Verschillende aardappelrassen in het Aardappelpark, Cusco, Peru
IIED 2006, https://www.flickr.com/photos/iied/5217539752/
Aardappelpark voor ecosysteemgebaseerde aanpassing door behoud van biodiversiteit (en bescherming van biocultureel erfgoed)
Het Aardappelpark is een biocultureel erfgoedgebied, collectief ontworpen en bestuurd door de gemeenschappen die er wonen. Het park werd in 2002 opgericht door zes Quechua gemeenschappen (waarvan er nog 5 actief zijn) en bevat meer dan 650 variëteiten volgens de westerse wetenschappelijke classificatie (of meer dan 1300 volgens de traditionele classificatie), evenals andere gewassen uit de Andes. Er zijn 18 aardappelrassen die bestand zijn tegen droogte en vorst, plus één virustolerante variëteit. Het park fungeert dus als een genenreservaat en een opslagplaats voor hulpmiddelen om bestand te zijn tegen klimaatverandering.
Het park wordt beheerd volgens het traditionele aylluvalue-systeem, waarbij de nadruk ligt op het beschermen van de ondeelbaarheid en onderlinge verbondenheid van agrobiodiversiteit in het park. Het bestuursorgaan, de Vereniging van Gemeenschappen van het Aardappelpark, is eigenaar van de gemeentelijke grondtitel voor het gebied. De gemeenschappen hebben zelf de structuur en werking van de vereniging bepaald, met de steun van ANDES. De vereniging bestaat uit vertegenwoordigers van het leiderschap van elk van de vijf gemeenschappen die het park bestrijken. Dankzij de vereniging kunnen de gemeenschappen juridische overeenkomsten sluiten en als groep effectief onderhandelen over innovaties of micro-ondernemingen die verband houden met het park, zoals schoonheids- of voedingsproducten.
- Een repatriëringsovereenkomst met het Internationaal Aardappelcentrum heeft 410 lokaal aangepaste aardappelrassen teruggebracht naar het gebied.
- Het gemeenschappelijk gebruik van land vergemakkelijkt experimenten; dit is vooral belangrijk omdat klimaatverandering de landbouwomstandigheden verandert, bijvoorbeeld door de onderste plantstreep voor aardappelen op te schuiven, en boeren zich moeten aanpassen.
- Ter ondersteuning van het park is een Seed Guardians Group opgericht en getraind in botanische zaadproductie, transecten en vermeerdering.
- Het gebruik van participatief actieonderzoek bij de ondersteuning van het ontwerp en beheer van het park stond centraal in het succes ervan en vergemakkelijkte de ontwikkeling van bijvoorbeeld de billijke batenverdelingsovereenkomsten, gebaseerd op gewoonterecht, die ten grondslag liggen aan de bioculturele innovatie in verband met het park.
- Door het herstellen en behouden van het bioculturele erfgoed van deze regio, vermindert het Aardappelpark de kwetsbaarheid voor slechte weersomstandigheden en ziekten, en bevordert het zo de weerbaarheid tegen de uitdagingen van de klimaatverandering. Het ondersteunen van de lokale agrobiodiversiteit helpt ook bij het behoud van ecosysteemdiensten.