Stuttgart Şehrinde Yeşil Havalandırma Koridorları
Stuttgart'ta yerleşik yerleşim alanları arasında uzanan önemli yeşil kuşaklar ve yeşil bölmeler, iklimsel ısı stresini azaltmaktadır. Yeşil alanlar artık bölgenin %60'ından fazlasını kaplamaktadır. Ayrıca, Stuttgart'ın yüzölçümünün %39'undan fazlası doğa koruma kararlarıyla koruma altına alınmıştır. Bunların, yeşil kuşak politikasıyla birlikte bir Arazi Kullanım Planına önemli özellikler olarak dahil edilmesi, kentsel klimatoloji ve iklim koruma üzerindeki etkileri açısından belediyenin en umut verici etki alanlarıdır.
Bağlam
Ele alınan zorluklar
Şehrin konumu, iklimi ve ısı adası etkisi kötü hava kalitesine ve insanlarda sıklıkla görülen ısı stresine katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, sıcak dalgalarından kaynaklanan ısı stresinin iklim değişikliği altında artması ve yaşlılar gibi hassas kişileri etkilemesi muhtemeldir. Temiz hava temini ve ısı stresinin azaltılması, ek konut sağlama ve inşaat arazisi edinme çabalarına karşı üstün tutulmalıdır.
Konum
Süreç
Sürecin özeti
Stuttgart için bir iklim atlası (yapı taşı 1), bir Arazi Kullanım Planı (yapı taşı 3) aracılığıyla uygulanan yeşil alanların ve koridorların (yapı taşı 2) oluşturulması ve korunmasına yönelik planlama önlemleri için temel oluşturmaktadır. Buna, insanların maruz kaldığı ısı stresine karşı alanları belirlemeye ve eylemleri planlamaya yardımcı olan bir değerlendirme aracı olan "Klipps- İklim Planlama Pasaportu Stuttgart" (yapı taşı 4) da eklenmiştir. Son olarak paydaş katılımı ve ortaklıklar (yapı taşı 5) programın başarısının temelini oluşturmaktadır.
Yapı Taşları
İklim Atlası
Stuttgart bölgesi için iklim atlası 2008 yılında yayınlanmıştır ve Stuttgart bölgesindeki 179 kasaba ve belediye için standartlaştırılmış iklim değerlendirmelerini içermektedir. Bölgesel rüzgar modelleri, hava kirliliği konsantrasyonları, sıcaklık vb. gibi kentsel iklim optimizasyonu için gerekli olan ilgili bilgileri ve haritaları sağlar.
Hava akışı ve soğutma için EbA planlaması açısından atlasın önemli bir unsuru, farklı konumların Stuttgart bölgesindeki hava değişimi ve soğuk hava akışında oynadığı role dayanan bir alan sınıflandırmasıdır. Bu sınıflandırma topografyaya, gelişme yoğunluğuna ve karakterine ve yeşil alanların sağlanmasına dayanmaktadır. Atlas, bu şekilde sekiz alan kategorisi ayırmakta ve her biri için farklı planlama önlemleri ve önerileri sunmaktadır.
Planlama önerileri "Çevrimiçi Kentsel Gelişim için İklim Kitapçığı - Städtebauliche Klimafibel Online "a dahil edilmiştir.
Etkinleştirici faktörler
Atlas, bu alanda Stuttgart Belediyesi tarafından 1980'lerden bu yana yürütülen önceki çalışmalara ve kurum içi kentsel klimatoloji departmanına (Stuttgart Belediyesi'nde 1938'den beri mevcuttur) dayanmaktadır. Nitekim 1992 yılında bir iklim atlası yayınlanmış ve mevcut Atlas bu atlas üzerine genişletilmiştir.
Çıkarılan dersler
Haritalar, planlama ve bilgilerin ilgili paydaşlara iletilmesi için önemli araçlardır. İklim ve hava kalitesi hedeflerine ulaşmak için gereklidirler.
Çalışma, iklimin korunması için kullanılabilecek önemli bilgiler sunmakta ve tavsiyeler arasında yeşil alan ve bitki örtüsünün yapılı kente dönüştürülmesine ve yeşil koridorların sağlanması da dahil olmak üzere doğal bitki örtüsünün korunması ve restorasyonuna odaklanılması yer almaktadır.
Yeşil alanlar ve koridorlar
Akarsu ve çayır vadileri gibi topografik yapılar, aynı zamanda havalandırma için tercih edilen yolları temsil eden doğal yeşil kuşaklar sağlarken, yeşil alanlar kent iklimine ve korunmasına fayda sağlar:
- Bitki örtüsü CO2 dengesi üzerinde önemli bir dengeleyici etki yapar, alanı soğutur ve hava kalitesini iyileştirir.
- Yeşil alanlar yer tutucu görevi görerek, yollar veya binalar gibi iklimle ilgili potansiyel emisyonlar nedeniyle iklimin korunmasını olumsuz etkileyebilecek diğer kullanımları ortadan kaldırır.
- Daha düşük seviyeli ve daha az yoğun bitki örtüsünün bulunduğu yerlerde yeşil alanlar, yer rüzgarı ve yamaç aşağı rüzgarlar gibi termal olarak indüklenen yerel rüzgar sistemleri aracılığıyla soğuk hava üreterek yerleşik alanlarda havalandırmayı teşvik eder ve böylece temiz hava koridorları olarak işlev görür. Bu, kirleticilere maruz kalmayı azaltır ve özellikle aşırı sıcak dönemlerinde ısı ve termal stres birikimini dağıtır.
- Bitki örtüsünün daha yüksek ve yoğun olduğu yerlerde, fırtınalar sırasında yüksek rüzgar hızları tamponlanır. Ayrıca ormanlık alanlar, şiddetli yağış ve fırtınalar sonucu oluşan toprak erozyonuna karşı koruma açısından da önemli bir rol oynamaktadır.
Bu yeşil alanlar Stuttgart'ta Arazi Kullanım Planı aracılığıyla korunmakta ve/veya oluşturulmaktadır.
Etkinleştirici faktörler
İklim ve hava-hijyen haritaları, yeşil koridor planlaması için vazgeçilmez bir teknik temeli temsil etmektedir.
Doğa koruma yönetmelikleri ve 2004 yılında revize edilen ve artık kentsel imar ve planlama uygulamalarında ihtiyati çevre koruması gerektiren Alman Federal İmar Kanunu da dahil olmak üzere birçok yasal husus yeşil alanların ve koridorların korunmasını ve oluşturulmasını desteklemektedir.
Çıkarılan dersler
Doğal yeşil koridorların binaların tecavüzünden uzak tutulması, peyzaj ve doğa koruma unsurlarının da kentsel klimatoloji argümanlarını desteklediği göz önüne alındığında, çok fazla ikna gerektirmemektedir. Bu ortak tartışma, ağırlıklı olarak Greutterwald meyve bahçesi bölgesinin (Stuttgart-Weilimdorf) korunmasına ilişkin tartışmalarda öne çıkmıştır.
Yeşil koridorlar ve ağlar, iklim hedefleri açısından, "vaha etkisi" olarak adlandırılan durum nedeniyle çevreleri açısından yalnızca minimum uzaktan etkiye sahip olan küçük izole yeşil alanlardan daha önemlidir. Ancak bu husus, tüm bitki örtüsü alanlarının sıcaklık düşürücü önemini hiçbir şekilde azaltmaz.
Arazi Kullanım Planı
Araziyi bina ve diğer kullanım türlerine göre düzenleyen ve yeşil alanlar ile koridorları içeren bir hazırlık arazi kullanım planı (PLUP) yapılmıştır. Bu PLUP yasal olarak bağlayıcı değildir, ancak planlama ve bilgilendirme için bir temel teşkil etmektedir.
2010'da geliştirilen arazi kullanım planı, "kentsel─kompakt─yeşil" sloganı altında kentsel gelişimi öngören sürdürülebilir kentsel gelişim için temel bileşenleri içermektedir. Plan, yeşil alan yerine kahverengi alanların 4:1 oranında geliştirilmesini öngörmektedir. Yeşil alanların korunmasını ve kahverengi alanlar üzerinden yeşil bir ağ geliştirilmesini amaçlamaktadır.
Etkinleştirici faktörler
Mevcut yönetmeliklerin (örneğin Alman Federal Bina Kanunu) yapıcı bir şekilde kullanılması, yerel iklimle ilgili planlama önerilerinin uygulanması için bir yetki sağlamaktadır.
Ayrıca, kentin 1997'den beri bir iklim değişikliği azaltma stratejisi vardır ve 2012'de bir iklim değişikliği uyum stratejisi geliştirilmiştir.
Son olarak, Çevre Koruma Ofisi bünyesinde bir kentsel klimatoloji bölümünün bulunması, gerekli verilerin oluşturulmasını sağlamıştır.
Çıkarılan dersler
Bir şehir belediyesinde kurum içi iklim araştırma kapasitesine sahip olmak nadir görülen bir durumdur ancak iklim koruma ve hava kalitesi hedeflerine hitap edebilecek bir Arazi Kullanım Planı oluştururken genel ilkeleri uygulamak yerine somut bilgi ve çözümler sağlamak açısından büyük bir avantajdır. Kent için ayrıntılı ve somut verilere sahip olmak, kentsel hava sirkülasyonu için tüm bir sistemin planlanması ve peyzaj düzenlemesi yoluyla mühendislik yapılmasına olanak sağlamıştır.
KLIPPS - Yaz sıcağına maruz kalan kentsel alanların insan-biyometeorolojik kalitesi için değerlendirme yöntemi
Stuttgart şehri, artan sıcaklıklarla ilgili genel koşulları iyileştirmenin yanı sıra, insan termal konforunu iyileştirmek için kentsel insan-biyometeorolojisindeki nicel bulgulara dayanan yenilikçi bir proje olan "KlippS - Climate Planning Passport Stuttgart "ı tasarladı. KlippS projesi, yaz aylarında gündüz vakti "sıcak" kategorisi altındaki insan termal hissini hesaplamaktadır. KlippS iki aşamaya ayrılmıştır: ilk aşama "sürdürülebilir bina arazi yönetimi Stuttgart" içeren alanlar için insan ısı stresinin hızlı bir şekilde değerlendirilmesiyle ilgilidir, ikincisi ise ısı ile ilgili yüksek riskli kentsel alanlarda sayısal simülasyonlara odaklanmaktadır.
KlippS, yerel insan ısı stresini azaltmaya yönelik planlama ile ilgili potansiyel konusunda aşağıdaki dikkat çekici hususları sunmaktadır:
a) yeni bir disiplinler arası alanı temsil eden insan-biyometeoroloji konseptini içeren yenilikçi program
b) sistematik iki aşamalı yöntem temelinde hem bölgesel hem de yerel aralıkları içeren çeşitli mekansal ölçekler
c) Hava sıcaklığı T, ortalama radyan sıcaklık MRT ve termofizyolojik eşdeğer sıcaklık PET gibi baskın meteorolojik değişkenleri kullanarak insan ısı stresine nicel yaklaşım
Etkinleştirici faktörler
Devam eden bir proje olarak KlippS projesinin çıktıları, İdare Departmanı ve Stuttgart kentindeki yerel konsey ile yapılan iç toplantılarda tartışılmıştır. Toplantılar temelinde, mümkün olan en kısa sürede uygulanması için pratik önlemler sağlanmıştır.
Çıkarılan dersler
İnsanlar, bölgesel ölçekte aşırı sıcak hava ile yerel ölçekte kent içi karmaşıklığın bir araya gelmesiyle ısı stresine maruz kalmaktadır. Prensip olarak, şiddetli sıcakların vatandaşlar üzerindeki yerel etkilerini azaltmak için üç seçenek mevcuttur:
a) ulusal hava servi̇si̇ni̇n isi uyari si̇stemleri̇
b) şiddetli sıcağa karşı bireysel davranışın ayarlanması
c) ısı ile ilgili planlama önlemlerinin uygulanması
Hem a) hem de b) kısa vadede işe yararken, c) seçeneği uzun vadeli bir önleyici yolu temsil etmektedir. Bu perspektifte KlippS, şiddetli sıcaklığın yerel olarak azaltılmasına katkıda bulunan önlemlerin geliştirilmesi, uygulanması ve doğrulanması için tasarlanmıştır.
KlippS projesi, 17 Ekim 2016 tarihinde Stuttgart'ta 250 katılımcının iştirak ettiği "Güneybatı Almanya'da İklim Değişikliği ve Adaptasyon" başlıklı halka açık çalıştay da dahil olmak üzere birçok toplantı ve çalıştayda ele alınmıştır. Çalıştaylara ek olarak, KlippS birçok ulusal ve uluslararası bilimsel konferansta sunuldu.
Paydaş katılımı ve ortaklık
Faaliyetlerin geliştirilmesi ve uygulanması için farklı kamu kurumları arasında ortaklıklar ve işbirliği gereklidir.
Ayrıca, bir Arazi Kullanım Planının geliştirilmesi için halkın katılımı gereklidir ve aynı zamanda hava kalitesini iyileştirmeyi ve ısı stresini tamponlamayı amaçlayan yeşil stratejilerin uygulanmasının bir parçasıdır. Örneğin, 1992 yılından bu yana Stuttgart sakinlerinin aynı zamanda sorumlu oldukları bir ağacı evlat edinmeleri için bir program uygulanmaktadır.
Etkinleştirici faktörler
Yeşil faaliyetleri, ilgili mevzuat ve stratejileri ve kurum içi araştırma olanaklarını destekleyen bir belediye başkanına sahip olmak, kesimler arası işbirliğinin sağlanmasına yardımcı olabilir.
Çıkarılan dersler
Stuttgart Belediyesi ve Verband Region Stuttgart (bölgesel şehirler ve belediyeler birliği) arasındaki ortaklıklar 2008 İklim Atlası'nın oluşturulmasını sağlamıştır.
Ayrıca, Çevre Koruma Ofisi (bilgi analizi, tavsiyelerin sağlanması) ile Şehir Planlama ve Yenileme ekibi arasındaki yakın işbirliği sayesinde, önerilen yeşil altyapı çözümleri mekansal planlama ve imar kontrolü yoluyla uygulanmaktadır.
Etkiler
Hava kalitesi de dahil olmak üzere kentsel iklim iyileştirilir ve yeşil koridorlar ve yeşil alanlar aracılığıyla ısı stresi azaltılır. Böylece toplumlar, sıcaklıkların artması veya yağış değişiklikleri gibi iklim değişikliğinin etkilerinden daha fazla korunur. Ayrıca, yeşil alanlar önemli rekreasyonel ve refah faydaları sağlar. Son olarak, yeşil alan ve yeşil koridorların bakımı yoluyla biyolojik çeşitlilik korunur ve bu da karbon birikimine katkıda bulunur.
Yararlanıcılar
Stuttgart Şehri sakinleri iki yönlü fayda sağlamaktadır: hava kalitesi iyileştirilmekte ve ısı stresi azaltılmaktadır. Ayrıca biyoçeşitlilik de çözümden faydalanır.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
Hikaye
Stuttgart Belediyesi, şehir planlamasında iklimi dikkate almak ve yerel iklim durumunun planlamayla bozulmamasını sağlamak için 1938 yılından bu yana Çevre Koruma Dairesi bünyesinde bir Kentsel Klimatoloji Departmanı işletmektedir.
Bir bağcılık bölgesinin ılıman iklimiyle birlikte termal stres ve sıcağın etkilerine karşı hassasiyet yaygındır. Stuttgart'ın iklim ve hava hijyeni açısından ikinci handikapı rüzgar eksikliğinden, yani hava kirliliğindeki dönemsel artıştan kaynaklanmaktadır.
Aslında Stuttgart bölgesi için iklim koruma açısından öncelikli hedef, şehirdeki hava değişimini kolaylaştırmak ve böylece tepelerden vadi tabanındaki kentsel alanlara doğru serin hava akışı potansiyelini arttırmaktır. İklim çalışmalarından elde edilen tavsiyelere dayanan bir arazi kullanım planı, korunacak ve oluşturulacak yeşil koridorlar ve alanlar için hükümler getirmiştir. Bu yeşil alanların hava akışını en üst düzeye çıkarması için kesin öneriler yer almaktadır.
İyi tasarlanmış yeşil koridorlar ve alanların alanın tamamında havalandırma sağladığı, sıcak hava dalgaları sırasında iklim stresini tamponlayan hava sıcaklığının düşürülmesi ve hava kirliliğinin azaltılması gibi çok sayıda iklim faydasının yanı sıra biyolojik çeşitliliğin korunması, karbon tutulması ve rekreasyonel faydalar gibi birçok başka faydayı da beraberinde getirdiği görülmüştür.
Stuttgart, Almanya'da yüzölçümünün %39'undan fazlası doğa koruma kararlarıyla koruma altına alınmış nadir şehirlerden biridir. Yerleşik şehir içinde yeşil çatılar, cephe yeşillendirmesi ve yeşil raylar (tramvay hatları arasında yetiştirilen çim) gibi başka yenilikçi yeşil alanlar da oluşturulmuştur.
Geleceğe dair kısa bir hayal gerçek olabilir:
Kendinizi Stuttgart sokaklarında dolaşırken hayal edin. Çok sıcak bir yaz günü, ama terlemenize bile gerek yok. Cadde boyunca uzanan ağaçlar gölge sağlıyor. Küçük bir parkı geçiş yolu olarak kullanıyorsunuz, burası yine daha keyifli. Soluduğunuz hava tertemiz. Öğleden sonra ofisinizde de rahat ediyorsunuz, binanın yeşil bir çatısı ve yeşil bir cephesi var. Bazı büyük yapraklı ağaçlar ofisinize doğrudan güneş ışını girmesini engelliyor, böylece klimaya ihtiyaç duymuyorsunuz. Daha sonra işinizi bitiriyor ve akşamın tadını çıkarıyorsunuz. Uyumadan önce yatak odanızın penceresini açıyorsunuz. Serin bir esinti uykuya dalmanızı sağlar.
Derin bir uyku çok faydalıdır!