Karadağ'da Biyoçeşitliliğin Korunmasını Güçlendiren Yenilikçi Teknoloji
Tam Çözüm
Biyoçeşitlilik Karadağ / resmi proje logosu
Ministry of Ecology, Sustainable Development and Northern Region Development of Montenegro
Artan çevresel zorluklara yanıt olarak Karadağ, biyolojik çeşitliliğini korumak için dijitalleşmeyi ve yeni teknolojileri benimsiyor. "Biyoçeşitliliğin Sektörel Politikalara ve Uygulamalara Yaygınlaştırılması ve Karadağ'daki Biyoçeşitlilik Sıcak Noktalarının Korunmasının Güçlendirilmesi" (GEF 7) girişiminin bir parçası olarak proje, sektörler arası ve çok kurumlu işbirliğini kolaylaştırırken , gelişmiş veri toplama, kurumsal işbirliği ve yeni teknolojilerin uygulanması yoluyla karar alma süreçlerini ve biyoçeşitliliğin korunmasını iyileştirmeyi amaçlayan yenilikçi çözümlerin pilot uygulamasını yapmıştır.
Son güncelleme: 22 Jul 2025
288 Görünümler
Fotoğraf ve video galerisi
Bağlam
Ele alınan zorluklar
Proje, inovasyonu teşvik ederek ve kilit kurumlar arasındaki işbirliğini güçlendirerek Karadağ'da biyoçeşitliliğin korunmasına yönelik daha esnek ve sürdürülebilir bir yaklaşımın temellerini atıyor. Gelecekteki çabalar, uzun vadeli çevresel sürdürülebilirliği sağlamak için dijital araçların kullanımını genişleterek bu başarıların üzerine inşa edilecektir. Ele alınan zorluklar arasında, uzak bölgelerde biyolojik çeşitliliğin izlenmesini engelleyen sınırlı kapasite ve bölgesel kapsamın yanı sıra, büyük ölçekli orman yönetimi için manuel denetimleri sürdürülemez kılan yüksek işletme maliyetleri yer almaktadır. Kabuk böceği istilaları, verimsiz kontrol yöntemleri nedeniyle önemli orman hasarlarına neden olurken, sistematik zararlı izleme sisteminin olmaması zamanında müdahaleleri geciktirmektedir. Tutarsız veri toplama, orman sağlığını anlamada boşluklar yaratmakta ve ağaç koşullarının verimsiz takibi, bozulmanın erken tespitini engellemektedir. Bu sorunların üstesinden gelmek, Karadağ'ın ormanlarını ve doğal kaynaklarını korumak için kilit öneme sahip olacaktır.
Konum
Plav, Karadağ
Doğu Avrupa
Süreç
Sürecin özeti
Dijital ağaç etiketlerinin, feromon tuzaklarının ve dronların koruma alanındaki başarısı birbiriyle bağlantılı faktörlere bağlıdır. Teknoloji hassas izleme ve veri toplamayı mümkün kılsa da işbirliği şarttır. Çevre örgütleri, hükümetler ve teknoloji uzmanları arasındaki güçlü ortaklıklar etkili uygulama, güvenli finansman ve gerekli politika desteğini sağlar. Ancak veriler tek başına yeterli değildir; anlamlı bir etki yaratmak için sürekli analiz edilmeli ve buna göre hareket edilmelidir. Bu da sürekli izleme, uyarlanabilirlik ve çevresel tehditlerin ele alınmasında proaktif bir yaklaşım gerektirir. Toplum katılımı, yerel katılımı teşvik etmede ve uzun vadeli sürdürülebilirliği artırmada hayati bir rol oynar. Paydaşlar birlikte çalıştığında, bu unsurlar orman yönetimi ve biyolojik çeşitliliğin korunması için pratik ve bütüncül bir yaklaşım oluşturarak çevresel zorluklara karşı dayanıklılığı artırır. İnovasyonu işbirliğiyle bütünleştirerek, koruma çabaları daha verimli, ölçeklenebilir ve etkili olabilir, ormanların ve ekosistemlerin gelecek nesiller için korunmasını sağlayabilir .
Yapı Taşları
Dijital Ağaç Etiketleri: Orman İzleme ve Veri Toplamada Devrim Yaratıyor
Karadağ'ın milli parklarında zararlı böceklerin neden olduğu ormansızlaşma, güvenilir ormancılık verilerinin eksikliği ve yasadışı ağaç kesimi gibi acil sorunların farkına varan proje, orman yönetimini iyileştirmek için en son teknolojiyi uyguladı. Prokletije Milli Parkı'nda pilot bir girişimle ağaçların tek tek tanımlanmasını ve izlenmesini sağlayan bir ağaç etiketleme sistemi hayata geçirildi. Her bir ağaç etiketi, ağacın türü, yaşı, sağlık durumu ve coğrafi konumu gibi önemli bilgileri saklamaktadır.
Bu girişim sayesinde proje, OKO Business bağlantılı ürün bulut teknolojisi, 20.000 ağaç etiketi ve ilgili okuyucuları tedarik ederken, PENP ve Prokletije Ulusal Parkı çalışanlarına özel eğitim sağladı. PENP ve NP Prokletije ile işbirliği içinde yürütülen etiketleme süreci, üç ay boyunca 20.000 ağacın tanımlanması ve etiketlenmesiyle sonuçlandı ve dijital bir orman envanteri veritabanı oluşturuldu. Bu veri tabanı PENP ve NP Prokletije tarafından erişilebilir olacak ve gelecekteki orman koruma ve yönetim çabalarında, özellikle de NP Prokletije'deki ormanın durumunun izlenmesinde önemli bir rol oynayacaktır.
Etkinleştirici faktörler
- İleri Teknoloji Entegrasyonu: Dijital etiketleme araçları ve sistemlerinin kullanımı, hassas ağaç izleme ve veri toplama olanağı sağladı.
- İşbirlikçi Çabalar: Çevre örgütleri, Milli Park yetkilileri ve teknoloji uzmanları arasındaki ortaklıklar projenin başarılı olmasını sağladı.
- Hükümet ve Paydaş Desteği: Kurumsal destek ve finansman, bu yenilikçi yaklaşımın uygulanmasını kolaylaştırdı.
- Sürdürülebilirliğe Odaklanma: Küresel ve bölgesel çevresel sürdürülebilirlik hedefleriyle hassas bir uyum, girişimi motive etti.
Çıkarılan dersler
- Ölçeklenebilirlik Altyapı Gerektirir: Dijital etiketlemenin başarısı, benzer girişimlerin yaygınlaşmasını desteklemek için sağlam bir dijital altyapıya duyulan ihtiyacın altını çizmektedir.
- Topluluk Katılımı Çok Önemli: Yerel toplulukların dahil edilmesi, koruma projelerinin sahiplenilmesini, desteklenmesini ve uzun vadeli sürdürülebilirliğini teşvik edebilir.
- Veri Kullanımı Anahtardır: Veri toplamak yeterli değildir; orman yönetimi uygulamalarını iyileştirmek için verilerin analiz edilmesi ve bunlara göre hareket edilmesi gerekir.
- Yerel Koşullara Uyarlanabilirlik: Teknoloji ve yöntemlerin bölgenin kendine özgü çevresel ve lojistik zorluklarına uyacak şekilde özelleştirilmesi proje verimliliğini ve etkinliğini artırır.
Feromon Tuzakları: Kabuk Böceği İstilasıyla Mücadelede Akıllı Bir Yaklaşım
Projenin iklim değişikliğinin Karadağ'ın biyolojik çeşitliliği üzerindeki etkilerini değerlendirme çabaları sayesinde, kabuk böceklerinin (Scolytinae) ülke genelinde orman sağlığı için önemli bir tehdit oluşturduğu ortaya çıkmıştır. Curculionidae familyasına ait olan bu böcekler, beslenmek ve çoğalmak için ağaç kabuğuna girerek Karadağ ormanlarında büyük ölçekli ağaç ölümlerine yol açan ciddi hasara neden oluyor.
Bu zorlukla mücadele etmek için proje, Mayıs 2024'te Prokletije Milli Parkı ve Durmitor Milli Parkı'na stratejik olarak yerleştirilen 85 feromon tuzağı tedarik etti. Bu tuzaklar yetişkin böcekleri çekip yakalayarak nüfuslarını azaltmakta ve daha fazla istila riskini azaltmaktadır. İlk sonuçlar, üç ay boyunca 12.746.015 kabuk böceğinin yakalandığını göstermekte ve bu hedefli müdahalenin etkinliğini ortaya koymaktadır.
Etkinleştirici faktörler
- Gelişmiş İzleme Araçlarının Kullanımı: Feromon tuzaklarının konuşlandırılması, kabuk böceği popülasyonlarının doğru ve hedefli bir şekilde izlenmesini sağlar.
- Stratejik Yerleştirme: Tuzakların etkinliğini en üst düzeye çıkarmak için Babino Polje ve Treskavac gibi yüksek riskli alanların belirlenmesi ve hedeflenmesi.
- Organizasyonel Kapasite: Karadağ Milli Parklar ekibinin uzmanlığı ve bağlılığı, etkin izleme ve müdahaleyi kolaylaştırmaktadır.
- Veri Toplama Altyapısı: Düzenli bakım ve sistematik veri kaydı, orman yönetimi için bilinçli karar vermeyi destekler.
Çıkarılan dersler
- Zamanında Müdahale Kritiktir: Kabuk böceklerinin erken tespiti ve kontrolü, orman ekosistemlerinde önemli hasarı önler.
- Sürekli İzleme Şarttır: Tuzakların düzenli olarak boşaltılması ve analiz edilmesi, böcek popülasyonları hakkında güncel bilgiler sağlar.
- Yerelleştirilmiş Yaklaşımlar Sonuç Verir: Çabaların en hassas alanlara odaklanması, koruma yatırımlarından yüksek getiri sağlar.
- Önleyici Tedbirler Uzun Vadeli Riskleri Azaltır: Kabuk böceği popülasyonlarını proaktif olarak azaltmak, üreme potansiyellerini azaltır ve istilanın yayılmasını sınırlar.
Koruma Alanında Dronlar: İzleme ve Kaynak Yönetiminin Geliştirilmesi
Projenin önemli bir başarısı, Tarım Bakanlığı bünyesinde, tarımsal uygulamaların ve bunların biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkilerinin daha etkin bir şekilde izlenmesi için drone teknolojisinden yararlanacak yeni bir teknolojik birimin kurulmasıdır. Bu birim aynı zamanda biyoçeşitlilik yönetiminin geliştirilmesinde çevre kurum ve kuruluşlarını da destekleyecektir.
Bu girişimin hayata geçirilmesi için proje, Eco Fund ile işbirliği içinde iki drone satın alınmasını ve Bakanlık bünyesinde ilk kez kurulacak drone operatörü birimi için kapsamlı eğitim verilmesini sağlamıştır. Ayrıca proje, bu birim ile Milli Parkların Yönetimi için Kamu İşletmesi (PENP) ve Komovi ve Orjen doğa parklarının yöneticileri arasında işbirliği kurarak ilgili paydaşların kritik izleme verilerine ve analizlerine erişimini sağlamıştır.
Etkinleştirici faktörler
- Sektörler Arası Stratejik İşbirliği: Bakanlıklar (ekoloji, tarım ve ormancılık) ve Eko Fon arasındaki koordineli çabalar, biyolojik çeşitliliğin korunması ve doğal kaynak yönetimi için birleşik bir yaklaşım sağlamıştır.
- Teknoloji Entegrasyonu: İnsansız hava araçları, bilgisayarlar ve lisansların satın alınmasıyla kalite kontrol, saha izleme ve şeffaf operasyonlar için gelişmiş araçlar sağlandı.
- Uluslararası Destek: GEF 7 proje hedefleri ve finansmanı ile uyum, yenilikçi çözümlerin uygulanması için temel kaynaklar ve kılavuzlar sağladı.
Çıkarılan dersler
- Teknoloji Verimliliği Artırır: Dronların ve dijital sistemlerin kullanımı bölgesel kapsama alanını geliştirir, operasyonel maliyetleri azaltır ve biyoçeşitliliğin izlenmesinde hassasiyeti artırır.
- İşbirliğine Dayalı Çerçeveler Başarıyı Artırır: Güçlü ortaklıklar ve bakanlıklar arası koordinasyon, karmaşık çevresel zorlukların üstesinden gelmek için gerekli sinerjiyi yaratır.
- Kapasite Geliştirme Anahtardır: Modern ekipmanlara yapılan yatırım, etkin kullanım ve sürdürülebilirliği sağlamak için eğitim ve kurumsal kapasite ile eşleştirilmelidir.
Etkiler
- Gelişmiş İzleme ve Veri Toplama: İnsansız hava araçları, feromon tuzakları ve dijital etiketlerin birlikte kullanımı, ekosistemlerin kapsamlı bir şekilde izlenmesini sağlayarak bilinçli karar verme için doğru, gerçek zamanlı veriler sağlar.
- Geliştirilmiş Biyoçeşitlilik Koruması: Bu teknolojiler, kabuk böceği istilası, ormansızlaşma ve habitat bozulması gibi tehditlerin tespit edilmesine ve ele alınmasına yardımcı olarak proaktif koruma önlemleri alınmasını sağlar.
- Kaynak Yönetiminde Artan Verimlilik: Gelişmiş araçlar operasyonel maliyetleri azaltır, süreçleri kolaylaştırır ve biyoçeşitliliğin yoğun olduğu bölgelerde saha faaliyetlerinin kapsamını ve hassasiyetini iyileştirir.
- Teknolojinin Çevre Uygulamalarına Entegrasyonu: Yenilikçi yaklaşımların benimsenmesi modernizasyon çabalarını destekler ve kaynak yönetimini Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile uyumlu hale getirir.
- Güçlendirilmiş Kurumsal İşbirliği: Projeler, sektörler ve kurumlar arasında eşgüdümlü eylemi teşvik ederek biyolojik çeşitliliğin korunması ve kaynak yönetimi üzerindeki genel etkiyi artıran sinerjiler yaratır.
Yararlanıcılar
Doğrudan: Karadağ Milli Parkları, Karadağ Tarım, Su ve Ormancılık Bakanlığı
Dolaylı: Kuzeydeki yerel topluluklar, doğa parkları, gelecek nesiller
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
SKA 9 - Sanayi, yenilikçilik ve altyapı
SDG 13 - İklim eylemi
SKA 15 - Karada yaşam
Hikaye
Biyoçeşitlilik Karadağ / resmi proje logosu
Ministry of Ecology, Sustainable Development and Northern Region Development of Montenegro
Karadağ, biyoçeşitliliğin korunmasını geliştirmek ve sürdürülebilir kaynak yönetimini teşvik etmek için dijitalleşmeyi ve yeni teknolojileri benimsiyor. "Biyoçeşitliliğin Sektörel Politika ve Uygulamalara Yaygınlaştırılması ve Karadağ'daki Biyoçeşitlilik Sıcak Noktalarının Korunmasının Güçlendirilmesi" (GEF 7) girişiminin bir parçası olarak proje, çevresel izlemeyi iyileştirmek, ormansızlaşmayla mücadele etmek ve kurumsal işbirliğini güçlendirmek için yenilikçi çözümler sunuyor.
Tarımsal uygulamaları ve bunların biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkilerini izlemek için Tarım Bakanlığı bünyesinde drone teknolojisiyle donatılmış bir teknolojik birimin kurulması önemli bir başarıdır. Proje, dronların tedarikini kolaylaştırmış ve operatörler için kapsamlı bir eğitim sağlayarak ilgili kurumların gelişmiş izleme ve veri toplama araçlarına sahip olmasını sağlamıştır. Bu dronlar gerçek zamanlı gözetim sağlayarak çevresel tehditlerin erken tespit edilmesine olanak tanıyor.
Proje, ormansızlaşma ve yasadışı ağaç kesimiyle mücadele etmek için Prokletije Milli Parkı'nda dijital bir ağaç etiketleme sisteminin pilot uygulamasını yaptı. RFID teknolojisi kullanılarak 20.000'den fazla ağaç etiketlendi ve ağaç sağlığı, türleri, yaşı ve coğrafi konumunun hassas bir şekilde izlenmesine olanak sağladı. Bu sistem orman envanter yönetimini geliştiriyor, koruma çabalarını destekliyor ve yasadışıağaç kesimini önlemeye yardımcıoluyor.
Ayrıca, orman tahribatının önemli bir nedeni olan kabuk böceği istilalarını ele almak için Prokletije ve Durmitor Milli Parklarına feromon tuzakları yerleştirildi. Etkilenen alanlara stratejik olarak yerleştirilen tuzaklar, böcekleri çekip yakalayarak istilaları azaltıyor ve ağaç ölümlerini sınırlandırıyor. Bu izleme yaklaşımı, ormancılık uzmanlarının hedeflenen müdahaleleri uygulamasına ve çevresel zararı azaltmasına olanak tanıyor.
Proje, dronları, dijital ağaç etiketlerini ve feromon tuzaklarını entegre ederek biyolojik çeşitliliğin izlenmesini geliştiriyor, veriye dayalı karar verme sürecini mümkün kılıyor ve uzun vadeli çevresel sürdürülebilirliği sağlıyor. Bu teknolojik gelişmeler verimliliği artırıyor, işletme maliyetlerini düşürüyor ve Karadağ'ın ormanlarını ve ekosistemlerini koruma kapasitesini destekliyor.
Sektörler arası işbirliği ve yenilikçi çözümlerin benimsenmesi yoluyla Karadağ, ulusal ve küresel sürdürülebilirlik hedefleriyle uyumlu teknoloji odaklı koruma stratejileri için bir emsal oluşturuyor. Bu girişim, inovasyon, işbirliği ve dijital dönüşümün biyolojik çeşitliliğin korunmasını ve doğal kaynak yönetimini nasıl geliştirebileceğini ve nihayetinde daha dayanıklı ve sürdürülebilir bir geleceğin önünü açabileceğini gösteriyor .
