Dirençli Altyapı: Yollar, Toprak Kaymaları ve Afet Risk Yönetimi

Tam Çözüm
Yolların Jeolojik Tehlikelerden Korunması
World Bank

Jeolojik tehlikeler, potansiyel olarak tehlikeli altyapıların inşa edildiği alanların artması, iklim değişikliğinin etkileri nedeniyle küresel olarak artmakta ve ticaret, sanayi, halk sağlığı, yaşam kalitesi, güvenlik ve ekonomik üretkenlik açısından kritik öneme sahip karayolu altyapısı için giderek artan bir tehdit oluşturmaktadır. Japonya, kendine özgü coğrafi, meteorolojik ve topoğrafik koşulları nedeniyle özellikle deprem, sel, toprak kayması ve tsunami gibi jeolojik tehlikeler açısından risk altındadır. Arazi, Altyapı ve Ulaştırma Bakanlığı (MLIT) liderliğindeki Japonya, 2011 Büyük Doğu Japonya Depremi gibi kapsamlı afet deneyimleri sayesinde karayolu jeolojik tehlike risklerini yönetme kapasitesini geliştirmiştir. Japonya Hükümeti, etkili kurumsal koordinasyon, temel zorlukları entegre bir şekilde ele alma ve yol sistemlerine yapısal ve yapısal olmayan önlemler uygulama yoluyla dirençli yol altyapısı inşa etmiştir.

Son güncelleme: 21 Oct 2020
3695 Görünümler
Bağlam
Ele alınan zorluklar
Düzensiz yağışlar
Seller
Arazi ve Orman bozulması
Fırtına dalgalanmaları
Tropikal siklonlar / tayfunlar
Altyapı eksikliği
  • Japonya'daki yollar, ülkenin topografik ve coğrafi bağlamı nedeniyle kaya düşmesi, kaya ve toprak çökmesi, heyelanlar, akıntılar ve erozyon gibi çok sayıda jeolojik tehlikeye karşı korunmalıdır.
  • Japonya'nın Pasifik deprem kuşağındaki konumu, ülkeyi sık sık depremlere ve tsunamilere maruz bırakmakta, bu da yol ağlarını bozabilmekte ve önemli kayıplara yol açabilmektedir. Örneğin, 2011 Büyük Doğu Japonya Depremi 15 otoyolun, 69 ulusal otoyolun ve 638 vilayet ve belediye yolunun kapanmasına neden olmuş, bu da kurtarma çalışmalarını aksatmış ve yardım malzemelerinin ulaştırılmasını engellemiştir.
Uygulama ölçeği
Ulusal
Ekosistemler
Bağlayıcı altyapı, ağlar ve koridorlar
Tema
Sürdürülebilir finansman
Altyapı bakımı
Nakliye
Esnek altyapı
Konum
Japonya
Doğu Asya
Süreç
Sürecin özeti

Beş yapı taşının hepsi etkili karayolu jeolojik tehlike risk yönetiminin kilit unsurlarıdır ve hükümet stratejileri ve kalkınma planları içerisinde yaygınlaştırılabilir. Bu ilkeler yol geliştirme aşamalarının her birine uygulanabilir; kurumsal düzenlemeler, planlama, tasarım, inşaat, işletme, bakım ve afet sonrası. Yapısal önlemlerin maliyeti yüksek olsa da, acil durum bilgilerinin yaygınlaştırılması ve çok paydaşlı planlama ve koordinasyon (örn. yerel/ulusal hükümet ve özel sektör) gibi maliyet etkin yapısal olmayan önlemler, jeolojik tehlikelerin etkin risk yönetimine önemli ölçüde katkıda bulunabilir. Bu yapı taşlarının başarılı bir şekilde uygulanması, jeolojik tehlikelerin insan hayatı, varlıklar ve doğal ve yapılı çevre üzerindeki etkilerinin azaltılmasına yardımcı olabilir.

Yapı Taşları
Yeterli bir kurumsal çerçevenin oluşturulması

Japonya'daki ilgili kurumlar, uygun yasa ve yönetmeliklerin yanı sıra ulusal ve yerel yönetim plan ve stratejilerini oluşturmak ve yürürlüğe koymak için birlikte çalışmaktadır (örneğin, Japonya Demiryolu, yerel yönetim ve Arazi, Altyapı, Ulaştırma ve Turizm Bakanlığı'nın karayolu jeohazard risk yönetimi konusunda işbirliği yapması). Japonya'nın çerçevesi aynı zamanda kurumsal ve teknik koordinasyonu ve uygun finansman mekanizmalarını da içermektedir. Örneğin, bir otoyola yükseklik eklemenin maliyeti hem kamu işleri kuruluşları hem de afet risk yönetimi kuruluşları tarafından paylaşılabilir. Bu tür maliyet paylaşım mekanizmaları, mali yüklerin adil bir şekilde paylaşılmasını sağlar.

Etkinleştirici faktörler
  • Yeterli kurumsal çerçeve, yasa ve yönetmeliklerin oluşturulması için siyasi irade.
  • Finansman mekanizmalarını uygulamak için mali kaynaklar.
Çıkarılan dersler
  • Afet risk yönetimi kuruluşları ve bayındırlık kuruluşları belirli altyapı yatırımlarının maliyetlerini paylaşabilir.
  • Ulusal ve yerel yönetimler ve diğer kilit paydaşlar, yollar, otoyollar ve demiryolları gibi altyapı ve kamu tesislerinin kullanımı da dahil olmak üzere afet riski yönetimiyle ilgili stratejileri koordine etmelidir. Bu tesisler sel, tsunami ve toprak kayması gibi jeo-tehlikeler durumunda afet yönetimi prosedürlerini ve operasyonlarını geliştirmek için kullanılabilir.
Jeo-tehlikelerin risk değerlendirmesinin yapılması ve hem yeni hem de mevcut yollar için planlama yapılması

Yollar, otoyollar ve diğer kamu tesisleri, büyük ölçüde inşaat öncesi yapılan başarılı risk değerlendirmeleri sayesinde sele karşı koruma sağlayarak 2011 Büyük Doğu Japonya Depreminde hasar ve can kaybının azaltılmasına yardımcı olmuştur. Örneğin, Doğu Sendai Otoyolu (7 ila 10 metre yükseklik) gelen tsunamiye karşı ikincil bir bariyer görevi görerek dalgaların daha içerilere girmesini engellemiştir. 200'den fazla kişi otoyola koşarak kaçmış ve otoyolun dolgusu yerel halk için bir tahliye sığınağı görevi görmüştür.

Etkinleştirici faktörler
  • Risk değerlendirmesi yapmak için yeterli kaynağa sahip olmak.
  • Doğru değerlendirmeler yapmak ve yeni ve mevcut yolların planlamasını bilgilendirmek için ilgili verilerin mevcudiyeti.
Çıkarılan dersler
  • Kavram öncesi risk tespiti çok önemlidir. Yeni yollar için jeolojik tehlike risk değerlendirmeleri, yönetim makamlarının tehlikeli konumlardan nasıl kaçınılacağı konusunda bilinçli kararlar almasını sağlar.
  • Tehlike haritalaması, maruz kalma seviyelerinin değerlendirilmesi ve sosyal çevre üzerindeki potansiyel etkilerin belirlenmesi, bütüncül yol jeo-tehlike risk yönetimi için gereklidir.
  • Yol erişiminin kaybedilmesinden kaynaklanan potansiyel ekonomik etkilerin belirlenmesi ve jeo-tehlikelerin azaltılması için potansiyel yatırımların maliyet-fayda analizinin yapılması kritik öneme sahiptir. Bu değerlendirmelerin sonuçları, tehlike altındaki yerlerin belirlenmesine ve önceliklendirilmesine yardımcı olur ve risk azaltma önlemleri hakkında bilgi verir.
Yol hasarı riskini azaltmak için yapısal önlemlerin uygulanması

2011 Büyük Doğu Japonya Depreminden sonra, etkilenen bölgelere giden ana otoyollar ve yollar haftalar içinde yeniden çalışır hale gelmiş, bu da yardım ve kurtarma çalışmalarını büyük ölçüde hızlandırmıştır. Bu büyük ölçüde kamu hizmetlerinin etkin kurtarma çalışmaları ile birlikte sağlam yapısal önlemlerden kaynaklanmıştır. Buna karşılık, 1995'teki Büyük Hanshin-Awaji Depreminden sonra otoyolun yeniden inşa edilmesi 1 buçuk yıldan fazla sürmüştü.

Etkinleştirici faktörler
  • Mali kaynaklar ve yapısal kaynaklara yatırım yapma isteği.
  • Büyük ölçekli yapısal önlemleri uygulamak için teknolojik ve mühendislik kapasitesi.
Çıkarılan dersler
  • Yapısal önlemler, jeolojik tehlikelerden kaynaklanan yol hasarı riskini azaltır, yol bakım maliyetlerini düşürür, afetler sırasında ve sonrasında bağlantıyı sağlar ve jeolojik tehlike olaylarından sonra bir yolun hızlı bir şekilde iyileşmesine katkıda bulunur.
  • Biyomühendislik ve diğer yapısal önlemler yol inşaatı, işletme ve bakım aşamalarında uygulanabilir.
  • Yapısal önlemlerin etkili bir şekilde tasarlanması için coğrafi, jeolojik, jeoteknik, hidrolojik ve hidrolik koşulların kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi şarttır.
Yapısal olmayan ek risk azaltma önlemlerinin alınması

Karayolu jeo-tehlikelerine yönelik yapısal olmayan önlemler, fiziksel inşaat içermeyen ve genellikle yapısal önlemlere göre daha az maliyetli olan önlemlerdir. Örneğin, Japon otoyollarında genellikle tahliye merkezleri ve afetle ilgili bilgi merkezleri (örn. yol koşulları ve acil durum bilgileri) olarak hizmet vermek üzere stratejik olarak planlanmış yol kenarı istasyonları (michi-no-eki) bulunmaktadır. 2011 Büyük Doğu Japonya Depremi'nden sonra, yol kenarı istasyonları ve otoyol park alanları çok sayıda ekip ve kuruluş tarafından kurtarma ve yardım çalışmaları için operasyonel üsler olarak kullanılmıştır. Birçoğu elektrik, yiyecek ve su kaynaklarıyla donatılmış ve önemli bilgilerin halkla paylaşıldığı acil durum sığınakları olarak hizmet vermiştir.

Etkinleştirici faktörler
  • Yapısal olmayan risk azaltma önlemlerinin geliştirilmesi ve uygulanması için mali kaynaklar.
  • Yapısal olmayan risk azaltma önlemlerinin geliştirilmesi ve uygulanması için teknik bilgi birikimi ve kapasite.
Çıkarılan dersler
  • Erken tespit ve acil durum bilgi toplama kabiliyetleri, acil durum hazırlık ve müdahale planlarının geliştirilmesi ve uygulanması ve jeolojik tehlike risklerinin azaltılması ve kamu bilincinin artırılması için paydaşların katılımının sağlanması gibi yapısal olmayan risk azaltma yöntemleri, karayollarının afet risk yönetimi için kritik öneme sahiptir.
  • Yapısal olmayan risk azaltma önlemleri, jeolojik tehlike olaylarından kaynaklanan insani ve ekonomik kayıpları azaltmak için uygun maliyetli bir yol olabilir.
Afet sonrası faaliyetlerin yürütülmesi

Yetkililer, 2011 Büyük Doğu Japonya Depremi'nin hemen ardından "Dişbudak Operasyonu" olarak bilinen sürecin bir parçası olarak yüklenicileri harekete geçirmek üzere önceden yapılmış anlaşmaları devreye soktu. Arazi, Altyapı, Ulaştırma ve Turizm Bakanlığı (MLIT), yardım malzemelerinin ulaştırılmasını sağlamak ve müdahaleyi hızlandırmak amacıyla Tohoku otoyolunun (Tokyo'dan Japonya'nın Honshu adasının kuzey ucuna uzanan ana yol) mümkün olan en kısa sürede geçilebilir hale getirilmesini sağlamak için bir strateji uygulamıştır. Bu hızlı ve koordineli müdahalenin bir sonucu olarak, depremden sadece 1 hafta sonra, 18 Mart itibariyle ulusal kıyı otoyollarının yüzde 97'si erişilebilir hale gelmiştir. Ayrıca, Tohoku Otoyolu'nun tamamı depremin meydana gelmesinden sonraki 13 gün içinde genel trafiğe açılmıştır.

Etkinleştirici faktörler
  • Devlet sektörlerinin yanı sıra özel ve kamu alanlarındaki paydaşlarla koordinasyon.
  • Acil durum denetimlerinin ve afet sonrası değerlendirmelerin zamanında ve doğru bir şekilde uygulanmasını sağlamak için sağlam sistemler.
Çıkarılan dersler
  • Acil durum incelemeleri ve değerlendirmeleri, bir afet sonrasında yapısal olmayan önlemlerle birlikte yürütülmelidir.
  • Dirençli toparlanma, rehabilitasyon ve yeniden inşa için gerekli prosedürleri de içeren kapsamlı planlama kritik öneme sahiptir.
  • Araçların veya sürücülerin önemli bir riske maruz kalması halinde, acil durum trafik düzenlemeleri ve kamu bildirim sistemleri derhal devreye sokulmalıdır.
Etkiler

Ekonomik

  • Yeni yolların doğru planlanması ve hizalanması, inşaat maliyetlerinde ve jeolojik tehlike olaylarından zarar gören yerlerin onarılması gibi müteakip bakım maliyetlerinde önemli tasarruflar sağlayabilir.
  • Etkili yol jeolojik tehlike risk yönetimi, yol kesintilerini en aza indirerek ekonomik kayıpların sınırlandırılmasını sağlar. Tehlike olayları nedeniyle çalışamaz hale gelen yollar, artan işlem maliyetleri, üretkenlik kaybı ve kaynakların tahrip edilmesi dahil olmak üzere birçok ekonomik kayba neden olabilir.

Çevresel

  • Yol yapılarını şoklara ve baskılara dayanacak şekilde inşa etmek, yönetmek ve bakımını yapmak, yolların yeniden inşası için kaynak edinmenin ve tahsis etmenin çevresel maliyetleri gibi olumsuz çevresel etkileri sınırlayabilir.
  • Yolların güvenli ve geçilebilir olmasını sağlamak, yolun kesintiye uğraması durumunda ihtiyaç duyulacak enerji kaynaklarından tasarruf edilmesini de sağlayabilir.

Sosyal

  • Güvenilir yollar, afet sonrası bağlamlarda hızlı ve etkili müdahale için kilit öneme sahiptir. Arama ve kurtarma operasyonları, yaralıların hastanelere taşınması, acil durum barınaklarına erişim ve yardım malzemelerinin sağlanması büyük ölçüde acil durumlar sırasında ve sonrasında yolların çalışabilir olmasına bağlıdır.
  • Yollar, otoyollar ve diğer kamu tesisleri su baskınlarına karşı koruma sağlayarak ve acil durum operasyonları için tahliye yolları ve baz istasyonları olarak hizmet vererek hasar ve kayıpların azaltılmasına yardımcı olmuştur.
Yararlanıcılar
  • Hükümet yetkilileri.
  • Yerel topluluklar.
  • Özel sektör kuruluşları.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
SKA 9 - Sanayi, yenilikçilik ve altyapı
SKA 11 - Sürdürülebilir şehirler ve toplumlar
Katkıda bulunanlarla bağlantı kurun