Merk zoals ontworpen door Asociación ANDES en de Gemeenschappen van het Aardappelpark, 2002
International Institute for Environment and Development
Informele handelsmerken en billijke verdeling van voordelen
Het informele collectieve handelsmerksysteem is gezamenlijk ontwikkeld door de gemeenschappen in het Aardappelpark (vertegenwoordigd door de Vereniging van gemeenschappen van het Aardappelpark) en ANDES, via een gezamenlijk proces dat verschillende gemeenschapsbijeenkomsten omvatte die werden gefaciliteerd door onderzoekers van ANDES. Het informele collectieve handelsmerk stelt micro-ondernemingen en bioculturele innovatie in de regio van het Aardappelpark in staat om een aparte, plaatsgebonden identiteit van het Aardappelpark aan anderen te presenteren, waardoor de diverse micro-ondernemingen die in het gebied actief zijn worden geclusterd en er samenhang ontstaat tussen de anders nogal gefragmenteerde gemeenschappen van het park. Het handelsmerk is collectief eigendom van en verbonden aan het Aardappelpark.
Samenhangend met het handelsmerk is het proces van eerlijke verdeling van de voordelen; 10% van de inkomsten uit producten en diensten met een handelsmerk - zoals thee, voedsel of toiletartikelen - gaat naar een gemeenschappelijk fonds, voordat het wordt herverdeeld onder de gemeenschappen volgens de overeenkomst over de verdeling van de voordelen. Deze eerlijke verdeling van de voordelen, samen met de immateriële voordelen van sociale cohesie en een gevoel van plaats, moedigen de betrokkenheid van de gemeenschap bij het Aardappelpark aan en vergroten de lokale capaciteit, wat op zijn beurt de steun voor en de duurzaamheid van het park versterkt.
De batenverdelingsovereenkomst werd geleid door de gewoonterechtelijke wetten en normen van de Quechua en werd gedurende 2-3 jaar ontwikkeld door middel van een diepgaand participatief proces dat werd gefaciliteerd door onderzoekers uit de gemeenschap. De overeenkomst was gebaseerd op de drie kernprincipes die uit dit proces naar voren kwamen: wederkerigheid, dualiteit en evenwicht. Het loslaten van vooroordelen over toegang en het delen van voordelen, en het omarmen van deze concepten vanuit het perspectief van de gemeenschappen zelf, is een essentieel uitgangspunt voor dit soort participatief werk.
- Het informele handelsmerkproces heeft voordelen ten opzichte van het formele handelsmerkproces, dat wel werd geprobeerd maar mislukte vanwege bepaalde onverenigbaarheden tussen de formele regelgeving voor intellectueel eigendom en inheemse kwesties en zorgen. Om te voldoen aan de formele regelgeving voor intellectueel eigendom moet het handelsmerk bijvoorbeeld permanent op één naam worden geregistreerd; dit was niet verenigbaar met de roterende leiding van het bestuursorgaan van het park.
- In dit geval werd een informeel collectief handelsmerk beschouwd als een geschikt alternatief dat nog steeds positieve gevolgen had, zoals sociale cohesie, marketing en het delen van voordelen. Toch is het belangrijk op te merken dat informele handelsmerken kwetsbaar zijn voor verduistering en misbruik op manieren die formele handelsmerken niet zijn.