Compensatie voor braaklegging voor het herstel van Atlasceder
Volledige oplossing
Overleg met fokkers over de oprichting van de vereniging
Parc National d'Ifrane
Het herstel van de Atlasceder is zeer gevoelig voor begrazing door de extensieve veeteelt, zo niet onmogelijk. De regeneratie moet worden beschermd en de veehouders, georganiseerd in verenigingen, moeten worden gecompenseerd voor de gebieden waar begrazing verboden is. Daarom is er een wetstekst over dit onderwerp opgesteld. Ze worden gecompenseerd met 250MAD/ha/jaar (binnenkort 1000MAD), te financieren door de vereniging in de vorm van ontwikkelingsacties in haar Pastoraal Park in overleg met het departement Water en Bossen.
Dankzij het nationale park van Ifrane zijn de veehouders momenteel georganiseerd in tien verenigingen die samen 1.127 veehouders tellen die in totaal 205.3750 MAD ontvangen. Het herstel van de ceder vordert steeds meer. Ze werken samen aan inkomstengenererende projecten op het gebied van ecotoerisme, beheer van de weilanden, agro-ecologie, water, enz., waarbij jongeren en vrouwen betrokken zijn, met in het achterhoofd dat het uiteindelijke doel is om de ceder te regenereren en zijn ecosysteem te behouden.
Laatst bijgewerkt: 30 Sep 2025
3997 Weergaven
Foto- en videogalerij
Context
Uitdagingen
- Moeilijkheden bij het herstel van de Atlasceder ''Cedrus Atlantica'', een bedreigde soort. Dit probleem wordt nog verergerd door klimaatverandering en menselijke druk;
- De vraag naar voeder van de kuddes die op grote schaal in de cedarbossen worden gefokt door de begunstigden en gebruikers van het bos, overstijgt ruimschoots de voederproductie van het bos. Dit leidt tot een overexploitatie van de herdersbronnen, die zich vervolgens uitbreidt naar gebieden waar begrazing verboden is (braaklegging);
- Het feit dat de herders niet georganiseerd zijn, maakt het moeilijk om de herders bewust te maken en het model van collectief beheer van de herdersbronnen toe te passen en/of om samen geïntegreerde ontwikkelingsprojecten op te zetten.
Locatie
IFrane Azrou Nationaal Park Marokko
Noord-Afrika
Proces
Samenvatting van het proces
Het nationale park van Ifrane moedigt veehouders aan om verenigingen op te richten voor bosbeheer en begrazing, zodat ze compensatie krijgen voor begrazing in braakliggende gebieden, wat bij wet verboden is. Als ze eenmaal georganiseerd zijn, ontvangen ze een jaarlijkse compensatie en investeren ze die in infrastructuur en apparatuur voor het houden van vee en de aankoop van veevoer. Voor deze verenigingen worden opleidings- en bewustmakingsworkshops georganiseerd. Dit alles heeft geleid tot de invoering van een rotatiesysteem dat helpt om het herderspotentieel van de weilanden nieuw leven in te blazen, met inachtneming van de braakliggende gronden, en zo de doelstellingen te bereiken van de herbebossings- en regeneratieprogramma's die door het departement Water en Bossen zijn opgezet voor de Atlasceder.
Daarnaast heeft de organisatie van de vereniging het mogelijk gemaakt om samen te werken aan geïntegreerde ontwikkelingsprojecten die duurzame inkomsten genereren voor alle inwoners (boeren, jongeren, vrouwen, enz.), waarbij de nadruk ligt op de valorisatie van de natuurlijke hulpbronnen door ecotoerisme, de organisatie van begrazingsgebieden, agroecologie...., enz.
Bouwstenen
Financiële stimuleringsregeling
Het Ministerie van Water en Bossen beheert de bosbestanden via zijn gedecentraliseerde structuren, die verantwoordelijk zijn voor het toezicht op en de toepassing van herbebossings- en bosbouwtechnieken. De regeneratie van inheemse soorten, met name Cedrus Atlantica, is een van de moeilijkst te realiseren taken. Het verbieden van begrazing op percelen die zijn aangewezen als "beschermde gebieden" is een techniek die wordt gebruikt om ceder met succes te laten regenereren, maar het is moeilijk om de herders zover te krijgen dat ze zich hieraan houden zonder fondsen te mobiliseren om hen te compenseren voor deze beschermde gebieden.
Het organiseren van de boeren in verenigingen, het toezicht houden op hen en het vergroten van hun bewustzijn waren echter essentieel om het concept van compensatie op lange termijn aan te nemen en te ontwikkelen. Dit werd gedaan door het Nationaal Park van Ifrane en blijft een van zijn belangrijkste missies.
Sleutelfactoren
Het Ministerie van Water en Bossen is een staatsorgaan dat sinds 1913 bij wet is erkend en opereert binnen het kader van regelgeving die door het land in overleg met de begunstigden is ingevoerd. Het ontvangt fondsen en heeft de flexibiliteit om overeenkomsten op te stellen om ontwikkelingsprojecten op te zetten in samenwerking met belanghebbenden, de burgermaatschappij, coöperaties en verenigingen .......
Geleerde les
-Repressie alleen mag niet worden gebruikt om inbreuken op de wetten inzake natuurlijke hulpbronnen te beperken.
De deelname van houders van rechten en belanghebbenden aan debatten over het beheer van natuurlijke hulpbronnen helpt om optimale oplossingen te vinden en relevante beslissingen te nemen.
-In het begin hadden boeren moeite om zich te organiseren in verenigingen, en ze hadden ook de neiging om de compensatie die ze ontvingen te delen en direct te consumeren. Maar met de hulp en begeleiding van het Ifrane National Park wordt de ontvangen compensatie geïnvesteerd in infrastructuur, apparatuur en de aankoop van veevoer. De focus is steeds meer verschoven naar het ontwerpen van geïntegreerde ontwikkelingsprojecten die gericht zijn op het verbeteren van de inkomens van de rechthebbenden en het herstellen en behouden van kwetsbare ecosystemen, waaronder de bedreigde Atlasceder.
Organisatie van veehouders in verenigingen voor silvopastoraal beheer
Schapenhouderij is de belangrijkste activiteit in het gebied. Het aantal dieren is veel groter dan de voedercapaciteit van de bosweiden. Als gevolg daarvan is het moeilijk om de gebieden die gereserveerd zijn voor regeneratie te respecteren. Door de veehouders te organiseren in verenigingen kunnen ze echter profiteren van compensatie voor het grazen in de vrijgemaakte gebieden. Dit helpt bij het herstel van de Atlasceder, die dreigt te verdwijnen.
Sleutelfactoren
In de compensatieovereenkomst verbinden de verenigingen zich ertoe de braakgelegde gronden voor regeneratie te respecteren,
-De ontvangen compensatie wordt geïnvesteerd in infrastructuur en uitrusting voor de veehouderij en de aankoop van veevoeder;
-De organisaties maken het mogelijk om geïntegreerde ontwikkelingsprojecten te plannen die de natuurlijke hulpbronnen in alle pastorale parken optimaal benutten en waarbij alle sociale categorieën betrokken zijn, met name jongeren en vrouwen.
Geleerde les
Het risico bestaat dat de vergoedingen die de verenigingen ontvangen rechtstreeks door de veehouders worden gedeeld zonder dat de verwachte investeringen worden gedaan;
De veehouders zelf zouden als arbeidskrachten kunnen worden gebruikt om de acties uit te voeren die zijn overeengekomen tussen het Ministerie van Water en Bossen en de verenigingen;
De verenigingen moeten vanaf het begin worden gecontroleerd en begeleid om het concept van de compensatie onder de knie te krijgen en te ontwikkelen tot ontwikkelingsprojecten.
Invloeden
De oplossing heeft het mogelijk gemaakt om:
- Herders te organiseren in verenigingen die bekend staan als silvopastorale beheersverenigingen (AGS), die belangenbehartiging en communicatie vergemakkelijken met andere partners die betrokken zijn of zouden kunnen zijn bij ontwikkelingsprojecten in de gerelateerde pastorale parken;
- De compensatie die de verenigingen ontvangen, wordt geïnvesteerd in de ontwikkeling van hun pastorale parken;
- De beschermde gebieden worden gerespecteerd en het herstel van de ceders begint weer op gang te komen;
- De veehouders zijn zich steeds meer bewust van het belang van braaklegging voor het herstel en de wederopbouw van de ecosystemen;
- De verenigingen zijn partners geworden van het Nationaal Park Ifrane in de verschillende acties die door het park worden ondernomen, behalve veeteelt en begrazing. Bovendien wordt er momenteel een ontwikkelingsproject opgezet voor het pastorale park van Ait M'hmmed, dat als model zal dienen om andere verenigingen in hun parken te inspireren.
Begunstigden
De directe begunstigden zijn hun leden, voornamelijk veehouders. Maar de projecten die door de verenigingen worden geïnitieerd, komen ten goede aan alle gebruikers van het pastorale park, vooral vrouwen en jongeren.
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
SDG 1 - Geen armoede
SDG 5 - Gendergelijkheid
SDG 17 - Partnerschappen voor de doelen
Verhaal
Levensstijl van mensen die in de buurt van het IFRAN NP wonen
Parc National d'Ifrane et Association Karfour
Het herstel van de inheemse natuurlijke ecosystemen van het Ifrane Nationaal Park, in het bijzonder de emblematische, erfgoed- en bedreigde soort "Cédrus atlantica", wordt steeds moeilijker te verwezenlijken door antropogene druk zoals overbegrazing en het illegaal kappen van cederboomtakken als voedsel voor het vee, in een levenswijze die gebaseerd is op extensieve veeteelt en zelfvoorzienende landbouw.Deze druk wordt nog versterkt door de negatieve gevolgen van de klimaatverandering.
Het verbieden van begrazing op percelen die zijn afgebakend door bosbeheer (braaklegging) is een techniek die helpt bij de regeneratie van cederhout, maar is moeilijk toe te passen.
In 2009 is het nationale park van Ifrane begonnen met het organiseren van veehouders in verenigingen voor silvopastoraal beheer. Zij ontvangen een compensatie van 250MAD per hectare in ruil voor het verbod op begrazing. Dit heeft geleid tot aanzienlijke successen op het gebied van regeneratie (deze vergoedingen zullen worden verhoogd tot 1000MAD/ha in het kader van de nieuwe strategie "Marokkaanse bossen 2020-2030").
Naast het investeren van deze vergoedingen in de ontwikkeling van infrastructuur in hun pastorale parken, hebben deze organisaties geholpen om discussies op gang te brengen over geïntegreerde ontwikkelingsprojecten die duurzame inkomsten zullen genereren voor alle inwoners die gebruik maken van de pastorale parken, waarbij de nadruk ligt op de ontwikkeling van natuurlijke hulpbronnen door ecotoerisme, de organisatie van begrazingsgebieden, agro-ecologie.... etc., terwijl tegelijkertijd inheemse soorten zoals de bedreigde Cedrus Atlantica worden behouden en hersteld.