Vaak wordt de noodzaak voor het opstellen van een CL alleen gevoeld door een deel van de betrokkenen. Dat is de reden waarom een informatie- en sensibiliseringscampagne over de problematiek, de gevaren en de risico's van de hulpbronnen verplicht is voorafgaand aan de start van de onderhandelingen.

A ce moment, la notion de Convention Locale et sa relation par rapport aux autres types de planification doit être clarifiée, ainsi que la suite des étapes pour son élaboration.

Een openingsvergadering vergemakkelijkt het informeren van de betrokkenen over de reeds beschikbare resultaten en het proces van totstandkoming van de CL.

Om een representativiteit te bereiken is het belangrijk dat de betrokken bevolkingsgroepen, de gebruikers, de OP's, de traditionele chefferie en ook de chefs de terre betrokken zijn bij dit proces (zie vorige etappe). Tijdens de openingsbijeenkomst ontmoeten de verschillende belangengroepen elkaar en worden de eerste discussies gevoerd.

Vervolgens wordt er een Comité de Pilotage (CP) opgericht voor de uitwerking van de CL en, indien nodig, worden er thematische werkgroepen (groep voor de analyse van hulpbronnen, groep voor de uitwerking van regels, ...) geïnstalleerd. Tot slot worden de komende activiteiten en stappen in de tijd gepland.

Onderdelen : Controles en tête-à-tête, visualisatiehulpmiddelen (kaarten, schema's), praktijkvoorbeelden van bestaande CL.

Une CL contribuera seulement à une amélioration si les riverains ou usagers voient un intérêt de changer ou d'améliorer la gestion de cette ressource. Le besoin doit donc être exprimé sous forme de demande par des personnes et groupes clés concernées par la ressource.

Sur la base de la demande le cadre de concertation est défini : Qui facilitera le processus, avec l'appui de qui et avec quels moyens.

Pour pouvoir identifier les acteurs et afin de pouvoir lancer une analyse ultérieure plus détaillée, un premier repérage forfaitaire de la ressource en question est important.

Définir le site ou bien la zone en question, d'esquisser l'emplacement et le caractère des différentes sous zones ou ressources concernées et de fournir une première description approximative. Ces travaux se font avec des usagers et populations concernées.

L'identification des différents acteurs et décideurs, l'organisation sociale des communautés et des utilisateurs permanents et temporaires ainsi que le type et l'intensité des relations qu'ils entretiennent indique des centres de décisions. Vaak beschikken locaties of natuurlijke hulpbronnen al over beheersregels. Il s'agit ici de les identifier et de les analyser.

Materiaal: Fiches descriptives, entretiens individuels et groupes, sorties terrain avec photos de base.

Une étude de base réalisée dans le cadre du programme AREECA au Cameroun a mis en evidence une grave dégradation des terres dans les zones situées au-dessus de 1 800 m. Les forêts montagnardes, réduites de 16 155 ha à 1 822 ha, ont été remplacées par des cultures vivrières, qui ont connu une expansion rapide (de 2 078 ha à 5 573 ha). Deze veranderingen hebben de lokale ecosystemen verzwakt en de druk op de natuurlijke hulpbronnen verhoogd.

L'approche pour 'élaboration des CL a émergé comme une solution pour établir un cadre collaboratif entre les parties prenantes et gérer durablement les ressources au niveau le plus proche à la ressource (subsidiarité). Ce processus repose sur des prérequis clés : une dégradation avérée des ressources, la reconnaissance de l'autorité traditionnelle, une zone cible limitée et un engagement volontaire des acteurs.

L'objectif est d'identifier les problématiques principales (ex. : restauration forêt sacrée ou d'un cours d'eau), d'impliquer les parties dans les discussions pour établir des règles de gestion partagées et définir un cadre formel de collaboration. De verwachte resultaten zijn onder andere een beter begrip van de problemen, de prioritering van te herstellen gebieden en het vinden van oplossingen om geïdentificeerde gevaren te verminderen. Op deze basis worden de CL voorgesteld aan de gebruikers en de directe riviergebruikers.

De gemeenschap van Ngao Model Forest plaatst het behoud van de biodiversiteit centraal bij hun inspanningen, door mensen bewust te maken van het belang van het beschermen en herstellen van habitats om het ecologisch evenwicht te bewaren en dieren in het wild te ondersteunen. Bamboeplantages spelen een cruciale rol door de groei van paddenstoelen, insecten en wormen te ondersteunen, die aanvullende voedselbronnen en inkomensmogelijkheden bieden. Deze aanpak verbetert de voedselzekerheid en voeding voor de gemeenschap. Het beschermen en herstellen van habitats zorgt voor het voortbestaan van verschillende planten- en diersoorten, waardoor het ecologisch evenwicht behouden blijft. De snelle groei en veelzijdigheid van bamboe biedt meer economische mogelijkheden voor de lokale bevolking en ondersteunt de inspanningen voor het behoud van de biodiversiteit. Door duurzame praktijken te integreren met economische ontwikkeling zorgt de gemeenschap voor een betere toekomst voor zowel mens als natuur.

De Ngao Model Forest-gemeenschap heeft een kredietsysteem opgezet waarbij individuen krediet verdienen voor hun bijdragen, zoals arbeid of het leveren van apparatuur, wat samenwerking en wederzijdse steun bevordert. Dit innovatieve systeem zorgt voor een eerlijke verdeling van middelen en inspanningen. De gemeenschap is overgestapt op bamboeplantages, die nieuwe inkomstenstromen en economische stabiliteit bieden dankzij de snelle groei en veelzijdigheid van bamboe. Bamboebossen ondersteunen ook de groei van paddenstoelen, insecten en wormen, wat extra voedselbronnen en inkomstenmogelijkheden oplevert. De aanwezigheid van wilde dieren, zoals slangen, konijnen, vogels, eekhoorns, boomspitsmuizen, wilde kippen en everzwijnen, draagt verder bij aan de lokale economie. Sterke gemeenschapsrelaties en samenwerking zijn de sleutel tot het succes van deze initiatieven, die duurzame praktijken bevorderen en tegemoet komen aan de behoeften van de gemeenschap.

Om de bescherming van de mangrove en het toezicht door de gemeenschap te versterken, zijn twaalf scouts geselecteerd en opgeleid binnen de Mtakimau Community Forest Association (CFA). Uitgerust met uniformen, patrouillevaardigheden, communicatiemiddelen en basiskennis over handhaving, ondersteunen de scouts actief herstel, bewaking en bewustmaking in het mangrovegebied van 2.550 hectare. De scouts patrouilleren regelmatig, sporen illegale activiteiten op, sensibiliseren de lokale gemeenschappen over bosbehoud en werken samen met de Kenya Forest Service (KFS) voor handhavingsacties. Hun werk vergroot de aanwezigheid op het terrein en helpt de kloof te overbruggen tussen de formele bosautoriteiten en de gemeenschap.

MTAKIMAU CFA-leden, gesteund door WWF-Kenya en de Kenya Forest Service (KFS), namen het voortouw bij het herstel van aangetaste gebieden in het 2.550 hectare grote mangrove-landschap Mtwapa-Takaungu-Kilifi. Ze richtten een model mangrovekwekerij op in Nzombere Village en kregen praktijkgerichte training in het vermeerderen van inheemse soorten, kwekerijbeheer en verrijkingsaanplant. Met behulp van inzichten uit het in kaart brengen van het PFMP gaven ze prioriteit aan aangetaste gebieden die hersteld moesten worden. In juni 2024 plantte de gemeenschap 21.786 zaailingen. Het WF-Kenia kocht er 13.786 en de CFA droeg er 8.000 bij. De kwekerij, die nu meer dan 10.000 zaailingen produceert, dient zowel als een centrum voor herstel als een duurzame bron van inkomsten door de verkoop van zaailingen aan herstelpartners. Voortdurende maandelijkse monitoring zorgt voor de gezondheid van de kwekerij en ondersteunt het bosherstel op lange termijn.

Het MTAKIMAU Mangrove Participatory Forest Management Plan (PFMP) 2024-2028 begeleidt het duurzame beheer van ongeveer 2.550 hectare mangrovebos in Mtwapa, Takaungu en Kilifi. Het plan is ontwikkeld onder Section 47(1) van de Forest Conservation and Management Act (2016) en is het resultaat van een zeer participatief proces onder leiding van de Mtakimau Community Forest Association (CFA), in samenwerking met de Kenya Forest Service (KFS), WWF-Kenya en andere lokale belanghebbenden.

Het proces begon met barazas van de gemeenschap die de CFA herstructureerden en registreerden. De belanghebbenden vormden en trainden vervolgens een Local Planning Review Team (LPRT), dat bosbeoordelingen, enquêtes onder huishoudens, participatieve kartering en gemeenschapsdialogen uitvoerde. Samen ontwierpen ze het PFMP om duurzame bosgebruikspraktijken te definiëren, prioriteiten voor natuurbehoud te identificeren en billijke mechanismen voor het delen van voordelen op te zetten. Het plan weerspiegelt de wensen van de gemeenschap, garandeert ecologische integriteit en bouwt aan klimaatbestendigheid. KFS en CFA hebben hun samenwerking geformaliseerd door een juridisch bindende bosbeheerovereenkomst (FMA) te ondertekenen op basis van dit plan.

De Mtakimau Community Forest Association (CFA) werd nieuw leven ingeblazen door herstructurering en gerichte capaciteitsopbouw. De overgang van losjes georganiseerde dorpsgroepen naar formeel individueel lidmaatschap verbeterde de verantwoordingsplicht, transparantie en inclusieve participatie. Zestig plaatselijke leiders werden opgeleid in leiderschap, mobilisatie van hulpbronnen, conflictbeheersing en boswetgeving. Door democratische verkiezingen werden een bestuur en een uitvoerend comité opgericht. Daarnaast werden er sessies gegeven over milieu- en sociale waarborgen en klachtenmechanismen, waardoor de CFA beter in staat was om de mangrovebossen duurzaam te beheren. Deze transformatie bevorderde lokaal eigenaarschap en positioneerde de CFA als een geloofwaardige, door de gemeenschap geleide instelling die mangroveherstel en -behoud op lange termijn in Kilifi County ondersteunt.

De biovergister op zonne-energie automatiseert het fermentatieproces voor de bereiding van biologische grondstoffen. Het systeem bestaat uit twee tanks (voor fermentatie en filtratie), een motor op batterijen en een tijdregelaar. De fermentor werkt volledig op zonne-energie en heeft een automatische slurrie-roerder die het mengsel zes keer per dag roert en op regelmatige tijdstippen zuurstof toevoert om de microbiële activiteit en consistente fermentatie te ondersteunen. Dankzij het filtratieproces in zes fasen kan de output worden gebruikt voor verschillende toepassingsmethoden: als slurry voor bodemtoepassing, als gefilterde oplossing voor bladbespuiting of via druppelirrigatiesystemen.

De biovergister kan op individueel boerderijniveau of als onderdeel van een gezamenlijk model worden toegepast. In de gemeenschappelijke aanpak wordt één boer een dienstverlener die natuurlijke inputs bereidt en deze tegen betaling levert aan boeren in de buurt. Dit model ondersteunt lokaal ondernemerschap en vergemakkelijkt een bredere toegang tot biologische productiemiddelen van hoge kwaliteit, zelfs voor boeren die misschien niet de tijd of capaciteit hebben om de vergister zelf te bedienen.