
Bestrating inruilen voor planten - de Stad Antwerpen herbestraat door middel van publieksparticipatie

Een veel voorkomend probleem in het stedelijk landschap zijn de harde, ondoordringbare oppervlakken zoals trottoirs, betonnen gebouwen of asfaltwegen, die de infiltratie van regenwater in de bodem verhinderen. Dit verhoogt het overstromingsrisico en beperkt de aanvulling van grondwaterreserves. Harde grijze oppervlakken houden ook grote hoeveelheden warmte-energie vast en dragen bij aan het stedelijke hitte-eilandeffect.
Planten, bomen en groene ruimten daarentegen kunnen water opvangen waardoor het in de bodem kan infiltreren. Door evapotranspiratie en het bieden van schaduw kan vegetatie helpen om de stedelijke omgeving af te koelen.
Om de oppervlakte aan ondoordringbare oppervlakken te verminderen, organiseerde de Stad Antwerpen het initiatief "BreekUIT" (Vlaams: BreekUIT), waarbij burgers via een reeks webinars bewust werden gemaakt van de problematiek en werden aangemoedigd om hun eigendom te ontginnen. Voor elke 0,1 m² verhard oppervlak dat burgers verwijderden op hun eigen binnenplaats, terras, voor- of achtergevel, kregen ze een gratis plant terug.
Invloeden
De eerste editie van BreekUIT heeft 496 burgers en 30 organisaties, scholen en bedrijven betrokken bij het groener, gezonder en wilder maken van de stad. Samen verwijderden ze zo'n 3.888 straatstenen, waardoor een oppervlakte van meer dan 3.740 m² werd vrijgemaakt. Deze werden vervangen door maar liefst 11.633 planten. De deelnemers konden kiezen uit 25 plantensoorten, afhankelijk van wat goed zou werken op hun terrein (bijv. schaduwrijke versus zonnige omstandigheden). De plantensoorten werden zorgvuldig geselecteerd om de inheemse biodiversiteit te vergroten. Ze bevatten bijvoorbeeld verschillende bloeiende planten om bestuiversgemeenschappen te ondersteunen.
Via een reeks educatieve webinars leerden de deelnemers over de acties die de Stad Antwerpen ondernam om de klimaatbestendigheid te versterken en de biodiversiteit te bevorderen. Ze leerden ook hoe zij, als individu, kunnen helpen om hun stad groener, gezonder en wilder te maken, niet in het minst door hun eigendommen te herbestraten.