Mangrovebehoud en -herstel op gemeenschapsniveau
Volledige oplossing
Schoolkinderen bezoeken Ecopark (© ZSL - Lopez)
Mangroven en strandbossen vormen groene kustgordels die fungeren als een beschermende buffer tegen zeespiegelstijging en stormen. Bovendien zijn ze bijzonder effectief in het tegengaan van de opwarming van de aarde en de stijging van het kooldioxideniveau doordat ze koolstof vastleggen en opslaan in zowel boven- als ondergrondse biomassa. Op Panay wordt de bescherming van de overgebleven mangroven en het herstel van aangetaste gebieden uitgevoerd door lokale gemeenschappen en ondersteund door de lokale overheid.
Laatst bijgewerkt: 30 Sep 2020
10214 Weergaven
Foto- en videogalerij
Context
Uitdagingen
- Toenemende frequentie en intensiteit van tyfoons als gevolg van klimaatverandering
- Lage overlevingspercentages van mangroveaanplantingen aan zee door gebrek aan wetenschappelijk onderbouwde protocollen
- Op dit moment is de verhouding mangrove-vijver 1:1, wat ver onder de 4:1 verhouding ligt die nodig is voor ecologische duurzaamheid.
Locatie
Panay, Westelijke Visayas, Filippijnen
Zuidoost-Azië
Proces
Samenvatting van het proces
Beplanting langs de kust
- biofysische overwegingen (gebruik van zaailingen, ondersteunde natuurlijke regeneratie, locatiekeuze, golfbreker)
- kwekerijen
- uitplanten
- bescherming en onderhoud
- controleprotocollen
Ontwikkeling ecopark
- lokale overheid betrekken
- lokale gemeenschappen organiseren
- in kaart brengen
- gemeentelijke verordening
- training parkbeheerders
- lancering
Vijveromkering
- vaststellen van eigendom van visvijvers
- biofysische omvorming naar mangroven
Bouwstenen
Mangroveaanplant aan zee
Lokale gemeenschappen worden in staat gesteld om de resterende mangrovebossen te beschermen met behulp van wetenschappelijk onderbouwde methoden voor gemeenschappen om verloren gegane bosgebieden te herstellen. Om de mangrovegordel met succes te herstellen, is het cruciaal om de juiste soorten te gebruiken voor de betreffende locaties in het bovenste en middelste intergetijdegebied. Locaties worden geselecteerd tijdens doodtij en jonge mangroves worden beschermd door golfbrekers om hun gestage groei te garanderen. Voor de aanplant worden wilde soorten gebruikt die ofwel direct worden getransplanteerd (naar nabijgelegen locaties als de planten groot genoeg zijn) of worden opgekweekt in kwekerijen (voor verafgelegen locaties en/of als de planten klein zijn).
Sleutelfactoren
- Voldoende wetenschappelijke kennis over mangroveprocessen of een mangrovegebied
- Vertaling van dergelijke kennis in wetenschappelijk onderbouwde protocollen
- Georganiseerde, mondige lokale gemeenschappen
Geleerde les
De verspreiding en groei van mangrovesoorten in een bepaalde omgeving worden beïnvloed door de getijdehoogte en het overstromingsregime, het saliniteitspatroon, het substraat en andere factoren. Omdat elke soort een specifieke set milieuomstandigheden nodig heeft, hangt de keuze van de soort bij een herstelpoging in de eerste plaats af van de mate waarin de soort past bij de fysieke kenmerken van een bepaalde locatie en in de tweede plaats van de doelstellingen voor mangroveherstel. Een van de belangrijkste uitdagingen was daarom het overwinnen van de hardnekkige populariteit van handige, maar verkeerde mangroveplantpraktijken onder lokale overheidsfunctionarissen en niet-gouvernementele organisaties, en deze te vervangen door wetenschappelijk onderbouwde plantpraktijken. Bovendien is het versterken van lokale gemeenschappen bij bescherming en herstel de sleutel tot effectief mangrovebeheer.
Mangrove-ecopark
De oprichting van het 44 hectare grote Kantunggan It Ibajay (KII) Eco-Park maakt deel uit van CMRP's mangrovebeschermingsprojecten. Het eco-park wordt beheerd door lokale gemeenschapsgroepen (Bugtongbato Fisherfolk Association (BFA) en Naisud Mangrove and Aquatic Organization (NMAO)) en helpt het bewustzijn van het belang van mangroven te vergroten, terwijl het waardevolle extra inkomsten oplevert voor de lokale gemeenschappen die het park beheren. Het ecopark heeft meer dan 1 km aan boardwalks waar bezoekers het mangrovebos en de bijbehorende wilde dieren kunnen verkennen. Entreegelden worden gebruikt voor het onderhoud van het park.
Sleutelfactoren
- Mondige en toegewijde lokale gemeenschappen
- Steun van de lokale overheid
Geleerde les
- Belang van politieke wil (over een periode van 13 jaar werd het ecopark alleen opgericht onder de 3e burgemeester die voor het milieu was, in tegenstelling tot de andere twee)
- Beschikbare wetenschappelijke gegevens (geleid door de locatie van wandelpaden, enz.)
Omvorming van verlaten vijvers naar mangroves
Om de mangrove-vijververhouding van 4:1 te bereiken die nodig is voor ecologische duurzaamheid, moet men zich richten op het omvormen van verlaten vijvers tot mangroves. Een vijverinventarisatie, gebaseerd op satellietbeelden en technische onderzoeken van alle visvijvers, wordt uitgevoerd en ingevoerd in een centrale database. Na het bepalen van de eigendomsstatus worden beleidsaanbevelingen gedaan met betrekking tot het omvormen van de vijvers tot mangroves. In combinatie met de resultaten van plantproeven wordt een Mangrove Rehabilitatieplan opgesteld. Dit plan voorziet in methodologieën voor fysieke (herstel van de natuurlijke hydrologie) en biologische omvorming (actieve aanplant van geschikte soorten) van visvijvers tot mangrovegebieden.
Sleutelfactoren
- Ondersteunende lokale overheid
- Voldoende wetenschappelijke kennis over mangroveprocessen of een mangrovegebied
- Vertaling van dergelijke kennis in op wetenschap gebaseerde protocollen om de omvorming van vijvers naar mangrove te begeleiden
Geleerde les
Aanplanten is slechts de eerste stap naar het herstel van mangroven. Tijdens de eerste periode van 1-2 jaar zijn de planten kwetsbaar voor verschillende door de mens veroorzaakte en natuurlijke stressfactoren. Daarom zijn onderhoud en controle twee andere belangrijke activiteiten in mangroveherstel, naast het in zakken doen van zaden of zaailingen en het planten zelf.
Invloeden
Sociaal-economisch
- Voedselzekerheid
- Mangroveplantage voor binnenlandse consumptie
- Hoger inkomen voor lokale coöperatieleden die de mangroves beheren
Ecologisch
- Toename in biodiversiteit (27 van de 35 mangrovesoorten in de Filippijnen)
Educatief
- Verhoogd bewustzijn van het belang van mangroven onder lokale gemeenschappen, bezoekers van buiten de stad en vooral schoolkinderen en studenten die het ecopark als levend laboratorium gebruiken.
Begunstigden
Lokale gemeenschappen en overheden, studenten en de hele samenleving.
Verhaal
Het succesverhaal van de stad Vincenzo Sagun in Zamboanga del Sur is er een van mangrovevernietiging en daaropvolgend herstel door de lokale gemeenschap, met de voortdurende steun van verschillende NGO's en LGU's. Grote delen van het mangrovegebied van 496 ha werden in de jaren 1980-1990 gekapt voor de aanleg van vijvers. Dit had een negatieve invloed op de bestaansmiddelen (door verminderde visvangsten), bracht de voedselzekerheid in gevaar (geen schelpdieren meer verzamelen) en bedreigde de veiligheid van de vissers (door stormen en piraten in de offshore-wateren). Van 1992 tot 2010 werden herbebossings- en CRM-programma's (Coastal Resource Management) opgestart en gefinancierd door een reeks NGO's - PAMALAKAYA, CoSEED, Lutheran World Service, Christian Aid en de Filippijnse Stichting Behoud Tropisch Bos (PTFCF). Deze laatste werkte samen met CoSEED aan een project waarbij meer dan 200 ha mangroven werd hersteld, waaronder 26,5 ha verlaten vijvers. Dankzij de netwerkinspanningen van PO-NGO-LGU zijn duizenden hectaren mangrovebossen en verlaten vijvers overgedragen aan de lokale overheid en beschermd door een gemeentelijke verordening waarin ook een visreservaat werd opgericht. Naast de betrokkenheid van de LGU waren de stimulerende factoren de empowerment van de gemeenschap zelf door steun van NGO's, effectieve IEC (bijv. cursussen, billboards) en de omschakeling van stropers en illegale vijverexploitanten naar mangrovebeschermers. De Bgy. Bantay Katunggan Task Force (BBKTF) werd geïntegreerd in het gemeentelijke ontwikkelingsplan en werd afgevaardigd om overtreders aan te houden. BBKTF-leden kregen renteloze leningen, een gratis ziektekostenverzekering, patrouilleapparatuur en -uitrusting, een wachthuisje en een mangrovewandeling. Twee decennia van mangrove- en CRM-initiatieven hebben het kappen van mangroves en illegale visserij een halt toegeroepen; de diversiteit aan vissen en wilde dieren is hersteld, de visvangst en het inkomen van de vissers is gestegen en vrouwen kunnen weer schelpdieren oogsten en mannen kunnen weer vissen in de veilige gemeentelijke wateren.
