkate almaktadır.

Yapı Taşları

Yerel bilgi, kültürel uygulamalar ve öncelikleri dikkate alan çözümler

Artan insan sağlığına, daha sağlıklı bir çevreye, gıda güvenliğine (daha iyi mahsul verimi yoluyla) ve iklimin korunmasına katkıda bulunan emisyonların azaltılması yoluyla daha iyi hava kalitesine yönelik yaklaşımların, etkilenenlerin ihtiyaçlarını uygun şekilde ele almak ve bu çevresel tehditle ilgili bilgi ve farkındalıklarını artırmak için daha geniş bir kitlenin katılımını aktif olarak içermesi gerekir. Bu da ancak yerel bilgi, kültürel uygulamalar ve müdahalelerin hedeflenen alıcılarının önceliklerini dikkate alan yaklaşımların geliştirilmesi ve uygulanması yoluyla başarılabilir.

Etkinleştirici faktörler

Pilot çalışmalara çok çeşitli yerel paydaşların dahil edilmesi
Etkilenen topluluklar tarafından takdir edilen röportajlar, hikaye anlatımı, katılımcı haritalama, tiyatro, eğlenceli aktiviteler ve müzik gibi yöntemleri kullanarak (hava kirliliği) farkındalığı için birlikte oluşturulmuş disiplinler arası bir yaklaşım kullanın

Çıkarılan dersler

Sorunun (hava kirliliği) zıt tanımları, soruna yönelik beklenmedik çözümler, çözümlerin hayata geçirilmesinden kimin sorumlu olduğuna dair farklı algılar ve sorunun (hava kirliliği) yerleşim sakinlerinin karşılaştığı diğer sorunlardan ayrı olarak görülemeyeceğine dair genel bir görüş, projeden çıkarılan başlıca dersler olmuştur.

Hava kirliliğine yenilikçi çözümler

Mülakatlar, hikaye anlatımı, katılımcı haritalama, tiyatro, eğlenceli aktiviteler ve müzik gibi yöntemlerin kullanıldığı disiplinler ötesi yaklaşımlar, hava kirliliği farkındalığına ve hava kalitesinin iyileştirilmesine yönelik çözümlere katkıda bulunabilir. Bu yaklaşım, müdahalelerin hedeflenen alıcılarının yerel bilgilerini, kültürel uygulamalarını ve önceliklerini dikkate alarak bu müdahaleleri ve ilgili hava kirliliği azaltma politikalarını daha etkili ve kapsayıcı hale getirir.

Etkinleştirici faktörler

Çok çeşitli paydaşlarla etkileşim kurmak için nitel, katılımcı ve yaratıcı yaklaşımların bir karışımının kullanılması, hava kirliliğinin (ve bunun insan ve ekosistem sağlığı üzerindeki etkilerinin) daha iyi anlaşılmasını ve ilgili çözümlerin uygunluğunu sağlayabilir
Etkilenen topluluklar ve politika yapıcılar arasında eşit ve takdir edici düzeyde iletişim

Çıkarılan dersler

Hava kirliliğinin zıt tanımları
Soruna yönelik beklenmedik çözümler
Çözümlerin hayata geçirilmesinden kimin sorumlu olduğuna dair farklı algılar
Hava kirliliğinin yerleşim yeri sakinlerinin karşılaştığı diğer sosyo-çevresel sorunlardan ayrı düşünülemeyeceğine dair genel görüş

Etkiler

Burada açıklanan çözüm, gayri resmi bir yerleşim yerinde insan sağlığı ve çevre açısından hava kirliliğinin kaynakları ve etkileri konusunda farkındalık yaratılmasına yardımcı olmuştur. Ayrıca, politika yapıcılarla doğrudan işbirliği içinde, etkili ve kapsayıcı olacak ilgili politikaların geliştirilmesine katkıda bulunabilecek niteliksel, katılımcı ve yaratıcı yaklaşımların bir kombinasyonu yoluyla daha iyi hava kalitesi için uygun çözümlerin belirlenmesine yardımcı olmuştur.

Pilot olarak uygulanan yaklaşım, algıları ortaya çıkarmış ve varsayımları daha adil bir şekilde araştırarak güç dinamiklerinin eşitlenmesine yardımcı olmuştur. Topluluk üyeleriyle ortaklaşa çalışarak, topluluk tarafından oluşturulan çıktılar geniş (ve çeşitli) kitlelere ulaşabilmiştir. Bu, 2030 yılına kadar SKH'lere ulaşmak için gereken her düzeyde işbirliğine dayalı ortaklıklar göz önüne alındığında özellikle önemlidir. Pilot uygulama aynı zamanda hava kirliliğinin, gayri resmi yerleşimde nüfusun günlük olarak karşılaştığı çok daha geniş çevresel, ekonomik ve sosyal sorunların bir parçası olduğunu ortaya koymuştur. Bu nedenle, hava kirliliği ve bunun insan sağlığı, çevre ve iklim üzerindeki etkilerine yönelik başarılı çözümler, (gayri resmi yerleşim) sakinlerinin günlük olarak karşılaştıkları diğer sorunlardan ayrı düşünülemez.

Yararlanıcılar

Nairobi'deki ve daha genel olarak gelişmekte olan ülkelerdeki kentsel gayri resmi yerleşim sakinleri.
Nairobi'deki kentsel ve kent çevresi (tarımsal) ekosistemler ve daha genel olarak gelişmekte olan ülkelerdeki yığılmaların rüzgar altında kalan tarım alanları.