Er moet een robuust controlemechanisme voor het proces worden opgezet. Technisch personeel moet ervoor zorgen dat ze in gesprek gaan met de gemeenschappen om na te gaan of er uitdagingen zijn en hoe ze die kunnen aanpakken. Tijdens deze evenementen delen de gemeenschappen ook hun ervaringen.
Dit maakt deel uit van de continue leercyclus om waar nodig te verbeteren. Nieuwe technieken worden ook gedeeld tijdens deze monitoringevenementen.

Deze bouwsteen is bedoeld om gemeenschappen te voorzien van dagelijkse overlevingsmogelijkheden. Terwijl gemeenschappen zich bezighouden met herstelwerkzaamheden, moeten ze zich als individu of als groep bezighouden met compenserende en nuttige economische activiteiten. De gemeenschappen hebben zelf middelen van bestaan gekozen. In dit project kozen de gemeenschappen voor het fokken van geiten en kippen, het kweken van paddenstoelen en het houden van bijen. Tot nu toe heeft het project hen ondersteund met het fokken van kippen en geiten en het houden van bijen. De opbrengsten van deze middelen van bestaan worden gebruikt om te voorzien in de behoeften van huishoudens, zoals landbouwproductiemiddelen, kleding en schoolgeld voor kinderen.

Om duurzaamheid te bereiken mochten de gemeenschappen hun traditionele kennis en vaardigheden inbrengen om de nieuwe werkwijzen te concretiseren. De gemeenschappen voegden nog een aantal werkgroepen uit verschillende dorpen toe. De werkgroepen kregen een deel van het reservaat toebedeeld om te beheren. Dit maakte het werk van het overkoepelende comité gemakkelijk, omdat het veranderde in een toezichtcomité. De groepen maken hun eigen plannen (werkplannen) voor verschillende activiteiten zoals patrouilleren, het maken van brandgangen etc.

De comités worden getraind in algemeen beheer van het reservaat. Enkele onderwerpen zijn het bevorderen van natuurlijke regeneratie, eenvoudige bosbouwkundige ingrepen en het onderhouden van brandgangen. Naast deze technische onderwerpen worden ook groepsdynamiek en conflictbeheersing onderwezen. Deze onderwerpen helpen om ervoor te zorgen dat alle commissieleden en de algemene gemeenschappen naar één agenda toewerken, ondanks verschillende meningen.

De eerste stap is het bijeenroepen van alle bosblokcomités, lokale leiders en plattelandsgemeenschappen in het algemeen. Deze bijeenkomsten richten zich op het aanpakken van problemen die de gemeenschappen negatief hebben beïnvloed als gevolg van het ontboste reservaat. Daarna worden nieuwe comités opgericht om toezicht te houden op de nieuwe beheerplannen.

Er is een beheersplan voor invasieve soorten opgesteld en geïmplementeerd om zowel invasieve vogels als invasieve planten op het eiland aan te pakken. Belangrijke invasieve vogelsoorten op Farasan zijn onder andere de gewone myna Acridotheres tristis en de huiskraai Corvus splendens. Invasieve planten op Farasan zijn onder andere de mesquite Prosopis juliflora en de aarddoorn Parkinsonia aculeata . Het is de bedoeling dat de mitigatie-inspanningen worden opgeschaald nadat het eerste succes is bewezen.

Het voorkomen van de vernietiging van koraalformaties, zeegrasvelden en mangroves zijn maatregelen om deze natuurlijke habitats te herstellen. Het schoonmaken en herstellen van nestplaatsen voor zeevogels en schildpadden voorkomt bevolkingsafname en herstelt kustvegetatie die erosie voorkomt. Aantasting van de habitat als gevolg van kustontwikkelingsactiviteiten wordt in het reservaat effectief tegengegaan door strategische maatregelen gericht op het beheersen van menselijke invloeden en het handhaven van regelgeving met betrekking tot visserijactiviteiten.

Om de structuur, de functie en de biodiversiteit van het ecosysteem te herstellen, wordt er samengewerkt met de Saudi Fisheries Authority en vissers om het behoud te bevorderen.

Er werd een tweejaarlijks systematisch monitoringplan geïmplementeerd, waarbij terrestrische dieren twee keer per jaar werden onderzocht om de populatietrends en bedreigingen in het beschermde gebied te beoordelen. Daarnaast werden er intensieve studies uitgevoerd om de terrestrische biodiversiteit van het gebied te evalueren. Deze studies leverden waardevolle inzichten op in het ecologisch evenwicht, de soortenrijkdom en de algehele gezondheid van het ecosysteem en documenteerden één vleermuissoort, één reptielensoort en 11 ongewervelde soorten als eerste records voor Saoedi-Arabië.

In 2023 en 2024 werden uitgebreide onderzoeken uitgevoerd naar de habitats in de Rode Zee (koraalriffen, zeegrasvelden en mangroven), koraalrifvissen en zeezoogdieren, waaronder de Farasan-eilanden. Deze studies leverden waardevolle inzichten op in het ecologisch evenwicht, de diversiteit, de soortenrijkdom en de algemene gezondheid van het koraalrif en de bijbehorende habitats. Eerdere studies naar de monitoring van schildpaddennesten hebben ook waardevolle informatie opgeleverd over de schildpadpopulaties op de Farasan-eilanden.

Om de gemeenschap minder afhankelijk te maken van ontbossingsactiviteiten, werden in het kader van het project diversificatiemogelijkheden voor het levensonderhoud geïntroduceerd, waaronder irrigatieteelt, bijenteelt, bananen- en ananasteelt, geiten- en kippenhouderij en champignonteelt. Deze activiteiten zorgen voor duurzame inkomensalternatieven die aansluiten bij de instandhoudingsdoelen van Mvai Forest Reserve. Lokale boeren worden getraind in kleinschalige irrigatie en duurzame landbouwtechnieken om de productiviteit te verhogen zonder landbouwgrond uit te breiden en tot nu toe zijn er vier irrigatiesystemen ontwikkeld om drie keer per jaar gewassen te kunnen verbouwen. De diversificatie van de middelen van bestaan is erop gericht om een duurzame inkomstenbasis voor de gemeenschap te creëren, waardoor de behoefte aan houtskoolproductie en bosexploitatie afneemt. Deze initiatieven bevinden zich in verschillende stadia van uitvoering. Sommige zijn volledig operationeel, zoals de bananen- en ananasteelt, terwijl andere, zoals de champignon- en viskwekerij, tegen maart 2025 operationeel zullen zijn.

De afbakening van de grenzen van het Mvai Forest Reserve was een gezamenlijke inspanning van de lokale gemeenschap, traditionele leiders en overheidsinstanties. Door middel van overleg en veldbezoeken werden de grenzen gemarkeerd om de beschermde gebieden duidelijk af te bakenen, conflicten over landgebruik te minimaliseren en ongeautoriseerde toegang te verminderen. De leden van de gemeenschap namen deel aan het proces om de grenzen vast te stellen, wat hun begrip en respect voor de grenzen van het beschermde gebied versterkte. De afbakening omvatte fysieke markeringen die de gemeenschap zichtbaar herinnerden aan de grenzen van het bos, wat ook hielp bij het organiseren van patrouilles en het afdwingen van beperkte toegang. Dankzij deze duidelijke afbakening kon het project de bosrijkdommen systematisch beheren, terwijl de deelname van de gemeenschap ervoor zorgde dat de afbakening door alle belanghebbenden werd gerespecteerd en erkend. Dit gezamenlijke afbakeningsproces versterkte de rol van de gemeenschap in het behoud en verstevigde de grenzen als basis voor duurzaam beheer.