Toplum Temelli ve Destekli Doğal Mangrov Restorasyonu
Tam Çözüm
Yerel halk tarafından gelgit suyu kanalının kazılması.
Noel Randrianarivelo
Mangrovlar, kara ve deniz arasındaki doğal geçiş bölgesini oluşturan eşsiz değerdeki kıyı sulak alanlarıdır. Biyolojik çeşitliliği korumakta, iklim değişikliğini hafifletmekte ve geçim kaynaklarını sürdürmektedirler. Bununla birlikte, küresel olarak bozulmuşlardır ve bu nedenle ekosistem restorasyonu için bir önceliktirler.
Madagaskar, kıyı topluluklarına kritik ekosistem mal ve hizmetleri sağlayan ve zengin biyolojik çeşitliliği destekleyen çeşitli türlerle Afrika'nın dördüncü büyük mangrovlarını içermektedir. Ne yazık ki Madagaskar'ın mangrovları hızla bozulmakta ve bazı bölgelerde tamamen ormansızlaşmaktadır.
Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) tarafından başlatılan Forests4Future (F4F) Küresel Projesi, bozulmuş mangrov ekosistemlerini restore etmek için Diana bölgesinde (Madagaskar) düşük maliyetli Toplum Tabanlı ve Destekli Doğal Mangrov Restorasyonu yöntemini kullanmaktadır. Bu teknik, kazılmış su kanallarını kullanarak daha iç kesimlerde bulunan ve bozulmuş mangrov ekosistemlerinde gelgit akımlarına ve fide (propagül) oluşumuna izin vermektedir.
Son güncelleme: 31 May 2024
2359 Görünümler
Bağlam
Ele alınan zorluklar
Mangrov bozulmasının başlıca nedenleri arasında yerel kıyı nüfusunun artan baskısı, küçük ölçekli tarıma dönüşüm, orman ürünlerinin (kereste, yakacak odun vb.) aşırı kullanımı ve yukarı havza tarımı ve ormansızlaşma nedeniyle erozyon ve sedimantasyon yer almaktadır.
Restorasyonda karşılaşılan en büyük zorluklardan biri, bozulmuş mangrov ekosistemlerinin çoğunda genç propagüllerin büyümesini önemli ölçüde engelleyen zayıf hidrolojik koşullardır. Bu durum özellikle daha iç kesimlerde yer alan ve bozulmuş mangrov ekosistemleri için geçerlidir. Genel olarak, bu alanların denizle bağlantısı sınırlıdır ya da azalmıştır; bu da gelgit akıntılarının ulaşmasını ve tohum alımına izin vermesini engeller.
Gelgit suyu kanallarının inşası ile hidrolojik ve toprak koşullarının yanı sıra fide taşınması, yerleşimi ve büyümesi iyileştirilir.
Restore edilen mangrov ekosistemleri, kıyı topluluklarının, balıkçıların, çiftçilerin ve diğer kaynak kullanıcılarının bir kez daha yararlanabileceği birçok hayvan türünün geri dönmesine olanak tanır.
Konum
Diana, Madagaskar
Doğu ve Güney Afrika
Süreç
Sürecin özeti
Önerilen dört yapı taşı, restorasyon yönteminin sürdürülebilirliğini sağlamak için sık sık tekrarlanan (iş döngüsü) bir dizi görev ve faaliyettir. Ayrıca birbirleriyle de bağlantılıdırlar. Örneğin, Yapı Taşı 3 (Restore edilen mangrov alanlarının gözlemlenmesi ve izlenmesi) sırasında kanal sisteminde hasarlar gözlemlenirse, Yapı Taşı 2 (Hazırlık toplantısı, topluluğun harekete geçirilmesi ve uygulama) tekrar devreye girecektir - yani tüm topluluk (veya bir kısmı) hasarları onarmak için harekete geçirilecektir. Hasarın nedeninin topluluk tarafından belirlenmesi gerekir, böylece topluluk buna göre hareket edebilir ve yöntemi (gerekirse) yeniden uyarlayabilir.
Bu bütüncül yaklaşım hatalardan ders alınmasına ve değişen koşullara uyum sağlanmasına (öğrenme süreci) olanak tanır.
Yapı Taşları
Restorasyon alanının toplum temelli belirlenmesi ve doğrulanması
Restorasyon alanının belirlenmesi ve onaylanması, sürece bağlılıklarını teşvik etmek için yerel halkla birlikte gerçekleştirilmiştir. Önerilen alanın teknik fizibilitesini sağlamak için bölgesel orman servisi ve Conservation International (CI) adlı STK'dan teknisyenler de sürece dahil edilmiştir.
Tarihsel, çevresel ve topografik bağlamı bilen yerel topluluk yaşlıları genellikle restorasyon sahası seçimi için çok iyi danışmanlardır. Bozulmuş mangrov alanlarının (iç kesimlerde) bazı kalan bitkilerle birlikte nerede bulunabileceğini gösterebilirler (restorasyon sahası geçmişte bir mangrov ekosistemi olmalıdır). Bunlar genellikle yeniden ağaçlandırma/restorasyon için uygun alanlardır.
Etkinleştirici faktörler
Yerel bağlamı çok iyi bildikleri ve faydalanıcılar oldukları için toplum bu süreçte öncü unsur olmalıdır. Resmi bir yönetim sözleşmesi aracılığıyla mangrov alanlarını yönetme hakkına sahip olmalıdırlar, çünkü mülkiyet, sahayı sürdürülebilir bir şekilde yönetme sorumluluğu ve taahhüdü verir.
Teknik açıdan bakıldığında, aşağıdaki kriterler çok önemlidir:
- Düşük gelgitler sırasında mevcut taşkın bölgesi ve mevcut kanallar;
- Toprak tipi (çamurlu veya kumlu-çamurlu) ve pH;
- Suyun tuzluluk oranı acı olmalıdır.
Çıkarılan dersler
Restorasyon alanlarının sürdürülebilirliğini sağlamak için yerel bilgi ve katılım çok önemlidir. Bizim durumumuzda, yerel yaşlıların bilgisi olmadan restorasyon alanının belirlenmesi çok daha zor ve zaman alıcı olurdu, çünkü bölgeye aşina değiliz ve Madagaskar'daki bazı alanlar hakkında çok az bilgi mevcut.
Hazırlık toplantısı, toplumun harekete geçirilmesi ve uygulama
Mangrov restorasyonunun önemi hakkında farkındalık yaratmak için komşu köyde önceden topluluk toplantıları düzenlenmiştir. Bu toplantılar sırasında topluluk, restorasyon yönteminin ilkeleri ve ilgili adımlar hakkında bilgilendirilmiştir. Mangrov restorasyonu özel bir teknik uzmanlık (know-how) gerektirmediğinden, tüm topluluk hedeflenmiş (kadınlar, erkekler ve gençler) ve daha ileri eylemler için harekete geçirilmiştir. Ayrıca, yöntemin başka yerlerde de kolayca uygulanabilmesi için yerel yetkililer, devlet teknik hizmetleri ve idari makamlar da sürece dahil edilmiştir.
Etkinleştirici faktörler
Yerel halk ve teknik uzmanlarla yapılan derinlemesine görüşmeler, bu alandaki kanal sisteminin uygun bir şekilde tasarlanması için çok önemliydi. Kanal, yerel topografik bağlama göre kazılmıştır, yani kanalın derinliği, kanal yerinin açısı, uzunluğu, başlangıç noktası vb.
(1) Yerel halkın 50 üyesi kanal kazmak için seferber edildi; (2) 40 hektarlık bozulmuş mangrov alanı belirlendi (3) Bozulmuş alanlarda doğal yeniden kolonizasyonu teşvik etmek için toplam uzunluğu 2200 m olan bir kanal sistemi kazıldı.
Çıkarılan dersler
Farklı topluluk gruplarını (kadınlar, erkekler ve gençler) restorasyon çalışmaları için motive etmek amacıyla, bu grupların çıkarları göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca, gelecekteki faydaları (ekosistem mal ve hizmetleri) anlaşılabilir ve katılımcı bir şekilde tartışılmalıdır. Bu, en önemlisi, gıda güvenliği ve gelir yaratmayı içerir.
Restore edilen mangrov alanlarının gözlemlenmesi ve izlenmesi
Bu yapı taşında dört tür eylem düşünülmektedir:
- Fidelerin (propagüllerin) toplanıp toplanmadığının değerlendirilmesi, büyüme seviyesinin (yükseklik) tanımlanması ve çevredeki sürülerin (özellikle zebu sürülerinin) veya iklimsel tehlikelerin neden olduğu olası hasarın değerlendirilmesinden oluşacak yerel topluluk tarafından yapılacak gözlem görevleri;
- Özellikle yüksek su gelgitleri sırasında (ekimden 02 ay sonra) kıyıların hala stabil olup olmadığını ve deşarjın (akışın) mümkün olup olmadığını görmek için su kanallarının durumunu izleme görevi;
- Başarı seviyesinin ilk tahmini, örneğin fide yerleşiminin yaklaşık alanı (restorasyondan 03 ay sonra).
- Drone ve uydu görüntüleri kullanılarak uzun vadeli izleme (biyokütle ve biyoçeşitlilik); bu adım GIZ, Malgaş Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı (MEDD) ve yerel topluluk ile ortaklaşa yürütülecektir (restorasyondan 03 ay sonra ve sonrasında).
Etkinleştirici faktörler
Genç fidanları zebu göçünden, yasadışı ağaç kesiminden (mangrov ağacı yüksek değerdedir) ve yeniden ağaçlandırılan sahalardaki diğer tehlikelerden korumak için yerel halktan iki bekçi ilk 4 ay boyunca dönüşümlü olarak çalışmaktadır. Bekçilerin mangrov alanlarına daha kolay erişebilmeleri için bir motorlu tekne satın alınmıştır. Genel olarak, yöntemin sürdürülebilirliğini sağlamak için izleme sürecinde topluluğun öncü kuruluş olması çok önemlidir.
Çıkarılan dersler
Yeni fidanları her türlü tehlikeden başarılı bir şekilde korumak için iyi ve uzun vadeli bir izleme sisteminin kurulması gerekmektedir. Bölgemizde yasadışı ağaç kesimi ve zebu sürülerinin neden olduğu zararlar çok yaygındır.
İlk sonuçların yerel toplum tarafından değerlendirilmesi
Üç ay sonra, topluluktan inşaat işçileri sonuçların görünür olup olmadığını görmek ve bunları değerlendirmek için sahaya çıktı. İlk sonuçlar açıkça gözlemlenebilirdi. Kanal çıkışlarının yakınında fide yerleşimi ve büyümesi gerçekleşmiştir; bu da kazılan su kanallarının ve tüm restorasyon yönteminin işlevselliğini göstermektedir. Hidrolojik koşullar da açıkça iyileşti; bozulmuş alanların sert ve kuru kabuklu toprak yüzeyi gözle görülür bir şekilde daha yumuşak ve çamurlu bir katmana dönüştü ve birçok hayvan ve böcek türünün geri dönmesine izin verdi. Örneğin, yengeçler (örneğin çamur yengeçleri - Scylla serrata) tarafından kazılan birçok küçük kum yığını üç ay sonra bulunabilmiştir.
Etkinleştirici faktörler
Restorasyonun başarılı olabilmesi için, Zebu sürülerinin restorasyon alanına girip zarar vermemesi ya da yasadışı ağaç kesimi yapılmaması için topluluk temelli bir koruma sisteminin kurulması çok önemlidir.
Çıkarılan dersler
Propagüllerin restorasyon alanlarına ulaşabilmesi için kanal sisteminin, özellikle de kanal çıkışlarının işlevselliğinin düzenli olarak izlenmesi çok önemlidir. Çökmüş kanallar propagüllerin taşınmasını imkansız hale getirir.
Yerel toplum, motivasyonlarıyla izlemenin başarısıdır!
Etkiler
Gelişmiş biyoçeşitlilik, kıyı koruması (erozyona karşı), iyileştirilmiş geçim koşulları ve değer zinciri gelişimi. Ayrıca, bu yöntem toplumsal uyumu ve işbirliğini güçlendirmektedir.
Bölgemizde (Irodo havzası) toplam 6 mangrov türü bulunmaktadır: Rhizophora mucronata, Bruguiera gymnorrhiza, Heritiera littoralis, Ceriops tagal, Avicennia officinalis ve Sonneratia alba. Toplumda yaşayan insanlar için çok amaçlıdırlar, örneğin bazı türler bal üretimi için kullanılabilecek çiçeklere sahipken, diğerleri ipek ekstraksiyonu için uygundur. Bu tür ürünlerin dönüştürülmesi ve satılması yerel topluluk üzerinde uzun vadeli sosyoekonomik etkiye sahiptir (iyileştirilmiş geçim koşulları ve değer zinciri gelişimi).
Yararlanıcılar
Kıyı toplulukları (kadınlar, erkekler ve gençler dahil), balıkçılar, çiftçiler ve diğer kaynak kullanıcıları.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
SKA 1 - Yoksulluğa son
SKA 2 - Sıfır açlık
SDG 13 - İklim eylemi
SKA 14 - Suyun altında yaşam
SKA 15 - Karada yaşam
Katkıda bulunanlarla bağlantı kurun
Diğer katkıda bulunanlar
Noel Randrianarivelo
Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit GmbH
