Ekosistem Bağlantısını Desteklemek Amacıyla Fil Koridorlarında İnsan Toleransını Artırmaya Yönelik Aşamalı Bir Yaklaşım
Tam Çözüm
Yakalı fillerin izlenmesi bize nereye gitmek istediklerini gösteriyor
Thorge Heuer
Yol bulucu filler, genellikle uluslararası sınırları aşarak insan egemenliğindeki manzaralarda hareket etmektedir. Bunu yaparak, Korunan Alanların (KA) birbirine bağlanmasında hayati bir rol oynuyorlar, ancak aynı zamanda yaşamları ve geçim kaynaklarını tehdit eden İnsan-Fil Çatışması (İFÇ) ile de karşılaşıyorlar. Çözümümüz, fil koridorlarını korumak için uzun vadeli bir strateji önerirken, onlarla aynı coğrafyayı paylaşan insanların sosyo-ekonomik ihtiyaçlarını da göz önünde bulunduruyor. İki sınır ötesi koruma alanında fillerin GPS ile izlenmesi, bağlantı koridorlarının nerede olduğunu ve dolayısıyla kaynakların nereye odaklanacağını işaret ediyor. Hangi fillerin hoşuna gitmeyen bitkilerin bu HEC sıcak noktalarında yaşayan çiftçilere kazançlı alternatif gelir akışları sunacağını anlamak için yenilikçi kafeterya tarzı deneyler kullanıyoruz. Son olarak, geçimlik mahsulleri korumak için Hızlı Müdahale Birimleri ve yumuşak bariyerler konuşlandırarak gıda güvenliği ve insanların güvenliğini birleştiriyoruz. Bu aşamalı strateji, biyolojik çeşitlilik hedeflerine peyzaj ölçeğinde ulaşmak için biyolojik bölgelerin korunmasını sağlar.
Son güncelleme: 30 Sep 2025
1473 Görünümler
Bağlam
Ele alınan zorluklar
İnsan-Fil Çatışması hem fillerin hem de insanların acil fiziksel güvenliğini tehdit etmekte ve her iki tarafta da ölümler meydana gelmektedir. Buna ek olarak, ürün hırsızlığı, yaban hayatı koridorları boyunca yaşayan geçimlik tarım topluluklarının geçim kaynaklarını tehdit etmektedir. Sorun çözülmezse, parçalanmış Korunan Alanları birbirine bağlayan önemli koridorlar kapanacaktır, çünkü filler öğrenilmiş korku veya fiziksel engeller (elektrikli çitler) nedeniyle koridorları kullanmaktan kaçınacaktır. Bu durum fil popülasyonlarının azalmasına neden olacak ve giderek izole hale gelen korunan alanlar arasındaki tüm yaban hayatı göçleri üzerinde feci etkiler yaratacaktır. IUCN Kılavuz İlkeleri, göç, hidroloji, besin döngüsü, tozlaşma, tohum dağıtımı, gıda güvenliği, iklim direnci ve hastalık direnci gibi temel ekolojik işlevleri sağlamak için bağlantılı ekosistemlerin önemini belirtmektedir. Biyoçeşitliliğin kaybedilmesi, kırsal topluluklarda kaydedilen tüm ekonomik ilerlemeleri boşa çıkaracak ve iklim değişikliğinden kaynaklanan olumsuz etkileri hızlandıracaktır.
Konum
Boane, Maputo Province, Mozambik
Doğu ve Güney Afrika
Süreç
Sürecin özeti
Afrika fillerini ve biyobölgelerdeki yaşam alanlarını korumak, toplum katılımı, bilgi oluşturma ve pratik koruma eylemi için çok boyutlu ve entegre bir yaklaşım gerektirir. Bu, peyzaj bağlantısını anlamak için korunan alanların dışındaki fil hareketlerinin haritalanmasını, HEC sıcak noktalarında azaltma çabalarının yoğunlaştırılmasını ve HEC'den etkilenen topluluklar için alternatif mahsullerin değerlendirilmesine yönelik deneyleri içerir.
Fillerin hareketini engellemeyen küçük geçimlik ürün tarlalarının etrafındaki sert bariyerler (elektrikli çitler) ile gelir getirici yumuşak bariyerlerin (arı kovanı çitleriyle tozlaşan, pazar değeri olan tatsız ürünler) bir kombinasyonu, uzun vadede çatışmaların azaltılmasına yardımcı olabilir; reaktif bir Hızlı Müdahale Birimi ise yüksek çatışmalı alanlarda acil güvenliği sağlayabilir. RRU'lar aracılığıyla izleme verileri ve rapor edilen bilgiler aracılığıyla belirlenen mahsul hırsızlığının yoğun olduğu bölgelerde, çiftçiler yalnızca pazar değeri ve verimi yüksek, yaşayabilir, tatsız mahsullerle tarım yapmaya teşvik edilebilir. Yüksek değerli ürünlerin ekilmesi gibi gelir getirici yumuşak engellerin arı kovanı çitleri için karşılıklı olarak güçlendirici bir tozlaşma ilişkisi ile birleştirilmesi, biyoçeşitlilik sonuçlarını teşvik eder ve yaban hayatı koridoru bölgelerinde ve çevresinde kırsal ekonomileri destekler.
Yapı Taşları
Fillerin uydu takibi kullanılarak Korunan Alanları birbirine bağlayan yaban hayatı koridorlarının haritalanması
Fil hareketlerinin %50'sinden fazlasının Korunan Alanların (KA) dışında gerçekleştiği ve fil popülasyonlarının %75'inden fazlasının sınır ötesi olduğu bilgisinden yola çıkarak, filler tarafından en çok hangi yaban hayatı koridorlarının kullanıldığını belirlemek için bir uydu izleme yaklaşımı kullandık.
İlk planımız Zimbabve'deki Gonarezhou (yüksek fil yoğunluğu) ile Mozambik'teki Banhine ve/veya Zinave Ulusal Parkları (düşük fil yoğunluğu) arasında bir koridor oluşturmak iken, kesin bir koridor tanımlamak için bu ülkelerdeki (Zimbabve'den Mozambik'e) ÖA'ları birbirine bağlayan yetersiz izleme verileri ve raporları, coğrafi konumumuzu güney Mozambik'teki Namaacha Vadisi'ne kaydırmamıza neden oldu. Burada, Mozambik'in güneyindeki ÖA'lar arasında hareket eden daha fazla birey bulma umuduyla ÖA'ların dışında yakaladığımız birkaç fil, KNP'nin güney ucunu, Güney Afrika'daki Tembe Ulusal Parkı'na doğru güneyi ve Mozambik kıyısındaki Futi koridoruna ve MSR'ye doğru doğuyu kapsayan hayati bir koridor tanımladı.
Fillerin yakalanması ve izleme verilerinin analizi bize mevcut ÖA'ların filler için çok küçük olduğunu gösterdi. Ulusal sınırlar arasında bağlantı kurmak için peyzaj planlayıcıları olarak filleri kullanmak, çabaların en büyük etkiyi yaratmasının en muhtemel olduğu insan-fil çatışması sıcak noktalarını belirlememizi sağladı.
Etkinleştirici faktörler
- Tasma satın almak ve helikopter ücretlerini ödemek için yeterli fon, stratejik planın bu bölümünün başarısı için kritik öneme sahiptir.
- Helikopter ve pilot bulunabilirliği uzak bölgelerde zor olabilir.
- Fillerin koridor bölgelerinde nerede ve ne zaman bulundukları konusunda toplumun işbirliği yapması.
- Büyük bir Sınır Ötesi Koruma Alanında çalışırken, ortak kuruluşların lojistik desteği uzun vadeli başarılı bir uygulama için kilit öneme sahiptir.
Çıkarılan dersler
Koridorda hareket eden fillerin kurnaz olduğunu ve bu nedenle yakalanabilecekleri gündüz saatlerinde pek sık görülmediklerini öğrendik. İnsanlarla çatışmadan kaçınmak için gün boyunca saklandıkları yerler var. Korunan alanların sınırına yakın veya hatta korunan alanların içinde bir grup bekar boğa içinde bir veya daha fazla boğayı yakalayarak uygun çalışma hayvanları bulmayı başardık. Bu, gruplar zaman içinde ayrıldığında ek hayvanlar bulmamıza yardımcı oldu. Ayrıca fil hareketlerini bize bildiren mobil bir Hızlı Müdahale Birimine sahip olmamız, gerektiğinde tasmaları sahada hızlı ve verimli bir şekilde konuşlandırabilen Mozambik Yaban Hayatı Birliği'ne tedarik etmemize yardımcı oldu. Hibeler yoluyla fonlar için önceden yazmak da fonlara sahip olmamızı sağladı. Pahalı helikopter uçuş süresi ve pilotların bulunabilirliği bir zorluk olmaya devam etti.
Acil fiziksel ve geçim kaynağı güvenliğini sağlayan kısa vadeli bir çözüm olarak Hızlı Müdahale Birimleri
Acil YEK vakalarını ele almak amacıyla bir Hızlı Müdahale Birimi (RRU) kurulmuştur. RRU'ya duyulan ihtiyaç, HEK vakalarını azaltma kapasitesine sahip olmayan bölge yetkililerinin artan baskısı nedeniyle haklı çıkmıştır. Sonuç olarak, daha üst düzey yönetim kademeleri, insanları ve geçim kaynaklarını korumak için baskı altında kalmakta ve genellikle fillerin ölümcül yönetimine başvurmaktadır. Bu ölümcül müdahalelerden kaçınmak için, RRU'nun rolü (1) HEC durumlarına neredeyse anında müdahale etmek, (2) topluluk üyelerini fillerin etrafında nasıl davranacakları ve HEC araç kutularını daha etkili bir şekilde nasıl kullanacakları konusunda eğitmek, (3) etkili bir erken uyarı sistemi geliştirebilmemiz için ürün baskını olayları, uygulanan hafifletme yöntemleri ve fil tepkileri hakkında sistematik olarak veri toplamak ve (4) sonuçta davranış değişikliğine katkıda bulunmak için sürpriz müdahale planlaması yoluyla fillerin ürün baskını stratejilerini bozmaktır. RRU, (1) önemli insan fil çatışması sıcak noktalarını belirlerken ve (2) uzun vadeli azaltma yöntemlerinin stratejik konuşlandırılması için ekin yağmalama olasılık haritaları oluştururken GPS yakalama verileri ile desteklenmektedir.
Etkinleştirici faktörler
- Sürdürülebilir finansman ve RRU'nun eğitimi ve genişletilmiş alanlarda aktifse ek birimler
- Uygulanan yöntemlerde hayal kırıklığını önlemek için zaman içinde artan başarı oranı
- RRU'nun çevik ve hızlı yanıt verebilmesi için optimize edilmiş ulaşım ve iletişim modları
- Kullanılan caydırıcı araçların yenilenmesi için fon sağlamaya devam edilmesi
- Eğitim çalıştaylarına ve azaltım stratejilerinin toplum tarafından sahiplenilmesine yönelik desteğin sürdürülmesi
- Gözetleme kuleleri ve yumuşak bariyerlerden oluşan destekleyici altyapı
- Başarılı caydırıcılığın bir sonucu olarak fillerde davranış değişikliği
Çıkarılan dersler
Başlangıçta, RRU'nun faaliyete geçtiği ilk yılın sonunda rapor edilen vaka sayısında keskin bir artış olmuştur. 18 ay sonra RRU'nun etkisi, önceki 12 aydaki %76'lık oranla karşılaştırıldığında son altı ayda %95'lik başarılı müdahale oranında görülebilir. 140 müdahalede %79 caydırıcılık başarı oranı ve son 18 ayda RRU müdahalesine ihtiyaç duyan HEC yüzdesindeki sürekli düşüş ile RRU, yerel çiftçiler için değerini kanıtlamıştır. Ayrıca, filleri tarlalarından güvenli bir şekilde uzaklaştırmak için yerel toplulukları güvenli ve etkili caydırıcı mekanizmalarla güçlendirdiler, bu da RRU tarafından müdahale edilmesi gereken çatışma vakalarının yüzdesinin operasyonun ilk 6 ayında %90'dan 18. ayda %24'e düştüğü anlamına geliyordu.
Başarısız kovalamacalar gibi RRU caydırma günleri de önemli ölçüde azalmıştır. Kullanılan ekipman ve ekipman birimlerindeki artış, topluluk üyelerinin araç setleri aracılığıyla çeşitli ölümcül olmayan caydırıcılık yöntemlerini benimsemeleri için güçlendirildiği çok sayıda eğitim çalıştayına bağlanabilir.
Ekin tarlalarını koruyan yumuşak bariyerler aracılığıyla İnsan-Efsan Çatışmasının azaltılması
Elephants Alive (EA) ekibi, Mayıs 2023'te Mozambik'in güneyindeki Namaacha Vadisi'nde İnsan-Fil Çatışması bariyeri uygulama misyonuna başladı. EA ve Mozambik Wildlife Allience'ın (MWA) yanı sıra Save The Elephants (Kenya) ve PAMS Foundation'dan (Tanzanya) delegeler, üç ekin tarlasını korumak için 4 yönlü hafifletici yumuşak bariyer uygulamak üzere ilham verici bir işbirliği çalışmasında bir araya geldi. Bu tarlalar, saha araştırması ve GPS izleme verileriyle fillerin ürün hırsızlığı açısından yüksek riskli olarak belirlenmişti. Çitin bir tarafı arı kovanları asılarak inşa edildi. Kovanlar yabani oğullarla dolmaya başladıkça, çerçeve yapılarını değerlendirerek ve arıların bal üretmek için yeterli polene sahip olup olmadıklarını kontrol ederek kovanları ve kolonileri nasıl sağlıklı tutacakları konusunda yerel çiftçileri eğitmeye devam edeceğiz. Bu bilgi çiftçilerin hem mahsul üretimlerini artırmalarına, hem mahsullerini aç fillerden korumalarına hem de bal satışlarından elde ettikleri geliri desteklemelerine olanak sağlayacaktır. Çitin ikinci tarafı, gürültüsü ve görüntüsüyle filleri çiftçilerin tarlalarına girmekten caydırdığı kanıtlanmış olan metal şerit çitlerden oluşuyordu. Çitin üçüncü tarafını biber bezleriyle kapladık. Yumuşak bariyer çitin dördüncü tarafı, Botswana'da başarıyla kullanılan bir teknik olan yanıp sönen ışıklardan oluşuyordu.
Etkinleştirici faktörler
- Her bir azaltma yöntemi düzgün bir şekilde uygulanmakta ve bakımı yapılmaktadır.
- Kapsamlı arıcılık eğitimi ve izleme sisteminin kurulmasının ardından arı kovanı çitinin bakımı yapılacaktır.
- Arı kolonileri, kolonilerin kovanlardan kaçmasını önlemek için yeterli kaynağa sahiptir.
- Toplumdan yoğun ilgi. Hızlı Müdahale Birimlerinin fillerin ürün baskınlarını caydırmadaki önceki başarısı bunu kolaylaştırmıştır.
- Yumuşak bariyerleri korumak için kaynaklara erişim
- Saha raporları ve GPS verileri aracılığıyla fillerin ekinlere saldırma olaylarının izlenmesi
Çıkarılan dersler
İlk ay içinde iki yakalı filin yaklaşmasına rağmen tüm bariyerler iyi dayandı. 15 ve 16 Haziran'da bir bekar sürü boş arı kovanlarına girdi. Öğretildiği gibi tazelenmedikleri için biber paçavralarına saldırdılar. Şefle iletişim halindeyiz, kendisi artık biber bezlerinin tazelenmesi rutininin önemini görüyor. O zamandan beri yeniden uygulamak üzere daha fazla biber ve motor yağı topladı. Kokulu fil kovucunun arı kovanı çitlerine düzenli aralıklarla asılması talimatını verdik. Topluluk, fillerin yanıp sönen ışıklardan kaçındığını bildirdi, bu nedenle bir sonraki gezimizde, yaz aylarında kovanlarda daha fazla doluluk olana kadar düzenli aralıklarla yanıp sönen ışıklar koyacağız. Araziler ve malzeme depoları arasında ulaşım zor. Düz hat mesafesi 5 km ama araç yok. Bir sonraki gezimizde, arazilere daha yakın bir yere bir gözetleme kulesi inşa edilecek ve bunun tabanı bir depoya dönüştürülecek. Mozambik Yaban Hayatı İttifakı'ndan sorumlu personel de artık bir sürücü ehliyeti aldı, böylece ihtiyaç duyulduğunda malzeme taşıyabilecek.
Geçimlik ekinlerin önündeki yumuşak engeller olarak alternatif, gelir getirici fil lezzetsiz ekinlerin belirlenmesi ve uygulanması
Fillerin beslenme tercihleri ve caydırıcı bitkiler hakkında hala pek çok şey bilinmemektedir. Bilgilerimizi genişletmek ve tekrarlanabilir metodolojiler oluşturmak için, fillerin çoğunluğu yüksek ekonomik değere sahip (gıda, uçucu yağ, tıbbi ve arı yemi değeri) ve Güney Afrika iklimlerinde yetişmeye uygun 18 farklı bitki türüne yönelik tercihlerini inceledik. Kafeterya tarzı deneyler, filler için lezzetlilikleri açısından daha önce hiç test edilmemiş birkaç bitkiyi değerlendirmemizi sağladı. Sonuçlarımız, sırasıyla tıbbi ve aromatik özelliklere sahip hodan ve biberiye gibi bitkilerin, kuş gözü biberi (iyi bilinen bir fil caydırıcı ürün) ile birlikte şiddetle kaçınıldığını gösterdi. Fillere bütün taze bitkiler olarak sunulan limon otu ve ayçiçeğinin filler tarafından yenilebilir olduğunu tespit ettik. Her iki bitki türü de hem Asya hem de Afrika filleri için tatsız olarak tanımlandığından bu şaşırtıcıdır.
Genel puanlama sistemimize göre, dört gıda türünün önerilen koridor bölgesi için en uygun olduğu kanıtlanmıştır (Kuş Gözü Biber, Cape Gold, Cape Snowbush ve Biberiye). Bunlardan sadece Kuş Gözü Biberi daha önce test edilmişti. Diğer üç bitki türü uçucu yağ üretiminde kullanılmıştır ve gelir getirme konusunda büyük umut vaat etmektedir.
Etkinleştirici faktörler
- İlgili hayvan etik kurulları tarafından onay
- (Yarı)alışkın ve insan dostu fillere erişim
- Test edilecek bitkilerin taze formlarına erişim
- Deneylerin nitelikli araştırmacılar tarafından, bilimsel olarak doğru çerçeve ve metodolojiye göre yürütülmesi, yayınlanmadan önce hakem değerlendirmesine tabi tutulması
- Destekleyici personel ve araştırma ağı
Çıkarılan dersler
Yarı sakinleştirilmiş filler zekidir ve deney düzeneğinden kolayca sıkılabilirler. Yiyecek türü sıralamasının her gün rastgele yapılması yardımcı oldu. Ayrıca deney zamanının da bir rolü olduğunu öğrendik; öğleden sonra filler daha aç görünüyordu ve her deneysel yiyecek kovasına yaklaşmaya ve test etmeye daha istekli oluyorlardı. Tüm deneyin filme alınması analizlere yardımcı oldu çünkü sahada veri kaydı filin davranışına bağlı olarak karmaşık hale gelebilirdi ve olay sırasını tekrar oynatma yeteneği yardımcı oldu.
Etkiler
Kısa vadeli: İnsan-Efsan Çatışmasını (İEK) azaltma stratejileri sayesinde İEK'nin azaltılması:
- Ekin hırsızlığı olaylarına güvenle ve emniyetle müdahale edebilmeleri için topluluk üyelerinin güçlendirilmesi
- Topluluklar arasında fillere karşı düşmanlığın azalması, yetkililer veya diğer kişiler tarafından "yok edilen" fillerin sayısının azalması
- YEK'ten kaynaklanan insan ve fil ölümlerinde azalma
- Geçim kaynaklarının ve gıda güvenliğinin korunması
Uzun vadede: fillerin Korunan Alanlar (KA) arasındaki hareketliliğinin artması ve ekosistem bağlantısının teşvik edilmesi:
- İzole ÖA'lar arasında genetik özelliklerin aktarımının kolaylaştırılması
- İzole habitatlarda biyoçeşitlilik üzerindeki baskının hafifletilmesi ve mevsimsel habitat iyileşmesine izin verilmesi.
- Arazi kullanım planlaması için kullanılmak üzere uygun yaban hayatı koridorlarının belirlenmesi, ormansızlaşma oranlarının azaltılması ve ÖA kapsamının genişletilmesi
- Azalan doğal kaynaklara bağımlılığı azaltarak koridor içinde/yakınında yaşayan toplulukların sosyo-ekonomik koşullarını iyileştirmek:
- Gelir çeşitlendirmesi için gelir getirici alternatif ürünlerin tanıtılması
- Bal üretimi ve alternatif ürün yetiştiriciliğinden elde edilen alternatif gelir akışlarının karşılıklı olarak güçlendirilmesi
- Koruma çalışmaları lehine mali güvenceyi artırmayı amaçlayan turizm stratejilerine yönelik çalışmalar
- Kadınların sosyal rol model olarak yetiştirilmesini teşvik etmek
- Toplum oluşturma: azaltım yöntemleri, alternatif tarım ve gelir yaratma konusunda bilgi aktarım merkezleri olarak gözetleme kuleleri
Yararlanıcılar
Yaban hayatı koridorları içinde ve boyunca yaşayan kırsal topluluklar
Korunan Alanlar arasında göç etmek için yaban hayatı koridorlarını kullanan fil ve yaban hayatı popülasyonları
Göç eden yaban hayatının ekosistem ve ekonomik (turizm) hizmetlerine dayanan Korunan Alanlar
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
SKA 1 - Yoksulluğa son
SKA 2 - Sıfır açlık
SKA 3 - İyi sağlık ve esenlik
SKA 5 - Toplumsal cinsiyet eşitliği
SKA 6 - Temiz su ve sanitasyon
SKA 8 - İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme
SKA 9 - Sanayi, yenilikçilik ve altyapı
SKA 10 - Eşitsizliklerin azaltılması
SKA 12 - Sorumlu tüketim ve üretim
SDG 13 - İklim eylemi
SKA 15 - Karada yaşam
SKA 16 - Barış, adalet ve güçlü kurumlar
SKA 17 - Hedefler için ortaklıklar
Hikaye
Bay Mkwakwa'nın tarlasındaki arı kovanlarından birini vahşi bir sürü işgal etti.
Mozambique Wildlife Alliance
Bay Mkwakwa, Mozambik'in güneyindeki Namaacha vadisinde yer alan bir köyün şefini temsil ediyor. Kendisi, özellikle kurak mevsimde, topluluğunu fillerin tekrarlayan ürün baskınlarından korumak için çaresiz kalmıştır. Filleri uzak tutacağı umuduyla yüksek direklere bazı güneş ışıkları yerleştirmeye çalışmıştır. Ayrıca ekinlerin sınırına Comniphora türleriyle doğal yeşil duvarlar inşa etmeye çalışmış. Çabalarının hiçbiri, topluluğuna koruma sağlamak istediği ölçüde başarılı olamadı. Elephants Alive'ın azaltma stratejisinin bir parçası olarak, ekinleri korumak için çeşitli yumuşak bariyer yöntemleri üzerine bir eğitim atölyesi düzenlemek üzere yakındaki bir köyde kaldık. Güney Afrika, Tanzanya, Mozambik ve Kenya'dan gelen temsilciler, arı kovanı çitleri, metal şerit çitler, biber bezi çitleri ve kokulu fil kovucu ve biber tuğlası üretimi konusundaki uzmanlıklarını paylaşmak üzere geldiler. Şef ve eşi, bu kadar çok ülkenin sorunlarını çözmek için yardıma koşmasına inanılmaz derecede minnettar kaldılar. Hem Bay Mkwakwa hem de eşi ekiplerle birlikte durmaksızın çalışarak hem ekibe hem de topluluklarına yardım ve rehberlik için ne kadar minnettar olduklarını gösterdiler. Bize işlerin onlar için ne kadar zor olduğunu ve fillerin hasat için hazır olmadan hemen önce, ekim için doğru zamanın ne zaman olduğunu nasıl bildiklerini anlattı. Onlara balın mahsullerinin tozlaşmasına nasıl yardımcı olacağını ve yaz aylarında hasat için hazır olduğunda baldan ek bir gelir elde edebileceklerini anlattık. Filler arılardan korktuğu için arıların tarlaları için güvenlik görevlisi işlevi gördüğünden bahsettik. Ayrıca arıların yeterli suya ihtiyaç duyduklarından da bahsettik. Şef hemen harika bir arı sulama istasyonu inşa etmeye koyuldu. Elephants Alive'ın düzenli olarak geri geleceğini ve ekinleri korumak için başka bir bariyer olarak fillerin kaçındığı bitkileri yetiştirme konusunda toplumu eğiteceğini açıkladık. Bay Mkwakwa ve eşi minnettarlıktan gözleri parlıyordu ve sahip oldukları her şeyi, shweshwe bezlerini ve manyok köklerini bize veda hediyesi olarak vermek için acele ettiler. Yolculuk boyunca insanların güvenliğini ve varlıklarını korumak için yeni dostluklar kuruldu ve filler garip bir şekilde topluluklar ve sınır ötesinde çalışan ve fillerin ayak izlerini takip eden insanlar arasında kurulan bu köprülerin merkezinde yer aldı.
