
Ruimte voor de rivier - NbS voor kust- en rivieroverstromingsbescherming in steden

De rivier de Waal in Nederland versmalt aanzienlijk wanneer deze zich door de stad Nijmegen slingert, waardoor er een knelpunt ontstaat bij hoge rivierafvoeren. Geconfronteerd met het toegenomen risico en de toegenomen frequentie van overstromingen als gevolg van klimaatverandering, besloot Nijmegen dat er alternatieve maatregelen nodig waren om de veiligheid van de burgers te garanderen. Het nationale 'Ruimte voor de Rivier-programma' werd opgezet om over te stappen van alleen het versterken van bestaande dijken naar het gebruik van op de natuur gebaseerde oplossingen die rekening houden met de dynamiek van rivierstromen.
Met de aanleg van het Urban River Park kreeg de Waal meer natuurlijke ruimte om hoge waterstanden te verwerken en het knelpunteffect te verminderen. Bestaande dijken werden 350 meter naar binnen verplaatst om een nieuwe riviergeul en uiterwaarden aan te leggen. Naast de nieuwe vaargeul werd een geheel nieuw eiland gevormd, waardoor een uniek stedelijk rivierpark in het hart van de stad ontstond. Het ontwerp omvat nieuwe natuurlijke habitats en recreatieve ruimten om de biodiversiteit en het welzijn van de burgers te bevorderen.
Invloeden
Het Urban River Park is een succesvol voorbeeld van de transformatie van het uitsluitend gebruik maken van kunstmatige grijze infrastructuur voor waterbeheer naar het profiteren van natuurlijke oplossingen. Het laat zien dat op de natuur gebaseerde oplossingen gunstig zijn voor het verminderen van overstromingsrisico's in steden en extra voordelen opleveren voor recreatie, ecologie en de esthetiek van een stad.
Het project kan stadsplanners een voorbeeld geven van hoe multi-level governance en verschillende belanghebbenden betrokken kunnen worden bij regionale planning. Bij de ontwikkeling van het Urban Riverpark werd samengewerkt met hydrologen, ecologen, architecten en technici om tot een uitgebreid ontwerp te komen. Daarnaast namen lokale gemeenschappen, provincies en waterschappen deel aan de ontwikkeling van het Ruimte voor de Rivier-programma.
De functionaliteit van het park laat zien hoe belangrijk het is om natuurlijke processen en kenmerken van een gebied mee te nemen in het ontwerpproces. Het ontwerp van het Nijmeegse Urban Riverpark is gebaseerd op de dynamiek van de rivierstroming, getijdeninvloeden, erosie en sedimentatieprocessen. Het ontwerp zal in de loop van de tijd geleidelijk veranderen, waardoor verschillende ecosystemen en verschillende kenmerken van het rivierlandschap ontstaan, terwijl de veiligheid tegen overstromingen gewaarborgd blijft.