Herstel en gezamenlijk beheer van mangroves door de gemeenschap (RECCOMM)

Volledige oplossing
Zaailingen geplant in de mangrove blijven goed groeien
GIZ/ICCAS

De oplossing is gericht op het verbeteren van de gezondheid van de mangrove en aanverwante ecosystemen en het verminderen van de kwetsbaarheid van kustgemeenschappen voor klimaatverandering. Het richt zich op ecosysteemherstel en lokale capaciteitsopbouw voor habitatbehoud en meer sociaaleconomische voordelen.

Technische onderdelen:

  • Herbeplanting van mangroves
  • Duurzaam mangrovebeheer, inclusief de teelt van snelgroeiende alternatieve soorten
  • Introductie van bijenteelt als duurzaam alternatief middel van bestaan
  • Bevordering van ecotoerisme
Laatst bijgewerkt: 07 Sep 2017
8098 Weergaven
Context
Uitdagingen

Als klein eiland in het zuidoosten van de Caribische Zee is Grenada bijzonder kwetsbaar voor de nadelige gevolgen van klimaatverandering. Extreme gebeurtenissen zoals orkanen zullen in de toekomst waarschijnlijk heviger worden. In de afgelopen vijf jaar waren er twee langdurige droogteperiodes met verwoestende gevolgen voor de landbouwsector.

De kustgemeenschappen in het projectgebied zijn zeer kwetsbaar voor de negatieve effecten van klimaatverandering zoals stormvloeden en zeespiegelstijging. Ze behoren ook tot de meest verarmde gemeenschappen van het eiland. Het projectgebied heeft te kampen met zware kusterosie, deels als gevolg van zandwinning in het verleden. De mangrovebossen, die fungeren als natuurlijke bescherming, worden aangetast door ontbossing en niet-duurzame oogstpraktijken voor de productie van houtskool.

Schaal van implementatie
Lokaal
Ecosystemen
Zwembad, meer, vijver
Estuarium
Mangrove
Thema
Aanpassing
Risicovermindering bij rampen
Bereik & communicatie
Ecosysteemdiensten
Restauratie
Duurzaam levensonderhoud
Bosbeheer
Toerisme
Locatie
Telescoop, Saint Andrew, Grenada
Caribisch
Proces
Samenvatting van het proces

De projectaanpak omvat zowel technische als institutionele capaciteitsopbouw en ondersteuning. Institutionele capaciteitsopbouw, met name door het opzetten van een medebeheerstructuur (bouwsteen 1), vormt de basis voor een succesvolle interventie. Technische maatregelen richten zich op mangroveherstel en lokale capaciteitsopbouw voor habitatbehoud (bouwsteen 2). Om de druk op het mangrove-ecosysteem te verminderen en meer veerkrachtige bestaansmiddelen voor de lokale gemeenschappen te creëren, omvat het project ook inkomstengenererende activiteiten zoals de ontwikkeling van de bijenteelt (bouwsteen 3).

Bouwstenen
Oprichting van een medebeheerstructuur

Om institutionele capaciteit op te bouwen en de implementatie en toekomstige navolging op nationaal niveau te ondersteunen, is er een medebeheerstructuur opgezet: de Northern Telescope Mangrove Management Board (NTMMB). Dit zorgt ervoor dat de gemeenschap samenwerkt met overheidsfunctionarissen om het project te beheren en helpt ook om het mangrovebeschermingsbeleid in Telescope te handhaven.

De gemeenschap is verantwoordelijk voor het project, terwijl de zeer beperkte middelen van het overheidspersoneel worden aangevuld, waardoor de bescherming van de mangroves op de lange termijn wordt ondersteund.

NTMMB bestaat uit vijf leden van de lokale gemeenschap en één lid van de St. Andrew Development Organisation (SADO), evenals leden van het ministerie van Toerisme en Cultuur en drie afdelingen van het MoALFF (Agriculture, Lands, Forestry, and Fisheries), en de milieuafdeling van het ministerie van Onderwijs, Human Resource Development en Milieu. Er worden maandelijkse bestuursvergaderingen gehouden.

Sleutelfactoren

De gemeenschapsleden van de NTMMB hebben training gekregen over het opzetten en functioneren van een gemeenschapsorganisatie. Omdat Co-Management een gezamenlijk bestuur met de overheid en autoriteiten betekent, was ook technische capaciteitsopbouw belangrijk, onder andere op het gebied van mangroveaanplant, -beheer en -monitoring.

Geleerde les

Er zijn gevestigde entiteiten nodig voor de ontwikkeling van een medebeheercomponent. Er moeten van tevoren duidelijke richtlijnen worden opgesteld die rechtstreeks aangeven wat er wordt verwacht van de entiteiten die betrokken zijn bij het co-managementproces. Deze richtlijnen moeten aangeven welke partijen verantwoordelijk zijn voor bepaalde gebieden met betrekking tot het beheer van het gebied, van public relations tot monitoring tot het aantrekken van fondsen. Aangezien de vertegenwoordigers van de gemeenschap vaker contact hebben met het gebied dan de vertegenwoordigers van de overheid, zou er een mechanisme moeten zijn voor regelmatige rapportage. Dit zou zorgen voor een effectief communicatiekanaal waardoor alle partijen op de hoogte zijn van acties met betrekking tot het projectgebied.

In het geval dat er geen bestaande organen zijn voor het opzetten van een medebeheerstructuur, moeten de inspanningen voor capaciteitsontwikkeling worden onderzocht voor de mogelijke oprichting van de vereiste entiteiten.

Mangrovebossen en herbegroeiing aan de kust

Het natuurlijke mangrovebos en de kustvegetatie van het projectgebied zijn de afgelopen jaren ernstig aangetast door het niet-duurzame gebruik door leden van de gemeenschap in combinatie met de negatieve invloed van aspecten van klimaatverandering. Door deze aantasting zijn de kustgemeenschappen kwetsbaarder geworden voor de gevolgen van klimaatverandering, zoals orkanen, stormvloeden en kustoverstromingen. Bovendien was er weinig (niet-mangrove) vegetatie aan de kust, wat de stabiliteit van het kustgebied (strand) verminderde.

De herbeplanting van mangrovesoorten verbetert de gezondheid van het mangrovegebied en zijn ecosysteemdiensten met betrekking tot kustbescherming en habitatvoorziening voor verschillende flora en fauna.

Sleutelfactoren

Aangezien niet-mangrove maar zouttolerante soorten noodzakelijk zijn voor de algehele stabiliteit van het strand en de gezondheid van het kustgebied, is het van cruciaal belang om een bron van (bij voorkeur lokale) soorten te hebben die gebruikt kunnen worden voor herbegroeiing. Dit vereist de steun van agentschappen/NGO's die de relevante ondersteuning kunnen bieden. Er is ook nood aan capaciteitsontwikkeling voor leden van de gemeenschap over het proces van herbegroeiing. Ze zijn dan in staat om het proces zelf voort te zetten, wat leidt tot de duurzaamheid van de maatregelen op de lange termijn.

Geleerde les

Bij het herstellen/heraanplanten van vegetatie is het belangrijk om de dynamiek van de omgeving te kennen. Potentiële verliezen als gevolg van golfslag moeten worden overwogen, samen met de mogelijkheden van weinig tot geen verlies als planten minder worden blootgesteld aan golfslag en erosie door de zee. Het grootste verlies aan vegetatie trad op in delen van het mangrovebos die het dichtst bij de kust lagen, waar de hoge golfslag resulteerde in 100% verlies van de zaailingen. Daarentegen groeiden de zaailingen die verder van de kust waren geplant met meer dan 90%. Als er besloten wordt om het kustgebied te herbegroeien, moeten de zaailingen voor replicatiedoeleinden worden geplant in materiaal zoals bamboe, dat stevig genoeg is om de golfenergie te weerstaan. Daarnaast is het van cruciaal belang dat de gemeenschap zich bewust is van het probleem, zodat onbedoelde vernietiging van de planten beperkt blijft.

Ontwikkeling van de bijenteelt

Een van de belangrijkste bedreigingen voor het gebied in kwestie is de achteruitgang als gevolg van het kappen van mangrovebomen om ze te gebruiken voor inkomensgenererende doeleinden. De bijenteelt werd geïntroduceerd als een alternatief middel van bestaan dat de leden van de gemeenschap in staat stelt om de hulpbronnen van de mangroven te gebruiken zonder deze te beschadigen, zodat het mangrovebos intact blijft.

Bovendien zullen de boeren in de omgeving profiteren van de bijenkorven in het gebied. Niet alleen zullen de bijen helpen bij de bestuiving en de uiteindelijke gezondheid van het mangrovebos, ze zullen ook helpen bij de bestuiving van gewassen op boerderijen in de omgeving. Hierdoor kunnen andere leden van de gemeenschap indirect profiteren van de introductie van bijenteelt als een alternatief middel van bestaan.

Sleutelfactoren

Een aantal leden van de gemeenschap werd getraind in verschillende aspecten van het houden van bijen. Van het verzorgen van de bijenkorven, bijenziekten en -plagen tot het oogsten van honing. Deze trainingen werden mogelijk gemaakt door samenwerking met instellingen voor tertiair onderwijs en de Landbouwdivisie. Hierdoor kon het RECCOMM project gebruik maken van de capaciteit die al in het land aanwezig is en die capaciteit/kennis delen met de lokale gemeenschap.

Geleerde les

Aangezien bijenteelt niet onmiddellijk een inkomen oplevert, moeten de betrokken personen toegewijd zijn aan de taak. Er moet een breed net worden uitgeworpen om de interesse van individuen te wekken en het proces moet vanaf het begin duidelijk zijn. Zo krijgen de potentiële deelnemers een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt om hun nieuwe broodwinning tot een succes te maken. Een onderneming als deze vereist de volledige steun van een toegewijde kerngroep van mensen om de kans te verkleinen dat de groep uit elkaar valt. De training moet niet alleen technische vaardigheden omvatten, maar ook management- en marketingvaardigheden. Zo worden de nieuwe imkers voorbereid op de verkoop en distributie van hun product.

Invloeden
  • Er werd een biologische en sociaaleconomische basisstudie van het projectgebied afgerond, bestaande uit strandprofilering, grondbemonstering, enquêtes onder de gemeenschap en de selectie van verschillende implementatielocaties.
  • Er werden gemeenschapsraadplegingen en -bijeenkomsten gehouden om de gemeenschap te informeren over en te betrekken bij het project. Dit resulteerde in grote belangstelling voor de componenten herbeplanting/bescherming van de mangrove en voor de componenten duurzame bestaansmiddelen van het project (bijenteelt, duurzaam houtskoolbeheer, ecotoerisme).
  • Tussen 11/2015 en 11/2016 werden meer dan 1900 mangrovezaailingen en andere soorten zoals neem, amandel en zeedruif geplant op de projectlocatie. Ze worden voortdurend gecontroleerd door leden van de gemeenschap. De geplante transecten zijn voorzien van basisomheiningen om ze beter zichtbaar te maken voor de gebruikers van de mangrove.
  • Cursussen over bijenteelt hebben de deelnemers vaardigheden bijgebracht om als professionele bijenhouders te werken. Er werden bijenkorven geplaatst in de buurt van de projectlocatie, apparatuur werd aangeschaft en de imkers werden ondersteund bij het opzetten van een coöperatie.
  • Er zijn specificaties en ontwerpen ontwikkeld voor een promenade en een vogelhut ter ondersteuning van ecotoeristische activiteiten. Training in ecotoerisme zal binnenkort van start gaan.
  • Bewustwordingsactiviteiten, uitgevoerd tijdens de uitvoering van andere activiteiten zoals het planten van mangroves, waren gericht op het bredere publiek om hen te informeren over het project.
Begunstigden
  • Mangrovebeheerraad voor de Noordelijke Telescoop (NTMMB)
  • Kustgemeenschappen, met name houtskoolproducenten, imkers, gidsen voor ecotoerisme, scholen
  • Toeristische sector
  • Boeren in de Telescoopgemeenschap
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
SDG 1 - Geen armoede
SDG 3 - Goede gezondheid en welzijn
SDG 7 - Betaalbare en schone energie
SDG 8 - Fatsoenlijk werk en economische groei
SDG 13 - Klimaatactie
Verhaal
GIZ/ICCAS
Heidi Knights, lid van de gemeenschap
GIZ/ICCAS

Heidi Knights woont al 12 jaar in Telescope en heeft samen met de andere leden van Telescope de geleidelijke achteruitgang van hun omgeving opgemerkt. Generaties lang heeft de gemeenschap de mangroven en het kustgebied gebruikt voor culturele, recreatieve en huishoudelijke doeleinden. Sommige leden van de gemeenschap hakken mangrovebomen om om houtskool te produceren die vervolgens wordt verkocht en gebruikt als brandstof. Er zijn ook boeren in de gemeenschap die stokken van mangrovebomen gebruiken als steun voor hun gewassen.

De bewoners van Telescope wisten niet precies hoe ze het gebied anders hadden kunnen gebruiken zonder het te beschadigen. Zelfs toen ze het mangrovebos gebruikten als bron van inkomsten, hebben ze zich nooit gerealiseerd dat ze het kunnen blijven gebruiken als een duurzamere bron van inkomsten terwijl ze het intact laten.

Sinds Heidi en andere gemeenschapsleden betrokken zijn geraakt bij het RECCOMM project en hebben deelgenomen aan verschillende activiteiten: van het herplanten van mangrovezaailingen en niet-mangroveplanten tot trainingen voor capaciteitsontwikkeling en bijenteelt. Ze houden nu actief toezicht op de zaailingen die ze hebben geplant en zijn enthousiast om te beginnen met het oogsten van honing uit hun bijenkorven. Heidi is ervan overtuigd dat met de voortzetting van haar werk en meer bewustmakingsactiviteiten, meer gemeenschappen betrokken kunnen worden bij de bescherming van hun omgeving en Telescope.

In contact komen met medewerkers