Ecosysteemdiensten meten op landschapsniveau

Volledige oplossing
Visualisatie van bodembedekkingskaart
GIZ

Met het VN-decennium voor herstel hebben landen zich ten doel gesteld om tegen 2030 ten minste 30% van onze bodem en ons water te behouden; dit vereist een robuust en transparant monitoringsysteem om te meten hoeveel hectare is hersteld en hoe de ecosysteemdiensten zijn verbeterd.

Deze oplossing stelt een manier voor om ecosysteemdiensten op landschapsniveau te meten en te evalueren, waaronder: identificatie van potentiële herstelgebieden, ontwikkeling van geschiktheidsindices voor herstelmaatregelen, meting van verbeterde koolstofvastlegging, erosiereductie, verbeterde connectiviteit en waterinfiltratie; door toepassing van teledetectie en geospatiale analyse.

De oplossing stelt de volgende methode voor: 1) Genereren van een basislijn en geschiktheidsindices, 2) Uitwerken van een geografische database van beheereenheden en 3) Genereren van een impactlijn.

Laatst bijgewerkt: 30 Sep 2025
1225 Weergaven
Context
Uitdagingen
Droogte
Aantasting van land en bossen
Verlies van biodiversiteit
Erosie
Verlies van ecosystemen
  • Het verwerven en homologeren van betrouwbare geo-ruimtelijke gegevens.
  • De ontwikkeling van spatio-temporele modellering van ecosysteemdiensten met gegevens die verschillende variabelen, schalen, technische criteria en wettelijke aspecten presenteren die van invloed zijn op landgebruik.
  • Het genereren van een technisch-pedagogisch product dat kosteneffectief is voor zowel overheidsinstellingen op nationaal niveau als gemeenschapsorganisaties met lokale herstelprojecten.
Schaal van implementatie
Lokaal
Subnationaal
Nationaal
Multinational
Ecosystemen
Agrobosbouw
Landbouwgrond
Gematigd loofbos
Taiga
Gematigd groenblijvend bos
Tropisch loofbos
Tropisch groenblijvend bos
Wetland (moeras, moeras, veengebied)
Gematigd grasland, savanne, struikgewas
Tropisch grasland, savanne, struikgewas
Toendra of montane graslanden
Thema
Versnippering en aantasting van habitats
Mitigatie
Connectiviteit / grensoverschrijdend behoud
Ecosysteemdiensten
Erosiepreventie
Restauratie
Geodiversiteit en geoconservering
Beheer van branden
Beheer van overstromingen
Planning van het beheer van beschermde en geconserveerde gebieden
Terrestrische ruimtelijke ordening
Beheer van het stroomgebied
Bosbeheer
Watervoorziening en -beheer
Locatie
Departement Santa Rosa, Guatemala
Departement Jutiapa, Guatemala
Departement Escuintla, Guatemala
Departement Ahuachapán, El Salvador
Departement La Paz, El Salvador
Departement Cortés, Honduras
Departement Rio San Juan, Nicaragua
Provincie Alajuela, Costa Rica
Provincie San José, Costa Rica
Provincie Veraguas, Panama
Provincie Los Santos, Panama
Provincie Azua, Dominicaanse Republiek
Provincie San Juan, Dominicaanse Republiek
Centraal-Amerika
Proces
Samenvatting van het proces

De vaststelling van een basislijn van ecosysteemdiensten en de ontwikkeling van herstelgeschiktheidskaarten (B1) verschaffen informatie over de huidige toestand van ecosysteemdiensten in een gebied, terwijl de meest geschikte locaties voor de implementatie van specifieke hersteltechnieken in het geselecteerde landschap worden geïdentificeerd.

Terwijl B1 potentiële herstellocaties identificeert, maken de gebieden die door projectuitvoerders worden geselecteerd het mogelijk om een database van beheereenheden (B2) aan te leggen.

B2 verzamelt en systematiseert de meest relevante veldinformatie van de beheereenheden, zoals hun huidige gebruik, hun toekomstige gebruik en de restauratietechnieken die in de beheereenheden worden toegepast.

Tot slot wordt op basis van B1 en B2 een effectlijn opgesteld, waarin de effectiviteit van de geselecteerde herstelmaatregelen en hun directe en indirecte impact op het landschap wordt gemeten.

Bouwstenen
Bouwen aan een baseline van ecosysteemdiensten

Het doel van deze bouwsteen is om ontwikkelaars en uitvoerders van ecosysteem- en landschapsherstelprojecten een hulpmiddel te bieden dat teledetectie en geospatiale gegevens gebruikt om de huidige toestand van ecosysteemdiensten te bepalen en de locaties waar specifieke herstelmaatregelen kunnen worden uitgevoerd.

De stappen om het te implementeren zijn als volgt:

  1. Voorbereiding van basisgegevens: dit vormt een cartografische reeks met informatie over het projectgebied, topografie, klimaat, bodem en bosbedekking.
  2. Hydrologische en bodemanalyse: resulteert in een watererosiekaart en een waterinfiltratiekaart van het projectgebied.
  3. Structurele landschapsanalyse: resulteert in de biologische connectiviteitskaart van het projectgebied.
  4. Geïntegreerde landschapsanalyse: resulteert in de ecosysteemdienstenindex en de kaart daarvan in verschillende territoriale beheereenheden.
  5. Genereren van geschiktheidsindices: resulteert in 7 bodemgeschiktheidskaarten om specifieke ecosysteem- en landschapsherstelmaatregelen toe te passen.
Sleutelfactoren
  • Toegang hebben tot officiële geospatiale informatiebronnen.
  • Een trainings- en capaciteitsopbouwproces implementeren, waarbij twijfels en onzekerheden over methodologische aspecten en te gebruiken technologieën worden opgelost, wat de adoptie ervan vergemakkelijkt.
  • Een adviseur of mentor hebben tijdens het proces; dit vergemakkelijkt het oplossen van twijfels of vragen die voortkomen uit de uitvoering van de instrumenten; een enkel proces van begeleiding is voldoende, aangezien een sterke basis wordt ontwikkeld voor toekomstige replicaties.
Geleerde les
  • Het vereist een technicus met basiskennis van GIS, omdat het toegang vereist tot en manipulatie van tools, gegevens en platforms die zeer specifiek zijn voor deze sector.
  • De uitvoering van het proces is niet veeleisend, maar het vereist wel tijd en exclusiviteit om het uit te voeren (meer als het de eerste keer is dat het wordt uitgevoerd).
Ontwikkeling van een databank over herstelmaatregelen

Het doel van deze bouwsteen is om ontwikkelaars en uitvoerders van ecosysteem- en landschapsherstelprojecten een hulpmiddel te bieden voor het verzamelen van belangrijke informatie in het veld om de impact van voorgestelde herstelacties te meten.

De stappen voor de implementatie zijn:

  1. Overzicht van de beheereenheden: levert volledige informatie over de locaties die voor herstelmaatregelen zijn geselecteerd en omvat: naam en geslacht van de producent, correlatienummer en code van de beheereenheid, administratieve grenzen, geografische coördinaten, oppervlakte en wettelijke status van de beheereenheid, overheersend landgebruik en een foto van de locatie.
  2. Overzicht van de beheerssubunits: biedt volledige informatie over de specifieke herstelmaatregelen die op de geselecteerde locaties moeten worden uitgevoerd en omvat: de codes van de beheerssubunits, coördinaten en gebieden van de beheerssubunits, huidig landgebruik, toekomstig landgebruik, herstelmaatregelen en praktijken die moeten worden uitgevoerd.

Door dit proces uit te voeren is er informatie beschikbaar die herstelmaatregelen relateert aan de verbetering van ecosysteemdiensten in verschillende delen van het landschap.

Sleutelfactoren
  • Nieuwe technologieën en werkverdelingsschema's integreren om het verzamelen en verwerken van gegevens in het veld kosteneffectief te maken.
  • Ontwikkel communicatie- en prestatieprotocollen tussen kantoor- en veldteams om gegevens van hoge kwaliteit te verzamelen.
  • Een supervisieschema hebben dat tijdig feedback geeft over het verzamelen en verwerken van gegevens en dat herverwerking voorkomt.
Geleerde les
  • Het proces van het verzamelen van beheerseenheden is het meest tijdrovende deel van deze oplossing (naar schatting 2% van het projectuitvoeringsbedrag) en vereist daarom een gedetailleerde en nauwkeurige planning van de te gebruiken technologieën, het aantal benodigde personeelsleden en de manieren waarop de gegevens zullen worden verwerkt, omdat het niet op de juiste manier doen hiervan de kosten kan verhogen.
  • Om te zorgen voor de verwerking en kwaliteit van de gegevens is cross-supervisie (intern personeel van de organisatie dat niet verbonden is aan het project) of uitbesteding (extern personeel dat voor dit doel is ingehuurd) nodig, waardoor inconsistenties in de databases en in wat er in het veld is uitgevoerd, kunnen worden geïdentificeerd.
Het meten van de impact op ecosysteemdiensten

Het doel van deze bouwsteen is om ontwikkelaars en uitvoerders van ecosysteem- en landschapsherstelprojecten te voorzien van een instrument dat gebruik maakt van teledetectie, augmentatiefactoren en de integratie van de twee als een manier om de effectiviteit van herstelinterventies in het veld te evalueren.

Om de impactlijn van ecosysteemdiensten via teledetectie te evalueren, worden basisgegevens (basislijn, beheereenheden en recente beelden) verzameld en wordt het verschil tussen het begin- en eindjaar berekend door incrementtabellen te definiëren, beelden te normaliseren en aan te passen en ecosysteemdiensten te modelleren.

De incrementfactorbenadering wordt gebruikt voor akkerland en/of vee waar spectrale indices afgeleid van satellietbeelden veranderingen in de vegetatie niet nauwkeurig kunnen detecteren, en wordt berekend door middel van: definitie van basislijngegevens, categorisatie van herstelpraktijken en schatting van incrementfactoren per uitgevoerde maatregel.

Door dit proces uit te voeren is het gebied dat direct en indirect beïnvloed is beschikbaar.

Sleutelfactoren
  • Een basislijn hebben met dezelfde variabelen en geospatiale modellen om geloofwaardige en betrouwbare vergelijkingen in de tijd te maken.
  • Een database van beheereenheden hebben die duidelijk de herstelacties weergeeft die in het veld zijn uitgevoerd.
  • Een trainings- en capaciteitsopbouwproces implementeren met een toegewezen adviseur, waarbij twijfels en onzekerheden over methodologische aspecten en te gebruiken technologieën worden opgelost, zodat ze gemakkelijker worden overgenomen.
Geleerde les
  • Databases waarin herstelmaatregelen in de gebieden zijn opgenomen, moeten betrouwbaar zijn en bij voorkeur zijn geverifieerd door middel van veldmonitoring en gegevenscontrole.
  • Als ontwikkelaars en uitvoerders van herstelprojecten deze methoden in verschillende gebieden toepassen, is het belangrijk om de variabelen, de behandeling ervan en de schaal waarop ze worden toegepast, te homogeniseren.
Invloeden

De uitvoering van 14 landschapsherstelprojecten in de 8 Midden-Amerikaanse landen en de Dominicaanse Republiek leverde de volgende resultaten op:

  1. Implementatie van herstelmaatregelen op 58.640 ha. met impact op de verbetering van ecosysteemdiensten op 138.539 ha.
  2. Verbetering van ecosysteemdiensten ten opzichte van de basislijn; een toename in koolstofvastlegging van 8,47 tonC/ha (24,05%), toename in waterinfiltratie van 42,64 mm/ha (9,71%), vermindering van erosie -4,51 ton/ha (20,69%) en toename van de connectiviteitsindex 0,012 (7,8%).
Begunstigden

Overheidsinstellingen, maatschappelijke organisaties, bosgemeenschappen, inheemse volken en individuele professionals die ecosysteem- en landschapsherstelprojecten ontwerpen, uitvoeren en/of evalueren.

Verhaal
UTEPDA
Carmen Cordero
UTEPDA

"Met dit programma is ons team versterkt door alle training die we zowel nationaal als internationaal hebben ontvangen; dit stelt ons in staat om een baseline te hebben door middel van een algoritme om te evalueren hoe het interventiegebied er voor het project uitzag; met behulp van verschillende satellietinstrumenten kunnen we kwantitatief berekenen wat de verschillende indicatoren zijn geweest en dan weten hoe de indicatoren zijn verhoogd, hoe de erosie is afgenomen, enzovoort". Carmen Cordero, operationeel manager van UTEPDA.

In contact komen met medewerkers
Andere medewerkers
Emma Flores
Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH
Estuardo Fuentes
Nationaal Bosseninstituut (INAB)
Roney Samaniego
Ministerie van Milieu van Panama
Efrain Duarte
Analitica Adviseurs
Fabio Casco
Analitica Adviseurs
Claudia Garrido
Analitica Adviseurs