Vallei van de Zwarte Kreek, direct na het maaien met de rupsmaaier tijdens een natte periode
Christof Van Ackere
Veengebieden worden vaak drooggelegd door sloten en kreken in functie van de landbouw, wat leidt tot aantasting van het ecosysteem, enorme CO2-uitstoot en verlies van biodiversiteit. Om deze zeldzame en belangrijke ecosystemen te herstellen, is herstel nodig, op voorwaarde dat de waterkwaliteit voldoende is. Restauratie kan eenvoudig en goedkoop zijn: Lokale sloten binnen de terreinen moeten worden dichtgemaakt en grotere kreken, die nog wat water moeten transporteren, moeten opnieuw worden geëgaliseerd tot ~20cm onder het maaiveld. Om er zeker van te zijn dat het gebied niet overstroomt, is een studie of simulatie van het effect met zandzakken nodig om de gevolgen van het reliëf in te schatten. Barrages in de kreken zijn niet aan te raden vanwege hun uitdrogende effect tot op 30m afstand.
Plaatselijk substraat moet worden gebruikt om deze sloten af te sluiten, zodat een homogene veenlaag behouden blijft. Vaak zijn de kreekoevers weinig verhoogd. Als dit het geval is, worden deze gebruikt om de kreken op te vullen. Als dit niet het geval is, kan een klein laagje van 10 cm diep van de aangrenzende terreinen worden afgeschraapt. Hiervoor kunnen kleine graafmachines met een gladde bak worden gebruikt.
Laatst bijgewerkt: 30 Jan 2023
1139 Weergaven
Foto- en videogalerij
Invloeden
Het opnieuw bevochtigen zal resulteren in een enorme vermindering van de CO2-uitstoot van de veengebieden (ruw geschat op 1200 ton CO2/jaar/100ha), hoewel het enige tijd zal duren voordat dit is doorgedrongen. Als het grondwaterpeil hoger is, kan de veenlaag zijn waterbufferende functie terugkrijgen, wat zowel het klimaat als de biodiversiteit ten goede komt. Vooral de onvoorspelbare klimaatgebeurtenissen als gevolg van de klimaatverandering kunnen worden gebufferd door een intacte veenlaag. Ernstige droogtes kunnen worden gebufferd door de beschikbaarheid van water in de veenbodems. Bovendien kunnen enorme regenbuien worden opgevangen doordat het water wordt opgenomen door de sponsachtige veenbodems. Dit voorkomt enorme overstromingen stroomafwaarts wanneer rivieren buiten hun oevers treden. Het water dat in de veengronden wordt opgenomen, zal geleidelijk weer vrijkomen. Deze specifieke oplossing is gericht op ecosysteemherstel. In het ideale geval, als het hele gebied kan worden hersteld, is er in de toekomst geen menselijke tussenkomst/waterbeheer meer nodig. Het systeem kan zichzelf dan weer reguleren en zijn ecosysteemdiensten terugkrijgen. In het ideale geval kan over enkele jaren, als de grondwaterspiegel stabiel genoeg is, actieve veenvorming op gang komen. CO2 wordt dan niet alleen in de veenbodem vastgehouden en verhinderd dat het in de atmosfeer terechtkomt, maar kan ook actief uit de atmosfeer in de veenlaag worden opgenomen, 10 keer efficiënter dan koolstofvastlegging in bossen.
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
SDG 13 - Klimaatactie
