Katalyseren van door de gemeenschap geleide natuurbescherming om ontbossing en biodiversiteitsverlies tegen te gaan via een geïntegreerde ecosysteembenadering - West-Kalimantan, Indonesië
Bij Yayasan Planet Indonesia zetten we ons in voor het behoud van de bedreigde ecosystemen op aarde. In Indonesië zijn we pioniers op het gebied van op de gemeenschap gebaseerd natuurbehoud door middel van ons 'Conservation Cooperative'-model dat de onderliggende oorzaken van de kwetsbaarheid voor klimaatverandering in onze partnergemeenschappen aanpakt. We zetten dorpsgerichte samenwerkingsverbanden op ter ondersteuning van ecosysteemgerichte adaptatie (EbA) door gemeenschapsstructuren (Conservation Cooperatives) op te zetten die toegang bieden tot financiële en niet-financiële diensten die gemeenschapsgerichte adaptatie katalyseren. Met behulp van onze bekroonde aanpak zetten we 'Conservation Cooperatives' (CC) op om voor kwetsbare plattelandsgemeenschappen wegen te ontwikkelen om de barrières voor aanpassing aan klimaatverandering te overwinnen. Tegelijkertijd bouwt onze CC-benadering aan EbA door de voordelen voor het welzijn (bijv. levensonderhoud, gezondheid) veilig te stellen die mensen ontlenen aan ecosysteemdiensten (bijv. bossen, land, visserij, etc.), en faciliteert hoe deze voordelen kunnen worden gebruikt om aanpassing aan klimaatverandering te bevorderen.
Foto- en videogalerij
Context
Uitdagingen
Plattelandsgemeenschappen die samenleven met de ecosystemen van West-Kalimantan hebben vaak te kampen met sociaaleconomische onzekerheden als gevolg van onvervulde sociale en financiële behoeften (sociaal-economische uitdaging). Deze belemmeringen zetten hen ertoe aan om de omringende natuurlijke rijkdommen meer te exploiteren dan ze nodig hebben om in hun levensonderhoud te voorzien, waardoor de veerkracht van de ecosystemen die als hun levensader fungeren, afneemt (milieuproblematiek). Het gevolg is dat de goederen en diensten die deze ecosystemen aan de plattelandsgemeenschappen leveren, dreigen in te storten, waardoor de levensader die de lokale bestaansmiddelen en het welzijn ondersteunt, verdwijnt. Als plattelandsgemeenschappen hun omringende natuurlijke hulpbronnen uitputten, creëert dit een positieve terugkoppelingslus die hun onvermogen om in hun basis- en financiële behoeften te voorzien vergroot, wat leidt tot verdere ontginning van hulpbronnen, wat uitmondt in een spiraal van armoede. Dergelijke degeneratieve exploitatie van natuurlijke hulpbronnen brengt gemeenschappen in een vicieuze cirkel van milieuonrechtvaardigheid en vermindert de integriteit van de omringende natuurlijke ecosystemen waarvan ze afhankelijk zijn.
Locatie
Proces
Samenvatting van het proces
Voordat we op dorpsniveau partnerschappen aangaan om deze 'bouwstenen' te ontwikkelen, gaan we radicaal luisteren door middel van hoorzittingen en focusgroepdiscussies. Deze hoorzittingen en discussies stellen ons in staat om inzicht te krijgen in de specifieke behoeften en uitdagingen van de gemeenschap en in wat de gemeenschappen zien als oplossingen voor hun uitdagingen. We gebruiken deze informatie om onze activiteiten op te bouwen en af te stemmen op de behoeften en oplossingen die door de lokale gemeenschappen naar voren worden gebracht. Zo zijn we overgestapt van een 'community-based' benadering naar een 'community-led' benadering, waarbij we de nadruk leggen op het eigenaarschap van initiatieven op lokaal niveau.
Zodra gemeenschappen ermee instemmen om deel te nemen aan programma-activiteiten, stellen we op dorpsniveau een 'beschermingsovereenkomst' op waarin de belangrijkste aspecten van onze samenwerking met het dorp worden benadrukt. Wanneer leden lid worden van hun coöperatie, krijgen ze toegang tot een verscheidenheid aan diensten die worden aangeboden onder elke bouwsteen die een ander aspect van de behoeften van de leden van de gemeenschap behandelt.
Hoewel elke bouwsteen niet direct op elkaar inwerkt of van elkaar afhankelijk is, zijn ze er allemaal samen op gericht om de onderliggende factoren aan te pakken die de kwetsbaarheid van de gemeenschapsleden in onze partnerdorpen veroorzaken.
Bouwstenen
Spaar- en leenprogramma van het dorp
Als onderdeel van elke CC helpen we bij het opstarten en ondersteunen van een door de gemeenschap geleid spaar- en leenprogramma (VSL) door middel van startkapitaal en financiële alfabetiseringstraining voor CC-leden. Het doel van ons VSL-programma (Village Savings and Loan) is om een door de gemeenschap geleid spaarprogramma te ontwikkelen dat CC-leden toegang geeft tot leningen tegen lage kosten en dat de barrière wegneemt van gebrek aan toegang tot eerlijk financieel kapitaal waarop gemeenschapsleden kunnen vertrouwen om in hun financiële kapitaalbehoeften te voorzien. Als gevolg hiervan biedt dit programma CC-leden toegang tot een billijke bron van kapitaal die ze kunnen gebruiken om hun levensonderhoud te ontwikkelen en diversifiëren en het welzijn van hun gezin te verbeteren.
Zodra het VSL-fonds operationeel is, kunnen CC-leden een lening aanvragen door een voorstel in te dienen waarin ze beschrijven hoe ze het geld gaan gebruiken en wanneer ze het kapitaal samen met andere informatie gaan terugbetalen. Op basis van het voorstel en de waarde ervan heeft de CC-commissie voor leningen de bevoegdheid om de lening aan het aanvragende lid goed te keuren. Naarmate de leningen worden terugbetaald, wordt een klein deel van de winst van het lid (1-5%) toegevoegd aan het door de gemeenschap beheerde VSL-programma, zodat het kan groeien en op de lange termijn duurzaam kan zijn.
Sleutelfactoren
Als hoeksteen van elke CC en onze toewijding aan de leden van de gemeenschap, geven we een klein startkapitaal aan elke nieuwe CC om hun VSL-programma op te zetten in ruil voor hun belofte om het beheer en de ontwikkeling van het fonds te garanderen. Een andere belangrijke faciliterende factor is dat leners de leningen of een deel daarvan gebruiken voor productieve doeleinden die de mogelijkheid bieden om hun levensomstandigheden te verbeteren.
Geleerde les
We hebben geleerd dat het verlagen van de alternatieve kosten van natuurbehoud op de korte termijn extreem belangrijk is om interesse te wekken voor beheer op de lange termijn. VSL's kunnen dit vergemakkelijken door (i) directe toegang te bieden tot kortetermijnprikkels, (ii) financiële zekerheid te bieden in tijden van nood en (iii) de samenwerking op gemeenschapsniveau te verbeteren. Omdat VSL's afhankelijk zijn van groepssparen en groepsleningen, kan dit financiële mechanisme dienen als platform om bredere kwesties te bespreken, zoals het beheer van natuurgebieden. Maandelijkse bijeenkomsten met VSL-groepen bieden belangrijke mogelijkheden om problemen te bespreken, samenwerking te verbeteren en participatieve platforms voor collectieve actie op te bouwen. Omdat effectief behoud door de gemeenschap vaak draait om een gemeenschappelijke hulpbron, zijn deze regelmatige bijeenkomsten, gestimuleerd door de VSL, essentieel voor rechtvaardig lokaal beheer.
Bronnen
Programma voor een gezond gezin
We trainen lokale vrouwen en meiden om gezondheidsambassadeurs (HA) in hun gemeenschap te worden en op te treden als verlengstuk van de openbare gezondheidszorg. Als onderdeel van dit programma werken we samen met lokale gezondheidsbureaus van de overheid om de toegang tot gezondheidsdiensten en de gezondheid van de gemeenschap te verbeteren en de reproductieve rechten van vrouwen te verbeteren door uitbreiding van de gezondheidsdiensten van de overheid in partnerdorpen. We volgen de People- Health -Environment (PHE) benadering die gericht is op het verbeteren van de gezondheid van de gemeenschap door middel van gezondheidsbevordering en het verbeteren van de toegang tot basisvoorzieningen. Zodra potentiële HA's zijn geïdentificeerd, krijgen ze een reeks trainingen van onze medewerkers en 3 aanvullende trainingen van de relevante overheidsinstantie. Zodra ze deze trainingen met succes hebben afgerond, beginnen de HA's met wekelijkse bezoeken aan huishoudens in hun gemeenschappen. Tijdens deze bezoeken evalueren ze de activiteiten van elk huishouden en geven ze informatie over pre- en postnatale gezondheid, voorbehoedsmiddelen, sanitaire voorzieningen, de gevolgen van roken en voeding. De informatie wordt gegeven door middel van posters en video's die worden afgespeeld op smartphones die de gezondheidsambassadeurs bij zich dragen.
Sleutelfactoren
De factoren die de implementatie van dit programma mogelijk maken, zijn een gebrek aan toegang tot dergelijke diensten in de gemeenschap en een verband tussen de gezondheid van de mens en de gezondheid van het ecosysteem. Er zijn hoorzittingen of workshops voor de gemeenschap nodig om deze interventie op te starten, omdat gemeenschappen zich vaak niet bewust zijn van volksgezondheidsmaatregelen en een slechte gezondheid niet zien als een belemmering voor de betrokkenheid en het welzijn van de gemeenschap. We hebben gemerkt dat dit vaak het geval is wanneer gemeenschappen zich richten op monetaire maatregelen voor plattelandsarmoede in plaats van op indicatoren voor onderwijs, gezondheid en andere welzijnsindicatoren.
Geleerde les
Er zijn verschillende belangrijke lessen geleerd. Ten eerste kunnen gemeenschapsinitiatieven op het gebied van gezondheid, wanneer ze op de juiste manier worden geïmplementeerd met hoogwaardige dienstverlening, essentieel zijn om de deur te openen naar een bredere betrokkenheid van de gemeenschap. Het is moeilijk om betrokken te zijn bij het beheer van natuurlijke hulpbronnen als je vaak ziek bent of zieke familieleden hebt. Daarom kan het verbeteren van de gezondheid van huishoudens de deur openen voor een bredere betrokkenheid bij programma's op gemeenschapsniveau. Ten tweede zijn gezondheidsinterventies op gemeenschapsniveau essentieel voor het opbouwen van positieve relaties en vertrouwen tussen NGO's en lokale gemeenschappen. Dit kan helpen om sterkere partnerschappen te creëren, samenwerking te vergemakkelijken en ruimte te creëren voor moeilijkere gesprekken over sociaal-ecologische interacties.
Bronnen
Alfabetiseringsprogramma
Ons alfabetiseringsprogramma creëert toegang tot basisonderwijs voor onze partnergemeenschappen, met name plattelandsvrouwen en jongeren die niet in staat zijn om hun opleiding af te ronden. Onze evaluatieve toelatingsmethode zorgt ervoor dat studenten zo snel mogelijk afstuderen in ons alfabetiseringsprogramma, zodat ze hun kansen op werk en verdere studies kunnen benutten. We krijgen steun van organisaties die experts zijn in de onderwijssector in Indonesië, zoals Pusat Kegiatan Belajar Masyarakat (PKBM). PKBM is een geregistreerde Indonesische NGO die alfabetiseringscursussen geeft en nationale overheidsexamens afneemt. Studenten die slagen voor het nationale examen ontvangen een certificaat dat helpt bij het vinden van een baan en dat de toegang tot de beroepsbevolking verbetert.
Als onderdeel van dit programma ondersteunen we ook de training van lokale docenten in samenwerking met lokale overheidsscholen en PKBM. Door lokale mensen op te leiden tot tutors in hun gemeenschap, verlagen we de kosten voor leden van de gemeenschap om toegang te krijgen tot basisonderwijs in moeilijk bereikbare gemeenschappen.
Sleutelfactoren
Belangrijke factoren die dit programma mogelijk maken zijn de bereidheid van lokale studenten die geen toegang hebben tot dergelijke diensten om deel te nemen aan het programma. Deze bouwsteen wordt ook mogelijk gemaakt door participatief ontwerp (bijv. zowel probleem als oplossing) en in kaart brengen. Door middel van deze oefening kunnen facilitators samenwerken met leden van de gemeenschap om verbanden te leggen tussen verschillende sociale barrières en algemene sociaal-ecologische resultaten.
Geleerde les
Net als andere sociaal-economische diensten die in onze aanpak worden beschreven, dienen onderwijsdiensten als een belangrijk startpunt en bouwsteen voor het creëren van positieve en gezonde relaties met gemeenschappen. We hebben ook geleerd dat onderwijs- en gezondheidsdiensten bijzonder belangrijk zijn om de deelname van vrouwen aan het algemene gemeenschapsgestuurde programma te stimuleren. Dit is essentieel omdat gemeenschapsbehoud niet goed kan worden bereikt zonder gendermainstreaming.
Bronnen
Programma voor duurzame landbouw en agrobosbouw
Het doel van ons programma voor duurzame landbouw en agrobosbouw is om de voeding en vruchtbaarheid van de bodem te verbeteren en tegelijkertijd aangetaste bosgebieden te herstellen en voedselzekerheid te garanderen. Als onderdeel van dit programma ontwikkelen we groepen van 15-20 boeren uit een CC die vervolgens worden begeleid door een door ons opgeleide boer die door collega's is geselecteerd. Hierdoor kunnen we informatie over verbeterde technieken gemakkelijk delen en de kennisdeling en het leren onder de boerengemeenschappen maximaliseren. Bovendien hebben we sinds 2017 gemeenschappen ondersteund bij het selecteren en planten van meer dan 60.000 zaailingen van inheemse soorten in de bufferzones op onze landlocaties en bij het herbeplanten van verlaten aquacultuurvijvers met 38.000 mangrovezaailingen in onze kustlocaties. Dit zorgt niet alleen voor voedsel, voeding en bestaansmiddelen voor de deelnemende kleine boerengemeenschappen, maar creëert ook cruciale habitats en verbindingen voor wilde dieren en genereert regulerende en voorzienende diensten.
Sleutelfactoren
De belangrijkste factor voor het succes van ons programma voor duurzame landbouw is de mogelijkheid om productievoordelen aan te tonen, zowel in termen van hogere opbrengsten als van lagere kosten voor de boeren. Andere voorwaarden die deze interventie positioneren als een bouwsteen in ons algemene programmamodel is de relatie tussen landbouwproductie en ontbossing. Hierdoor is de interventie goed gepositioneerd om sectoroverschrijdende resultaten te behalen, zoals verbeterde voedselzekerheid, verminderde ontbossing en verbeterde economische zekerheid.
Geleerde les
We hebben geleerd dat een geleidelijke aanpak erg belangrijk is. Boeren vragen vaak om te grote sprongen te maken in het veranderen van hun gedrag kan overweldigend en ontmoedigend zijn en lokale actie afschrikken. Een graduele aanpak maakt gedragsverandering "geleidelijk" en beloont boeren voor kleine stappen die worden gebruikt om een algemeen doel te bereiken. Als boeren dus van stap één naar stap twee gaan, passen ze kleine veranderingen toe (bijv. intercropping, semi-organisch vs chemisch), totdat ze stap vier bereiken, wat een boer is die afstudeert van het programma. Dit is een belangrijke les geweest voor onze organisatie.
Programma voor duurzame visserij
Een belangrijk onderdeel van ons programma voor duurzame visserij in onze kustlocatie is de interventie 'participatief visserijbeheer' waarmee we periodieke rivierafsluitingen mede uitvoeren. We hebben deze interventie opgezet omdat de gemeenschappen zich zorgen maakten over de ineenstorting van de vis-, krab- en garnalenpopulaties, die direct had geleid tot een daling van het gezinsinkomen. Omdat deze achteruitgang van de visstand het gevolg was van een gebrek aan duidelijke visgronden, conflicten tussen en binnen de dorpen en een groot aantal migrerende vissers uit andere gebieden die de visgronden betraden, stelden we het idee voor om de rivier 3 maanden lang af te sluiten. Modderkrabben werden gekozen als soort waarop gevist zou worden tijdens de riviersluitingen, vooral omdat ze tot de meest waardevolle producten voor kleinschalige vissers behoren en bovendien een snelgroeiende soort zijn.
Voordat een rivier wordt afgesloten voor de visserij, gebruiken de vissers uit de gemeenschap een kaart van de rivieren in hun dorp om de locatie van de rivier te kiezen die wordt afgesloten en om het tijdstip van de afsluiting te bepalen. Het enige wat ze niet zelf bepalen is de duur van de sluiting, die in overleg met deskundigen op het gebied van modderkrabben is vastgesteld op 3 maanden. Als de rivieren eenmaal zijn opengesteld voor de visserij, plukken de kleinschalige vissers daar de vruchten van door de grotere krabben en de hogere opbrengst.
Sleutelfactoren
Een faciliterende factor voor deze activiteit is het monitoren van rivieren tijdens afsluitingen om mensen af te schrikken en te verbieden om te vissen. Een andere factor die het succes van de afsluitingen kan vergroten, is het kiezen van een locatie die bekend staat als hotspot voor modderkrabben (of de soort waarop de afsluiting is gericht).
Geleerde les
Periodieke sluitingen bieden een "gemakkelijk te begrijpen" en "gemakkelijk te implementeren" beheerstechniek voor kustgemeenschappen die snel rendement kan opleveren. We ontdekten ook dat sociale en economische interventies op dorpsniveau essentieel zijn om de deelname van vissersgemeenschappen aan dergelijke beheerstechnieken te stimuleren. In het geval van onbedoelde voordelen legden modderkrabvissers uit dat het hen hielp om hun visgronden "veilig te stellen" van migrerende vissers die vanuit andere dorpen vis komen vangen in rivieren rond hun dorpen. Een ander voordeel dat de vissers noemden, had te maken met hun tijdsbeheer. Tijdens de periodieke sluitingen konden de vissers hun tijd besteden aan dagelijkse activiteiten buiten het vissen op modderkrabben en zich concentreren op het ontwikkelen van andere bronnen van inkomsten voor hun gezinnen. Voorheen gingen ze elke dag op pad om modderkrabben te vangen, wat voor hen eigenlijk een gok was, omdat ze niet zeker wisten of ze genoeg krabben zouden vangen om in ieder geval de brandstofkosten voor hun boten te betalen.
SMART Patrouille Programma
Op zowel onze land- als kustlocaties initiëren we gemeenschapsgeleide SMART-patrouille-eenheden die gemeenschappen en overheidsinstanties in staat stellen om samen ecosystemen te beschermen. Op onze terrestrische locaties identificeren, trainen en rusten we lokale gemeenschapsleden uit in het gebruik van het Spatial Monitoring and Reporting Tool (SMART) om samen met parkwachters van de overheid hun bossen te beschermen. Teams bestaan uit 3 tot 4 gemeenschapsleden, 1 overheidsmedewerker en 1 van onze programmateamleden. Deze teams lopen 7-10 dagen per maand langs paden die door de SMART-software worden gegenereerd op basis van historische gegevens. De SMART-tool creëert niet alleen mogelijkheden om gegevens over ontmoetingen met wilde dieren bij te houden, maar maakt het ook mogelijk om incidenten van stroperij en andere illegale activiteiten binnen de beschermde bossen op te sporen. In onze kustlocatie in Kubu Raya worden 3 dagen per week (12 dagen per maand) SMART patrouilles uitgevoerd door boten. Deze data worden willekeurig gekozen om onzekerheid in de patrouilleschema's te creëren.
Sleutelfactoren
SMART-patrouilles onder leiding van de gemeenschap werken het best in gebieden waar gemeenschappen rechten hebben over, of medebeheer voeren over, een beschermd gebied. Voor ons werk in West-Kalimantan hebben we SMART-patrouilles toegepast op zowel beschermde gemeenschapsgebieden (bossen en visserij) als op gezamenlijk beheer van beschermde gebieden door overheidsinstanties en lokale gemeenschappen.
Geleerde les
Er zijn verschillende belangrijke lessen geleerd. Ten eerste zijn de ingangspunten voor SMART-patrouilles uiterst belangrijk. Voor de meeste gemeenschappen in het zuiden van de wereld is het waarschijnlijk dat dit een gevoelig onderwerp is en dat leden van de gemeenschap het gevoel kunnen hebben dat hun levensonderhoud wordt bedreigd door de oprichting van een patrouilleteam. We hebben geleerd dat een goed uitgangspunt is om SMART-patrouilles te omschrijven als een beheers- en beschermingsinstrument dat gemeenschappen helpt om (i) buitenstaanders die hun hulpbronnen stelen buiten te houden en (ii) de participatieve beheersovereenkomsten van de gemeenschap af te dwingen. Ten tweede vereisen SMART-patrouilles een leercurve en we raden NGO's ten zeerste aan om ervoor te zorgen dat elk patrouilleteam het eerste jaar (of langer) wordt begeleid door een volledig opgeleide en ervaren medewerker. Ten derde is het bij de implementatie in beschermde gebieden essentieel om parkwachters van de overheid en leden van de gemeenschap samen te laten patrouilleren. Dit ondersteunt verder een sterk partnerschap tussen de twee entiteiten dat essentieel is voor het beheer op lange termijn van een beschermd of beschermd gebied.
Invloeden
- Milieu
De ontbossing rondom onze partnerdorpen daalde met 56% in vergelijking met 2 jaar voor de uitvoering van ons programma in het Gunung Niut natuurreservaat, waarbij 77% van het verlies aan boombedekking plaatsvond buiten onze partnergebieden. In onze kustlocatie gingen mangrovebossen verloren met een snelheid van 56,7 ha/jaar voor de start van het project (2014 tot 2017), wat terugliep tot 23 ha/jaar drie jaar na de start van de projectuitvoering (2018 tot 2020).
- Sociaal
Ons initiatief Gezonde gezinnen en onze alfabetiseringsprogramma's pakken de tekortkomingen in de sociale dienstverlening in onze partnergemeenschappen rechtstreeks aan. Tot nu toe hebben we 157 lokale vrouwen opgeleid tot gezondheidsambassadeurs in hun gemeenschap, die huisbezoeken afleggen en toegang creëren tot informatie en diensten op het gebied van volksgezondheid voor vrouwen en meisjes in hun gemeenschap. Sinds 2017 hebben 264 van de in totaal 559 deelnemers aan ons alfabetiseringsprogramma de cursus afgerond. 251 van hen zijn geslaagd voor het nationale examen (slagingspercentage 95%) en hebben een nationaal erkend certificaat ontvangen waarmee ze op zoek kunnen gaan naar formele werkgelegenheid.
- Economisch
In juni 2021 bedroegen de activa van ons spaar- en leenprogramma in totaal USD 99.762, verdeeld over 21 natuurbeschermingscoöperaties in alle 3 onze projectlocaties. In totaal hebben CC-leden tijdens de projectperiode USD 45.859 aan leningen afgesloten met een terugbetalingspercentage van >90%.
Begunstigden
Onze begunstigden zijn Dayak-gemeenschappen in Gunung Niut- en Gunung Naning-locaties en niet-Dayak vissersgemeenschappen aan de kust in onze projectlocaties in de Kubu Raya Mangrovebossen.
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
Verhaal
Pak Jaka is al meer dan 20 jaar visser, maar dit is de eerste keer dat hij op krabben vist in Sungai Nibung na de laatste rivierafsluiting van 3 maanden. In de regio Kubu Raya hebben de dorpelingen met de steun van Yayasan Planet Indonesia een tijdelijk sluitingssysteem opgezet om de uitputting van de visstand tegen te gaan als onderdeel van een bredere beschermingsmissie.
Deze tijdelijke sluitingen werken door het periodiek verbieden van vissen en het gebruik van een gebied gedurende bepaalde maanden om de populatie de kans te geven zichzelf te herstellen en volwassen te worden. Dit is om ervoor te zorgen dat er generaties lang op de natuurlijke hulpbronnen kan worden vertrouwd, terwijl de gemeenschappen ook worden betrokken bij het behoud.
Op de dag dat de rivieren weer open gingen om te vissen, stond Pak Jaka op met de zon mee om 50 krabbenvallen uit te zetten in de rivier van Nibung. Als hij zijn eerste kooi uit het water trekt, is het een misser. De tweede kooi haalt echter een mooie grote krab uit het water en zijn gezicht vertoont een glimlach. Voordat Planet Indonesia met het dorp ging samenwerken, had de onbeperkte visvangst de krab- en garnalenpopulaties verpletterd en werden ze met elke oogst kleiner. Pak Jaka zegt dat de krabben en het inkomen merkbaar beter zijn in de regio's die deze tijdelijke visserijstops toepassen. Dit is de derde periodieke sluiting die in het dorp Sungai Nibung wordt uitgevoerd.