Integratie van op ecosystemen gebaseerde aanpassing in de planning van het beheer van beschermde gebieden
Volledige oplossing
Identificeren van klimaatrisico's en aanpassingsstrategieën voor overweging in het beheerplan.
Mata Atlântica Project, GIZ Brazil
De oplossing beschrijft een proefproces in Brazilië met als doel de risico's en mogelijkheden van klimaatverandering en op ecosystemen gebaseerde aanpassingsmaatregelen te integreren in het beheerplan van het beschermde gebied "Cananéia-Iguape-Peruíbe". Dit gebied maakt deel uit van het "Mosaico Lagamar", een netwerk van beschermde gebieden in het Atlantische regenwoud. De oplossing biedt inzicht in de aanpak en de methodologische aspecten ervan, evenals concrete aanwijzingen voor navolging in andere planningsprocessen voor beschermde gebieden.
Laatst bijgewerkt: 01 Oct 2020
5019 Weergaven
Foto- en videogalerij
Context
Uitdagingen
De Mata Atlântica huisvest meer dan 120 miljoen mensen en is de machinekamer van de Braziliaanse economie, die meer dan 70% van de economische output van het land genereert. De regio is een belangrijke hotspot voor biodiversiteit, ondanks het feit dat er megasteden als São Paulo en Rio de Janeiro liggen. In totaal is ongeveer 22% van de natuurlijke vegetatie in de Atlantische kustbossen bewaard gebleven en de ontbossing is stabiel laag. Toch blijft de hoge mate van versnippering van de resterende bosgebieden het behoud van biodiversiteit en ecosysteemdiensten in gevaar brengen. Extreme weersomstandigheden zoals overstromingen en lange perioden van droogte hebben de afgelopen jaren verwoestende sociaaleconomische gevolgen gehad voor de bevolking en de economie. De uitdaging in dit bioom ligt in het behoud en herstel van natuurlijke bossen om de ecosysteemdiensten veilig te stellen die belangrijk zijn voor het leven en het bedrijfsleven, zoals de drinkwatervoorziening van de grote stedelijke gebieden.
Locatie
Iguape, São Paulo, Brazilië
Zuid-Amerika
Proces
Samenvatting van het proces
Bouwsteen (BB) 1: Methodologische aanpak voor de integratie van klimaatverandering en EbA in de planning van het beheer van beschermde gebieden is de kern van de oplossing. Het biedt de richtlijnen voor het implementatieproces (BB 3: Participatief procesontwerp en -implementatie), terwijl BB 2: Institutionele verankering en schaalvergroting een van de verwachte resultaten van het initiatief is. Het participatieve proces en de voortdurende capaciteitsontwikkeling hebben de weg vrijgemaakt voor de ontwikkeling en implementatie van de methodologische aanpak, terwijl de overdracht naar andere beschermde gebieden essentieel is voor de verdere verankering ervan in de planning van beschermde gebieden in Brazilië.
Bouwstenen
Methodologische aanpak voor de integratie van klimaatverandering en EbA-maatregelen in de planning van het beheer van beschermde gebieden
De methodologische aanpak bestaat uit de volgende stappen (zie ook de grafiek in de galerij):
- Verzamelen van percepties van betrokken professionals en andere belanghebbenden met betrekking tot de belangrijkste klimaatrisico's en het ruimtelijk in kaart brengen van deze risico's.
- Identificatie van de belangrijkste biofysische en sociaaleconomische gevolgen van klimaatverandering in de regio, deels door percepties van belanghebbenden te controleren, deels door openbaar beschikbare wetenschappelijke gegevens.
- Beoordeling van ecosysteemdiensten die relevant zijn voor menselijk welzijn en/of aanpassing aan klimaatverandering met belanghebbenden tijdens een workshop.
- Definitie van locatiespecifieke aanpassingsopties en -maatregelen, inclusief EbA.
- Integratie van de resultaten in het beheerplan.
- Capaciteitsontwikkeling door middel van cursussen en on-the-job training als cruciale begeleidende maatregel.
Sleutelfactoren
- Beschikbaarheid van zowel wetenschappelijke als andere soorten en bronnen van kennis en informatie.
- Participatie en bijdragen van technisch personeel en burgers.
Geleerde les
- De eerste mijlpaal was het op peil brengen van de kennis over concepten en kwesties met betrekking tot klimaatverandering onder de deelnemers. In dit opzicht was de dynamische en participatieve opzet van de bijeenkomsten en workshops cruciaal voor het versterken van het begrip van de belangrijkste concepten en de waardering en integratie van de perspectieven en kennis van belanghebbenden in het beheerplan.
- De risicobeoordeling moet verder gaan dan het natuurgebied en zich richten op het hele invloedsgebied (bijv. waterbekkens als oriëntatie voor de reikwijdte).
- Participatieve benaderingen en de integratie van percepties van de gevolgen van klimaatverandering kunnen resulteren in verschillende standpunten. Het verantwoordelijke team moet erop voorbereid zijn om hiermee om te gaan.
- Ook het verzamelen van lokale kennis en percepties kan veel middelen vergen en moet goed worden voorbereid.
- De integratie van de risico's van klimaatverandering en de implementatie van aanpassingsmaatregelen in het natuurbeheer is een vrij nieuwe en complexe taak die wordt beïnvloed door factoren die van locatie tot locatie verschillen. Daarom moet het aanpassingsproces gebiedsspecifiek zijn.
Institutionele verankering en schaalvergroting
Door de uitwerking van een EbA-actieprogramma werd de EbA-aanpak institutioneel verankerd in het beschermde gebied "Cananéia-Iguape-Peruíbe". Daarnaast zal de methodologische aanpak worden toegepast in elf andere beschermde gebieden in vier deelstaten van het land door middel van strategische partnerschappen met het Braziliaanse milieuministerie (MMA), het Braziliaanse milieuagentschap (ICMBio) en anderen. Het streven is dat in de toekomst alle beheerplannen voor beschermde gebieden EbA beschouwen als een strategisch antwoord op klimaatverandering.
Sleutelfactoren
- Overeenkomsten met en ondersteuning van personeel dat verantwoordelijk is voor het opstellen en goedkeuren van beheerplannen op centraal niveau van de autoriteit voor beschermde gebieden.
- Partnerschappen met andere projecten en financiers zijn een belangrijke katalysator en triggerpoint voor replicatie, up- en broad-scaling.
Geleerde les
- Het vergt tijd en financiële en persoonlijke middelen om gebruiksklare methodologische benaderingen te ontwikkelen en te pleiten voor de verspreiding en integratie ervan.
- Er moet een evenwicht worden gevonden tussen generaliseerbare en contextspecifieke kwesties.
Participatief procesontwerp en -implementatie
Het uitgangspunt was de overeenstemming over de methodologische stappen (zie BB 1) voor het proefproject, met inbegrip van de betrokkenheid van de belangrijkste belanghebbenden en de behoeften en maatregelen op het gebied van capaciteitsontwikkeling. De aanstaande herziening van het beheerplan was een ideaal startpunt voor de integratie van EbA en het werkplan het belangrijkste instrument. Daarin wordt bepaald dat EbA moet worden behandeld in thematische bijeenkomsten met verschillende groepen belanghebbenden en een workshop, in een specifiek hoofdstuk van het beheerplan en als onderdeel van een EbA-actieprogramma. De training van het kernteam werd vervolgens gevolgd door het verzamelen van klimaatgerelateerde gegevens en informatie die werden gebruikt voor de sessies met gemeenschappen en een workshop.
Sleutelfactoren
- Overeenkomsten met en steun van personeel dat verantwoordelijk is voor goedkeuring van beheerplannen.
- Duidelijk omschreven en breed geaccepteerd werkplan.
Geleerde les
-
Het aanpassingsproces moet rekening houden met de kenmerken van het ecosysteem en de sociale en economische omstandigheden binnen en buiten de grenzen van beschermde gebieden. Daarom is een continu en participatief proces nodig, dat rekening houdt met de instandhoudingsprioriteiten, de klimaat- en andere risico's en de behoeften en belangen van de belanghebbenden.
- Hoe meer participatief het proces wordt uitgevoerd, hoe groter de kans dat de EbA-benadering wordt geïntegreerd in het beheerplan van het beschermde gebied.
- Het is nodig om alle afdelingen en hiërarchische niveaus van de organisaties die verantwoordelijk zijn voor het beschermde gebied te identificeren en erbij te betrekken om de integratie van EbA te garanderen. In ons geval resulteerde de eindbeoordeling door de leidinggevenden in vertragingen en observaties, omdat sommigen van hen niet eerder betrokken waren.
- Het is belangrijk om professionals met ervaring in EbA en de planning van het beheer van beschermde gebieden erbij te betrekken. Allereerst moest het project professionals en andere belanghebbenden die betrokken waren bij het proces kwalificeren om de integratie van de EbA-aanpak in het beheerplan tot een succes te maken.
Invloeden
- Technisch personeel en bewoners zijn zich bewust van de risico's van klimaatverandering en de mogelijkheden van EbA-maatregelen in het beschermde gebied.
- De capaciteit voor de identificatie en implementatie van EbA-maatregelen is versterkt.
- Het beheerteam van het beschermde gebied heeft nu een modern beheerplan waarin het behoud van ecosysteemdiensten, onder andere door middel van EbA-maatregelen, een prominente plaats inneemt. De implementatie ervan zal bijdragen aan de vermindering van de risico's van klimaatverandering en de synergie tussen maatregelen voor aanpassing aan klimaatverandering en behoud van biodiversiteit versterken.
- Er is een methodologische leidraad beschikbaar die geschikt is voor navolging in andere gebieden.
- De opgedane ervaringen en geleerde lessen en de conceptuele en methodologische aspecten van dit proefproject zullen in aanmerking worden genomen bij de uitwerking/bijwerking van 11 bijkomende beheerplannen in de komende twee jaar.
Begunstigden
Direct: Medewerkers van beschermde gebieden, regionale en lokale autoriteiten
Indirect: Bevolking (via de stroom ecosysteemdiensten)
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
SDG 13 - Klimaatactie
SDG 14 - Leven onder water
SDG 15 - Leven op het land
Verhaal
Het Mata Atlântica Project begon zijn activiteiten in de Lagamar regio (de zuidkust van São Paulo en de kust van Paraná) in 2014 met een capaciteitsontwikkelingsprogramma over EbA: medewerkers van het beschermde gebied "Cananéia-Iguape-Peruíbe" (APACIP) en van andere partnerinstellingen werden getraind in de basisprincipes van EbA. De inspanning begon met een discussie over de mogelijkheden voor EbA in de regio en manieren en middelen voor implementatie. Het resultaat was dat het beheerplan van APACIP het eerste was waarin EbA-maatregelen waren geïntegreerd en de gemakkelijk te gebruiken werkmethodologie zal hopelijk voor anderen dienen als een theoretische/praktische referentie.
"Mijn betrokkenheid bij het thema ecosysteemgerichte adaptatie [in het Spaans: AbE] begon tijdens de AbE-cursus, die in juli 2014 werd gehouden in Cananéia, São Paulo. Later heb ik deelgenomen aan de Training of Trainers cursus in AbE, gehouden in september 2014 in Brasília DF (Federaal District). Na deelname aan de cursus, en vanwege de nabijheid, stelde ik voor om de AbE-benadering op te nemen in het uitwerkingsproces van het Managementplan van APACIP. De deelnemers aan het proces waren vertegenwoordigers van de gemeenschap van gebruikers, beheerders van beschermde gebieden, onderzoekers, entiteiten van het openbaar bestuur en andere actoren. De aanpak heeft geresulteerd in een rijke bijdrage aan de perceptie van mensen van klimaatverandering en de effecten ervan op hun dagelijkse activiteiten, evenals in de processen van het identificeren van potentiële milieueffecten en het voorstellen van alternatieve oplossingen voor de meest waarschijnlijke effecten. Samen met de leiders van de lokale gemeenschap werden mogelijke aanpassingen op basis van ecosystemen gediagnosticeerd op basis van hun perceptie van de klimaatverandering, en deze werden opgenomen in de inhoud van het beheerplan. In het bijzonder ben ik van mening dat de uitwerking en publicatie van het APACIP Beheerplan inclusief EbA een gelukkige inspanning was van professionals en mensen die geïnteresseerd zijn in het beheer van de natuurlijke hulpbronnen van APACIP, in een zeldzame kans in de overheidsadministratie, uitmondend in een basisplanningsdocument, met het potentieel om vooruitgang te stimuleren in het territoriale beheer van het estuariene mozaïek van Cananéia, Iguape, Ilha Comprida en Peruíbe".
Miguel Fluminhan Filho, milieuanalist, APA Cananéia Iguape Peruíbe
In contact komen met medewerkers
Andere medewerkers
Miguel Fluminhan Filho
Braziliaans Milieuagentschap (ICMBio) (2510)
Jennifer Viezzer
Braziliaans ministerie van Milieu (MMA) (2386)
Maria Olatz Zaken
Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH
