
Bescherming van het cultureel erfgoed onder water van stenen getijdenstuwen op aarde

Stenen getijdenstuwen zijn een soort visbarrières die worden bediend door de amplitude van het getij. Deze structuren zijn gemaakt van grote rotsen en strekken zich op kolossale schaal uit langs de kustlijn in halfronde, pijlvormige of bijna lineaire vorm. Deze stuwen staan bij vloed volledig onder water en komen bij eb volledig in het zicht, zodat mensen vis kunnen verzamelen.
Hoewel ze op het punt staan te verdwijnen door kustontwikkelingen en wereldwijde klimaatverandering, begint hun rol als milieuvriendelijk vistuig, baarmoeder voor het behoud van de mariene biodiversiteit en toeristische attractie internationaal de aandacht te trekken.
Deze oplossing richt zich op de samenwerking tussen universiteiten en kustgemeenschappen om hen bewust te maken van de rol van stenen getijdenstuwen en de daarmee verbonden traditionele ecologische kennis van kustgemeenschappen als cultureel erfgoed.
Context
Uitdagingen
- Uitdagingen voor het milieu: de noodzaak om de invloed van oceaanklimaatverandering op stenen getijdenstuwen en de daarmee verbonden mariene ecosystemen te beoordelen. Tegenwoordig vangen sommige stuwen alleen plastic afval uit nabijgelegen steden op.
- Culturele en sociale uitdagingen: stenen getijdenstuwen moeten door lokale en nationale overheden worden aangewezen en in het beleid worden erkend als cultureel erfgoed onder water.
- Economische uitdagingen: er moet een evenwicht gevonden worden tussen stenen getijdenstuwen en moderne kustontwikkelingen. Stenen getijdenstuwen hebben het potentieel om gezonde kustgemeenschappen en mariene milieus te ondersteunen.
Locatie
Proces
Samenvatting van het proces
In het kader van het UNESCO-verdrag inzake de bescherming van het cultureel erfgoed onder water moeten internationale organisaties zoals UNESCO, het UNESCO UNITWIN-netwerk voor onderwaterarcheologie en ICOMOS-ICUCH het bewustzijn vergroten van stenen getijdenstuwen als cultureel erfgoed onder water en ter ondersteuning van de mariene biodiversiteit. Dit omvat ook het vergroten van het bewustzijn van beleidsmakers in landen die het verdrag niet hebben geratificeerd, evenals het voortzetten van academisch onderzoek op hoog niveau naar stenen getijdenstuwen op basis van het internationale netwerk.
De oplossing richt zich op het bevorderen van de traditionele ecologische kennis van kustgemeenschappen, inclusief de bijdrage van dergelijke kennis en stenen getijdenstuwen aan het behoud van biodiversiteit, en op het beoordelen van de impact van de wereldwijde klimaatverandering. Op lokaal niveau worden stenen getijdenstuwen verlaten wanneer inheemse gemeenschappen of op de gemeenschap gebaseerde bewegingen hun belangen in het erfgoed verliezen. Op veel plaatsen zijn daarom NGO's of NPO's georganiseerd door lokale gemeenschappen en belanghebbenden actief om stenen getijdenstuwen te beschermen of nieuw leven in te blazen; academici zouden kunnen bemiddelen tussen internationale organisaties en hen.
Bouwstenen
Oprichting van een internationaal netwerk voor de bescherming van stenen getijdenstuwen
De interculturele en multidisciplinaire studie van stenen getijdenstuwen en de bewustmakingsinspanningen vereisen de oprichting van een internationaal netwerk.
De academische kern wordt gevormd door de drie universiteiten die deel uitmaken van het UNESCO UNITWIN Netwerk voor Onderwaterarcheologie: de Universiteit voor Mariene Wetenschappen en Technologie van Tokio, de Universiteit van Guam en de Universiteit van Warschau. Het netwerk versterkt de bescherming van en het onderzoek naar onderwater cultureel erfgoed door universiteiten en professionele opleidingsinstituten met elkaar in contact te brengen en op te treden als brug tussen de academische wereld, de burgermaatschappij, lokale gemeenschappen en beleidsmakers.
Aan de andere kant spelen lokale NGO's of NPO's een centrale rol in het beschermen of nieuw leven inblazen van stenen getijdenstuwen. Als tussenpersoon bouwt de academische kern aan relaties tussen belanghebbenden uit de kustgemeenschap, waaronder NGO's of NPO's, en internationale organisaties, waaronder de VN, UNESCO, ICOMOS, plus lokale en nationale overheden.
Sleutelfactoren
Het UNESCO UNITWIN Netwerk voor onderwaterarcheologie biedt een formeel platform om aangesloten universiteiten en opleidingsinstituten met elkaar in contact te brengen. De academische kern bemiddelt tussen de lokale en internationale wereld en richt zich op de erkenning van het belang van stenen getijdenstuwen als cultureel erfgoed onder water.
Lokale gemeenschappen zijn zich niet altijd bewust van de wereldwijde en iconische relevantie van stenen getijdenstuwen als erfgoed. Academici treden op als bemiddelaars en voorzien kustgemeenschappen van goed advies en geschikte informatie over stenen getijdenstuwen.
Geleerde les
Elke kustgemeenschap met stenen getijdenstuwen lijkt met vergelijkbare problemen te kampen, evenals met vergelijkbare milieuproblemen en sociale problemen.
Het internationale netwerk biedt lokale gemeenschappen de mogelijkheid om deze problemen wereldwijd te onderzoeken en op te lossen.
Bij conferenties en workshops georganiseerd door universiteiten, waarvan sommige deel uitmaken van het UNESCO UNITWIN Netwerk voor onderwaterarcheologie, zijn niet alleen academici betrokken, maar ook vertegenwoordigers van kustgemeenschappen en belanghebbenden, beleidsmakers of overheidsfunctionarissen.
Stenen getijdenstuwen erkennen als een belangrijk type cultureel erfgoed onder water
Het UNESCO UNITWIN Netwerk voor onderwaterarcheologie en het ICOMOS International Committee on the Underwater Cultural Heritage (ICOMOS-ICUCH) houden zich bezig met de implementatie van de UNESCO Conventie voor de bescherming van het onderwatercultuurerfgoed, die in artikel 1-1 'onderwatercultuurerfgoed' definieert als alle sporen van menselijk bestaan met een cultureel, historisch of archeologisch karakter die zich gedeeltelijk of geheel onder water hebben bevonden, periodiek of continu, gedurende ten minste 100 jaar.
Alle stenen getijdenstuwen staan gedurende bepaalde perioden geheel of gedeeltelijk onder water. Bijna alle stenen getijdenstuwen, of op zijn minst hun basis, over de hele wereld zijn waarschijnlijk meer dan 100 jaar geleden gebouwd. Deze conventie is de eerste internationale wet die stenen getijdenstuwen erkent als cultureel erfgoed dat beschermd moet worden. Veel landen hebben de conventie nog niet geratificeerd en het is nodig om het bewustzijn over de conventie te blijven vergroten.
Sleutelfactoren
Het UNESCO UNITWIN Netwerk voor onderwaterarcheologie en ICOMOS-ICUCH zijn de meest invloedrijke organisaties die de implementatie van de UNESCO Conventie voor de bescherming van het cultureel erfgoed onder water ondersteunen.
Deze netwerken zijn vaak met elkaar verbonden. Zo is de Tokyo University of Marine Science and Technology bijvoorbeeld lid van het UNESCO UNITWIN Netwerk voor onderwaterarcheologie en de verantwoordelijke persoon is ook de Japanse nationale vertegenwoordiger in de ICOMOS-ICUCH.
Geleerde les
Het UNESCO-verdrag inzake de bescherming van het cultureel erfgoed onder water is nog lang niet wereldwijd geratificeerd en is niet goed bekend bij nationale beleidsmakers. De academische kanalen van het UNESCO UNITWIN Netwerk voor Cultureel Erfgoed onder water en de ICOMOS-ICUCH zijn nodig om het bewustzijn over het verdrag te blijven vergroten.
Documenteren van de traditionele ecologische kennis over vissen, ritueel of andere gemeenschappelijke activiteiten in verband met stenen getijdenstuwen
Het onderwatercultuurerfgoed van stenen getijdenstuwen is oorspronkelijk ontstaan als een lokaal vismechanisme. De processen zijn gebaseerd op een rijke lokale traditionele ecologische kennis, die door leden van de lokale kustgemeenschappen is ingebracht. Traditioneel gebruikten lokale gemeenschappen stenen getijdenstuwen twee keer per maand tijdens springtij; een gewoonte die overbevissing door de lokale bevolking heeft voorkomen. Bij vloed fungeerden ze soms als visvijvers.
De traditionele ecologische kennis, bijvoorbeeld over periodes waarin niet gevist wordt en over visserijgerelateerde rituele activiteiten zoals ceremonies voor het openen van het strand, wordt op grote schaal waargenomen in kustgemeenschappen, maar verdwijnt snel voordat het goed is vastgelegd door antropologen of archeologen. Omdat stenen getijdenstuwen gemakkelijk kapot gaan door tyfoons of hoge golven, zijn frequente herstelwerkzaamheden onder leiding van de gemeenschap op basis van traditionele kennis absoluut noodzakelijk. Als stenen getijdenstuwen echter worden afgeschaft, zullen zowel de gemeenschapsgeest als de traditionele ecologische kennis uitsterven.
Sleutelfactoren
De traditionele ecologische kennis die elke kustgemeenschap bezit, is niet alleen de sleutel tot het behoud van stenen stuwdammen, maar ook tot hun welzijn. Zeevruchten van stenen getijdenstuwen zijn duurzaam en gezonder dan geïmporteerd voedsel in blik of verwerkt voedsel.
Door formele en informele partnerschappen tussen universiteiten en kustgemeenschappen is het opleiden van jongere generaties met dergelijke kennis een van de belangrijke succesfactoren voor het behoud van traditionele ecologische kennis.
Geleerde les
Stenen getijdenstuwen zorgen voor welvaart en duurzaamheid voor kustgemeenschappen, en de documentatie-inspanningen ondersteunen de opbouw van lokale capaciteit en sociaal kapitaal voor de lange termijn.
Het verzamelen van gegevens over deze stuwen en hun gerelateerde traditionele ecologische kennis gebeurt zowel in het veld als in archieven en bibliotheken. Wat het laatste betreft, dergelijke kennis bestond misschien alleen in geschreven archiefdocumenten omdat veel gemeenschappen hun tradities zijn kwijtgeraakt door modernisering en globalisering.
Analyseren van de kwetsbaarheid van stenen getijdenstuwen voor wereldwijde klimaatveranderingen zoals zeespiegelstijging, kusterosie of verwoestende stormen.
Stenen getijdenstuwen zijn het meest kwetsbaar voor wereldwijde klimaatverandering. Recente veldonderzoeken en waarnemingen van deelnemers tonen aan dat veel stenen getijdenstuwen zijn verlaten of gewoon kapot zijn, voornamelijk als gevolg van veranderingen in het oceaanmilieu. Als de zeespiegel meer dan 1 meter stijgt, kunnen alle stenen getijdenstuwen op aarde niet meer functioneren als vistuig. Als ze eenmaal zijn vernield door stormen of hoge golven, kunnen sommige kustgemeenschappen het zich niet veroorloven om ze te repareren, waardoor ze gewoon in de steek worden gelaten.Over de hele wereld dreigt het cultureel erfgoed onder water van stenen getijdenstuwen te verdwijnen, zowel als cultureel erfgoed als traditioneel vistuig. Om hun kwetsbaarheid goed te begrijpen, is er een beoordeling uitgevoerd van de getijdenveranderingen op lange termijn rond stenen getijdenstuwen, is de kusterosie gemeten waarmee ze te maken hebben en is de impact gemonitord van tyfoons of hoge golven die stenen getijdenstuwen vernietigen, soms met behulp van teledetectiegegevens.
Sleutelfactoren
De universitaire netwerken maken het mogelijk om het bewustzijn over de kwestie te vergroten en op onderzoek gebaseerd bewijs te leveren.
Veel nationale regeringen erkennen stenen getijdenstuwen niet als onderwater cultureel erfgoed of zelfs als vistuig, voornamelijk omdat vistuigen in hun ogen moderne vissersboten of netten zijn die eigendom zijn van professionele vissers. Stenen getijdenstuwen zijn vaak eigendom van mensen die in kustgemeenschappen wonen, niet van vissers, tegen wie vooral de wereldwijde klimaatverandering een ravage zou aanrichten.
Geleerde les
Tenzij lokale of nationale overheden stenen getijdenstuwen erkennen als cultureel erfgoed, is er geen enkele manier waarop ze geïnteresseerd kunnen raken in hun kwetsbaarheid voor de wereldwijde klimaatverandering. Het is echt essentieel dat meerdere belanghebbenden, waaronder beleidsmakers, sociale wetenschappers zoals antropologen, natuurwetenschappers zoals oceanografen, milieudeskundigen, NGO- of NPO-partners, of de lokale bevolking, samenwerken aan deze zaak.
Evaluatie van de bijdrage van stenen getijdenstuwen aan het behoud van de bioculturele diversiteit
Zonder twijfel dragen stenen getijdenstuwen bij aan de mariene biodiversiteit. In vergelijking met intergetijdengebieden zonder stenen getijdenstuwen, hebben gebieden met stenen getijdenstuwen diverse mariene soorten.
Zodra stenen getijdenstuwen worden verlaten, wordt er minder vis gevangen. Als de aandacht van de lokale bevolking verschuift naar de destructieve moderne visserij, verdwijnen ook alle aspecten die te maken hebben met culturele diversiteit. Om kustgemeenschappen duurzaam te houden, mogen ze hun bioculturele diversiteit niet verliezen; stenen getijdenstuwen kunnen ook dienen als een icoon van deze diversiteit. Het UNESCO UNITWIN universitair netwerk onderzoekt en bestudeert hoe stenen getijdenstuwen de bioculturele diversiteit kunnen beschermen.
Sleutelfactoren
Het onderwatercultuurerfgoed van stenen getijdenstuwen lijkt een kunstmatige baarmoeder te zijn geweest voor mariene soorten en het is een van de oudste visvangstmethoden voor de mens. Kwalitatieve en kwantitatieve gegevensanalyse zijn nodig om de rol van stenen getijdenstuwen als mariene ecosystemen te onderzoeken. Wat dat laatste betreft, is zowel archeologisch als historisch onderzoek het meest nuttig.
Geleerde les
Bij het bestuderen van stenen getijdenstuwen is interdisciplinaire samenwerking tussen sociale wetenschappen en natuurwetenschappen echt noodzakelijk. In de VS vallen archeologie en antropologie onder sociale wetenschappen. Oceanografen of mariene biologen leveren natuurwetenschappelijke gegevens over biodiversiteit, terwijl sociale wetenschappers natuurwetenschappelijke gegevens combineren met sociaalwetenschappelijke en deze gebruiken voor ontwerp- en planningsdoeleinden.
Invloeden
Deze oplossing richt zich op het werk dat gedaan is om kustgemeenschappen en lokale en nationale overheden te betrekken bij het beschermen en behouden van stenen getijdenstuwen.
- Milieu: het beheer en de bescherming van het cultureel erfgoed onder water van stenen getijdenstuwen zijn direct verbonden met de traditionele ecologische kennis en gebruiken van kustgemeenschappen. Bovendien is dit cultureel erfgoed langs de kust kwetsbaarder voor klimaatveranderingen zoals zeespiegelstijging of verwoestende stormen.
- Cultureel en sociaal: op verschillende plaatsen zijn gemeenschapsbewegingen voor het herstellen of herbouwen van stenen getijdenstuwen al begonnen. Onderzoekers, antropologen en archeologen werken samen met de kustgemeenschappen die de stenen getijdenstuw gebruiken als locatie voor onderzoek en milieueducatie voor jongere generaties.
- Gezondheid: verse en gratis vangsten van stenen stuwen hebben de gezondheid van de gemeenschap verbeterd, aangezien vis met meer voedingsstoffen heeft bijgedragen aan het welzijn van de mensen, waaronder een lagere kindersterfte, betere cognitieve prestaties en een sterkere immuunfunctie.
- Economisch: toerisme rond stuwdammen kan bijdragen aan de bewustwording van het grote publiek.
Begunstigden
De belangrijkste begunstigden van deze oplossing zijn kustgemeenschappen, waaronder lokale NGO's en NPO's, lokale en nationale overheden, maritieme antropologen en archeologen, en internationale organisaties zoals de VN, UNESCO of ICOMOS.
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
Verhaal

Het gehucht Shiraho op het eiland Ishigaki (Ryukyu-archipel, Japan) had vroeger meer dan 10 stenen getijdenstuwen, maar aan het eind van de jaren 1960 werd de laatste verlaten, simpelweg omdat er minder vis mee gevangen kon worden dan vroeger, omdat hij gemakkelijk kapot ging door tyfoons of zware golven.
In 2005 werd de NGO-organisatie Shiraho Conservation Council for Bountiful Seas (SCCBS) opgericht om het behoud van koraalriffen op gemeenschapsniveau te bevorderen. De raad spendeerde in 2006 aan de reconstructie van een stenen getijdenstuw, voornamelijk om te voorkomen dat grond van landbouwgronden wegstroomt en lokale koraaltuinen vernietigt. Hierdoor kregen de lokale gemeenschappen die in deze gebieden woonden ook weer belangstelling voor gezonde en veerkrachtige kustgebieden.
Naast leden van de NGO namen ook leerlingen van lokale scholen en hun PTA-groepen deel aan de reconstructieactiviteiten.
Omdat alle generaties op het eiland Ishigaki en ecotoeristen een goed begrip hebben gekregen van de stenen getijdenstuw en de ecologische functie ervan, is de raad erin geslaagd om in 2010 de 3e topconferentie over stenen getijdenstuwen te houden in het gehucht Shiraho.
M. Kamimura, 2017, Shiraho Hamlet and the Summit Conferences on Stone Tidal Weirs in Japan, in M. Tawa, ed., Landscapes Having Stone Tidal Weirs, Nishinomiya: Kwansai Gakuin University Press, pp. 21-33.