Burgers worden aangemoedigd om nieuwsgierig te zijn naar de luchtkwaliteit
Snapshot-oplossing
Het v-vormige raambord dat de deelnemers een maand lang voor hun raam hingen. Aan de binnenkant waren twee monsterbuizen bevestigd.
CurieuzeNeuzen
CurieuzeNeuzen is een Vlaamse woordspeling die moeilijk te vertalen is, maar verwijst naar iemand die leergierig is. Het is het grootste burgerwetenschapsproject ooit om de luchtkwaliteit in heel Vlaanderen te monitoren. Meer dan 53.000 kandidaten schreven zich in, waaruit 20.000 burgers, maar ook organisaties, scholen en bedrijven werden geselecteerd om deel te nemen. Ze ontvingen elk een gebruiksvriendelijke toolkit waarmee ze de NO2-concentratie in hun straat konden meten, die voornamelijk vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen. De deelnemers bevestigden een V-vormig billboard op hun raam op de eerste verdieping aan de straatkant. Twee passieve NO2-monsternemers die binnenin bevestigd waren, verzamelden gegevens van 28 april tot 26 mei 2018. Deelnemers waren benieuwd naar hun resultaten, want meer dan 99% stuurde hun buisjes terug voor verwerking. Internationaal was dit de eerste keer dat burgers op zo'n grote schaal actief betrokken waren bij een wetenschappelijk project over luchtkwaliteit dat ongelooflijk gedetailleerde resultaten opleverde.
Laatst bijgewerkt: 04 Mar 2021
2272 Weergaven
Invloeden
Het meest impactvolle resultaat van het CurieuzeNeuzen-project is een fijngeschaalde interactieve kaart die burgers in staat stelt om de NO2-concentraties in heel Vlaanderen te verkennen met behulp van een kleurcode. Terwijl groene stippen wijzen op een goede luchtkwaliteit, wijzen rode stippen op NO2-niveaus die de EU-regelgeving en de WHO-aanbevelingen overschrijden. De kaart stelt wetenschappers in staat om de impact van verkeer en ruimtelijke ordening op de luchtkwaliteit van straten, buurten en zelfs hele steden te analyseren, waardoor NO2-hotspots zichtbaar worden en er vergelijkingen kunnen worden gemaakt tussen stedelijke centra en landelijke gebieden.
De sociale impact van deze interactieve kaart was enorm. Via een grootschalige communicatiecampagne die de resultaten van CurieuzeNeuzen toelichtte en verder nuanceerde, werden mensen in heel Vlaanderen zich meer bewust van het probleem van luchtvervuiling. Uit enquêtes bleek dat een groot aantal deelnemers hun mobiliteitsgedrag effectief wijzigde, bv. door over te schakelen op het openbaar vervoer of de fiets om naar het werk te komen. Een andere groep deelnemers gaf aan wel de intentie te hebben voor deze modal shift, maar de infrastructuur daarvoor te ontberen. De kaart blijkt daarom ook een belangrijk hulpmiddel te zijn voor stadsambtenaren en planners om opnieuw na te denken over hoe steden en gemeenten worden ontworpen om de gezondheid van hun burgers te verbeteren.
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
SDG 3 - Goede gezondheid en welzijn
SDG 4 - Kwaliteitsonderwijs
SDG 7 - Betaalbare en schone energie
SDG 9 - Industrie, innovatie en infrastructuur
SDG 11 - Duurzame steden en gemeenschappen
SDG 13 - Klimaatactie
SDG 15 - Leven op het land
