Behoud op schaal door de gemeenschap
Volledige oplossing
Een beschermd zeegebied in het vogelkop-zeegebied. Copyright Conservation International, foto door Laure Katz.
Het Bird's Head Seascape (BHS) pakt de vernietiging van habitats door overbevissing en exploitatie van hulpbronnen in West-Papoea, Indonesië, aan door middel van een grootschalig, ecologisch verbonden en door de gemeenschap gestuurd netwerk van beschermde mariene gebieden (MPA's) om de biodiversiteit te behouden en de lokale visserij te herstellen.
Laatst bijgewerkt: 30 Sep 2020
8067 Weergaven
Foto- en videogalerij
Context
Uitdagingen
Papoea ondergaat snelle veranderingen. De afgelopen twee decennia heeft de belangstelling voor de natuurlijke hulpbronnen van Papoea geleid tot destructieve en overbevissing door stropers van buitenaf, olie- en gasexploratie en de winning van nikkel. Dit alles had gevolgen voor zowel de mariene biodiversiteit (de rijkste ter wereld) als de voedselzekerheid, het levensonderhoud en de traditionele waarden van de inheemse Papoea-gemeenschappen.
Locatie
Vogelkop zeegezicht, West-Papoea, Indonesië
Zuidoost-Azië
Proces
Samenvatting van het proces
De BHS-strategie doorliep vier verschillende fasen, elk met een unieke focus. De eerste fase richtte zich op de wetenschappelijke karakterisering van het zeegebied (bouwsteen 1) en het kweken van sociale en politieke steun voor natuurbehoud (bouwsteen 2). Deze bottom-up benadering leidde tot de ontwikkeling van het gezamenlijk uitgeroepen MPA-netwerk door lokale gemeenschappen en de overheid (bouwsteen 3). De tweede fase richt zich op de ontwikkeling van een MPA-beheersysteem met adequate instellingen voor gezamenlijk beheer (bouwstenen 3 en 4) om lokale gemeenschappen in staat te stellen actief leiding te geven aan de planning, het beheer en de uitvoering van programma's, en zonerings- en beheersystemen te ontwikkelen. Om de culturele identiteit te versterken worden traditionele en moderne concepten van no-take zones gecombineerd.
De derde en vierde fase zijn gericht op het uitbreiden van de steun door middel van sterke wetgeving en effectieve bestuurssystemen en minder afhankelijkheid van de NGO-coalitie en donorfinanciering. Dit omvat het opbouwen van lokale medebeheerinstanties, betrokkenheid van de particuliere sector (bouwsteen 5) en het ontwikkelen van een duurzame financieringsstrategie (bouwsteen 6).
Bouwstenen
Wetenschappelijk programma voor ecosysteembeheer
Om het zeegezicht wetenschappelijk te karakteriseren, lanceerde de BHS-coalitie in 2004 een uitgebreid en interdisciplinair Ecosystem-based Management Science Program. Het EBM-programma omvatte 18 samengestelde geavanceerde studies over een breed scala aan disciplines, waaronder ecologie, fysische oceanografie, visserij, milieueconomie, sociale wetenschappen, politieke wetenschappen en antropologie. Door disciplineoverschrijdend te werk te gaan, genereerde het EBM-programma een overvloed aan waardevolle informatie die als leidraad diende voor de ontwikkeling van de EBM-strategie voor het zeegebied. Eenmaal samengevat vormden de resultaten van het EBM-wetenschapsprogramma de basis voor het ontwerp van het BHS MPA-netwerk. Om maximale voordelen voor de lokale gemeenschappen te garanderen, is het MPA-netwerk ontworpen op een schaal die groot genoeg is om de lokale rifvisbestanden te herstellen en in stand te houden, een wereldwijd belangrijke biodiversiteit te beschermen en de functie en processen van het ecosysteem in stand te houden, terwijl ook de meest kwetsbare gemeenschappen in Papoea een goede bescherming krijgen.
Sleutelfactoren
- Wetenschappelijk en technisch leiderschap van NGO's en universitaire partners, inclusief het vermogen om multidisciplinaire onderzoeken samen te voegen ter ondersteuning van interdisciplinaire planning - Financiële steun van een toegewijde donor
Geleerde les
Begin flexibel en denk lokaal: Voordat je begint met de ontwikkeling van MPA's moet je de nuances van het zeelandschap begrijpen: de wetenschap, de cultuur, de bestuurssystemen, de aspiraties van de burgers en de conflicten. Zodra al deze informatie beschikbaar is, kan deze gebruikt worden om de voorwaarden te scheppen. Het nuttigste onderzoek van het EBM-programma was een onverwachte studie: het in kaart brengen van het pachtrecht van de gemeenschap. De resultaten van een jaar durend onderzoek naar het in kaart brengen van de eigendomsrechten van gemeenschappen gaven het BHS-team niet alleen een grondige kennis van de dynamiek en aspiraties van gemeenschappen, maar verschaften ook informatie van onschatbare waarde over gebieden die met weinig conflicten beschermd konden worden of waar bescherming bestaande conflicten tussen gemeenschappen juist kon helpen verminderen.
Bronnen
Sociale en politieke steun en partnerschap
Om sociale en politieke steun op te bouwen, vormde CI een coalitie van partners in het hele zeegebied. We gingen actief in gesprek met meer dan 90 verspreide kustgemeenschappen om vertrouwen en steun van de gemeenschap op te bouwen, terwijl we ideeën uitwisselden over het duurzame gebruik van natuurlijke hulpbronnen en de voordelen van natuurbehoud. Door middel van verschillende innovatieve communicatie- en educatiestrategieën was het team in staat om hun impact op het bewustzijn en de betrokkenheid van de gemeenschap voor het behoud van de zee over een grote geografische schaal te vergroten. Het team leidde voor elk dorp natuurbeschermingsfunctionarissen op en voorzag religieuze leiders van milieutrainingen, zodat ze natuurbeschermingsboodschappen op grote schaal konden verspreiden. Het team cultiveerde voorvechters voor natuurbehoud in de hele regio en werkte langzaam aan een mentaliteitsverandering ten opzichte van het gebruik van hulpbronnen en natuurbehoud. De beweging voor behoud van de zee breidde zich uit over de hele Seascape door middel van een razend populair radioprogramma voor behoud en een drijvend klaslokaal dat door de regio reisde en ervaringsgericht onderwijs gaf. De inspanningen waren zelfs nog succesvoller dan verwacht en leidden tot relatief snelle actie door de lokale gemeenschappen en de overheid. Samen richtten ze het eerste MPA-netwerk van Indonesië op.
Sleutelfactoren
- De algehele strategie voor het BHS werkte goed in een Melanesische culturele context die het pachten van de zee waardeert. - Elk initiatief voor een zeegezicht vereist dat de leidende instantie en de partners zich voor een aanzienlijke periode willen inzetten, een langetermijnstrategie en -visie hebben. - Aanzienlijke financiering en inzet van een donor voor langetermijnpartners om succes op schaal van het zeegezicht te bereiken.
Geleerde les
Partnerschap stond centraal in het BHS en maakte het mogelijk om het natuurbehoud op een echte zeeschaal uit te voeren. In 2004 ging Conservation International (CI) een ongekende samenwerking aan met The Nature Conservancy (TNC) en WWF-Indonesië in Papoea, waarbij het Bird's Head Seascape Initiative werd gelanceerd. Het partnerschap heeft zich in de loop der jaren uitgebreid tot meer dan 20 centrale partners, waarvan de meeste lokale instellingen zijn. De integratie van de aspiraties van de gemeenschap in het MPA-netwerk ontwerpproces, d.w.z. de focus op het verbeteren van duurzame lokale visserij (voedselzekerheid) en de versterking van traditionele rechten van gebruikers van hulpbronnen, cultuur en eigendom, heeft geleid tot snelle declaraties van het BHS MPA-netwerk.
Ontwikkeling van een ecologisch verbonden, gezamenlijk beheerd MPA-netwerk
Toen het MPA-netwerk net was uitgeroepen, richtte de coalitie zich op de ontwikkeling van een beheersysteem dat lokale gemeenschappen in staat stelde om actief leiding te geven aan de planning, het beheer en de programma-uitvoering van het BHS MPA-netwerk. De grenzen van de MPA's en de zones binnen de MPA's waren grotendeels gebaseerd op de grenzen van de eigendommen in plaats van op administratieve grenzen. Om de culturele identiteit binnen de MPA's te versterken, werd de Papoea-traditie van sasi (seizoensgebonden oogstsluitingen) samengesmolten met het moderne concept van no-take zones (NTZ's) als een manier om deze belangrijke culturele praktijk nieuw leven in te blazen. Binnen elk van de MPA's is minimaal 20-30% van alle kritieke habitats volledig gesloten voor exploitatie in NTZ's om te dienen als "visbanken". Gebieden buiten de NTZ's worden grotendeels beperkt tot de traditionele visserij door lokale gemeenschappen en maken gebruik van duurzame visserijbeheerpraktijken. De gemeenschappen en de lokale overheid werden vervolgens uitgerust met de vaardigheden en infrastructuur die nodig zijn om hun eigen beschermde gebieden actief te beheren en te handhaven. Op deze manier zijn de MPA's niet alleen ontworpen om kritisch natuurlijk kapitaal te beschermen, maar ook expliciet om kleinschalige lokale visserij te bevorderen en de eigendomsrechten van de Papoea-gemeenschappen te versterken.
Sleutelfactoren
- Sterke betrokkenheid en steun van de gemeenschap - Betrokkenheid, steun en bereidheid van de overheid - Bestaand wettelijk kader - Pachtstelsel voor de zee - Technische en financiële ondersteuning
Geleerde les
Het beschermingsproces gebruiken als middel om de rechten en cultuur van lokale gemeenschappen te versterken. De MPA's werden afgebakend aan de hand van grenzen van gewoontebezit in plaats van uitsluitend administratieve grenzen. Elk van de lokaal uitgeroepen MPA's werd eerst uitgesproken door middel van een lokale ceremonie door de lokale raad van traditionele leiders. De gezamenlijke patrouilles omvatten zowel leden van de gemeenschap als politieagenten, waarbij de leden van de gemeenschap traditionele autoriteit en mankracht inbrengen en de politieagenten een extra niveau van wettelijke autoriteit en training toevoegen. De patrouilles maken gebruik van een systeem van "rollende" deelname waarbij individuen door dorpshoofden worden aangesteld voor een "tour of duty" van twee weken, waarna ze worden vervangen door een nieuw team van dorpsbewoners. Op deze manier heeft de meerderheid van de volwassen mannen in een bepaald dorp in de loop van een jaar minstens twee weken gewijd aan het patrouilleren in hun MPA, waarin ze steevast een sterker gevoel van begrip en eigenaarschap van de MPA ontwikkelen.
Voldoende capaciteit en instellingen voor gezamenlijk beheer
Om effectief lokaal beheer op te bouwen, heeft de BHS-coalitie actief gezocht naar energieke gemeenschapsleiders die de MPA-beheerstaken op zich wilden nemen en deze gerekruteerd. De volgende zes jaar heeft de BHS-coalitie systematisch gewerkt aan het opbouwen van hun capaciteit om hun mariene hulpbronnen effectief te beheren door middel van gerichte trainingsprogramma's en één-op-één mentorschap. Het BHS-team lanceerde een uitgebreid capaciteitsopbouwprogramma voor MPA-beheer in samenwerking met de provinciale overheid en de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA). Het programma was ontworpen om lokale dorpshoofden, lokale MPA beoefenaars en lokale overheidsfunctionarissen om te vormen tot zeer effectieve en voorbeeldige MPA managers. De coalitie werkte ook rechtstreeks samen met de lokale en nationale overheid om Indonesië's eerste MPA co-management bestuurssysteem te ontwikkelen en hielp bij het opzetten van nieuwe overheidsinstellingen voor MPA management waarin de lokale MPA teams konden worden ingebed. Deze nieuwe instellingen hadden ook aanzienlijke steun nodig voor capaciteitsontwikkeling om hun institutionele managementcapaciteit te versterken. Dankzij deze investering wordt het MPA-netwerk nu lokaal beheerd via een wettelijk erkend partnerschap tussen de lokale gemeenschappen en de lokale overheid.
Sleutelfactoren
- Sterke betrokkenheid van de gemeenschap - Steun van de overheid - Wettelijk kader - Bereidheid van leiders om de rol van MPA-beheerder op zich te nemen - Technische en financiële steun voor gerichte training en begeleiding
Geleerde les
Betrokkenheid van de overheid is essentieel om het noodzakelijke kader en daarmee de goedkeuring van het systeem voor gezamenlijk beheer van MPA's te verkrijgen. Voor de implementatie is een overheidsinstantie nodig die de leiding heeft en een wettelijk kader voor een bestuur met flexibiliteit en autonomie om vaste financieringsbronnen te beheren en niet-ambtenaren aan te werven. Beleid en wetgeving op nationaal en lokaal niveau vormen de wettelijke basis voor het MPA-netwerk en het mandaat voor effectieve implementatie van MPA-beheerplannen, zoneringssystemen en regelgeving. Overlappende jurisdicties voor het beheer van individuele MPA's en het nationale netwerkplan moeten in een vroeg stadium worden overwogen. De verbintenis om lokaal personeel aan te werven en vervolgens te investeren in capaciteitsopbouw wordt als cruciaal beschouwd voor het succes op lange termijn van het MPA-netwerk. De aanpak toont aan dat door de gemeenschap gestuurd behoud op schaal mogelijk is: echt bottom-up, door de gemeenschap gestuurd behoud hoeft niet beperkt te blijven tot kleine schaal en lokale gemeenschappen kunnen zeer grootschalige MPA's effectief beheren.
Betrokkenheid van de particuliere sector
De toerisme-industrie werd systematisch ontwikkeld om de overheid te motiveren het natuurlijk kapitaal te beschermen tegen overexploitatie en prioriteit te geven aan duurzamere ontwikkelingstrajecten. Het team werkt samen met eigenaren van toeristische bedrijven aan de implementatie van ecotoerisme, waaronder gastgezinnen die eigendom zijn van lokale gemeenschappen, en was een voorstander van het opzetten van een transparant en controleerbaar systeem van gebruikersvergoedingen voor toeristen, dat nu meer dan $ 1.000.000 per jaar aan inkomsten genereert die worden besteed aan het behoud van de zee en de ontwikkeling van de gemeenschap. CI ondersteunde verder het lokale toerisme departement en de vereniging van touroperators om vrijwillige en regelgevende stappen te nemen om best practices in het toerisme te garanderen. Deze varieerden van het ontwikkelen van een gedragscode voor duikers en educatieve video's tot het installeren van meerboeien en het faciliteren van de ontwikkeling van de eerste alomvattende Indonesische wetgeving op het gebied van toerisme (nu een nationaal model), die het aantal liveaboards beperkt, een vergunningensysteem instelt en strikte richtlijnen geeft voor kustontwikkeling. De toerisme-industrie, die een steeds groter deel van de lokale economie is gaan uitmaken, is nu een krachtige stimulans voor het behoud van gezonde ecosystemen en het voorrang geven aan duurzame industrieën boven mijnbouw en andere winningsindustrieën.
Sleutelfactoren
- Bestaan van of aanzienlijk potentieel voor de ontwikkeling van de toeristische sector - Belangstelling en inzet van gemeenschappen - Steun van dienstverlener en overheid - Wettelijk mechanisme om gebruikersvergoedingen te innen
Geleerde les
e systematische en gecontroleerde ontwikkeling van de toeristenindustrie was een belangrijke katalysator voor het natuurbehoud in de Vogelkop, vooral om binnen de overheid een verandering teweeg te brengen om het natuurlijk kapitaal te beschermen tegen overexploitatie en om het initiatief voorrang te geven. Na jaren van toegewijde betrokkenheid en media-aandacht is er ook een duidelijke verschuiving geweest in de inspanningen van de overheid om prioriteit te geven aan toerisme als een van de belangrijkste economische motoren voor Papoea. De minister van Mijnbouw en Energie heeft in de media herhaaldelijk duidelijk gemaakt dat Raja Ampat niet voor mijnbouw in aanmerking komt vanwege het belang voor natuurbehoud en toerisme. Een andere verschuiving in de richting van toerisme werd geïllustreerd in 2012 toen de regering van Raja Ampat een plaatselijke parlementaire verordening aannam die het oogsten van haaien en roggen verbood. Deze wetgeving is de eerste die haaien en roggen in Indonesië volledig beschermt en is het eerste formele reservaat in de Koraaldriehoek.
Duurzame financieringsstrategie
De regionale overheid werkt nu samen met de NGO's en filantropische organisaties aan de overgang van een door internationale NGO's geleid en door donoren gefinancierd initiatief naar een initiatief dat volledig door lokale instellingen wordt beheerd en dat duurzaam wordt gefinancierd. Als dit een succes wordt, zal het het eerste volledig duurzaam gefinancierde MPA-netwerk in Indonesië zijn en zal het als model dienen voor het hele land en de hele regio. De financiële duurzaamheid van het MPA-netwerk zal worden bereikt door gediversifieerde inkomstenbronnen, waaronder overheidstoewijzingen, bezoekersgelden en andere lokale financieringsmechanismen, lokale fondsenwerving en een speciaal trustfonds voor natuurbehoud. De BHS-coalitie heeft een alomvattend kostenmodel en bedrijfsplan ontwikkeld waarin de kosten, inkomsten en hiaten van het zeegebied worden geraamd voor het "steady state" beheersysteem dat naar verwachting in 2017 operationeel zal zijn. Meer dan 70% van de lokale kosten wordt al gedekt door lokale bronnen, met de grootste bijdrage van de overheid zelf. Hoewel deze lokale toezeggingen ongekend zijn, zijn er extra investeringen nodig om te zorgen voor een volledig duurzaam zeegebied. De coalitie werkt samen met de provinciale overheid aan de ontwikkeling van een speciaal trustfonds, het Blue Abadi Fund, om de kloof te dichten.
Sleutelfactoren
- Deskundigheid op het gebied van financiering van natuurbehoud
- Overheidssteun en -betrokkenheid
Geleerde les
Lange termijn is niet voor altijd. Duurzame financiering is van vitaal belang voor het succes op lange termijn van elk natuurbeschermingsinitiatief, vooral op grote schaal. Aan het begin van de tienjarige verbintenis met West-Papoea stelde het team een plan op om te zorgen voor een gestage overgang van een door NGO's geleid en van internationale donoren afhankelijk initiatief naar een initiatief met sterk lokaal leiderschap en eigen inbreng.
Invloeden
Het BHS omvat het eerste effectief beheerde MPA-netwerk van Indonesië, het eerste wettelijk vastgelegde systeem voor gezamenlijk beheer, en heeft de hoogste scores voor effectiviteit van MPA-beheer in het land met een gemiddelde score van 73%. Bedreigingen zijn verminderd. MPA-patrouilleteams waren in staat om destructieve vispraktijken terug te brengen tot minder dan 1% van de vissers in de MPA's van Raja Ampat. Illegale overbevissing door stropers van buitenaf is met meer dan 90% teruggedrongen. De regering verbood zowel mijnbouw als het vissen op haaien en roggen en als gevolg daarvan is Raja Ampat een toeristische bestemming van wereldklasse geworden met een gemiddelde jaarlijkse groei van het toerisme van 30%. De gezondheid van het ecosysteem en de lokale visserij beginnen zich te herstellen. In Raja Ampat is de gemiddelde toename in levend koraal in alle MPA's ~12% sinds de oprichting van de MPA. De gemiddelde toename in visbiomassa over de MPA's is ~114%. Lokale vissers vangen nu meer vis met dezelfde inspanning. Uiteindelijk is het doel dat de lokale Papoea-gemeenschappen meer voedselzekerheid, bestaansmiddelen, cultureel erfgoed en rechten krijgen. Uit de praktijk blijkt dat er significante resultaten zijn: gemeenschappen vangen meer vis, traditionele gebruiken worden nieuw leven ingeblazen en vinden nieuwe mogelijkheden om in hun levensonderhoud te voorzien in de groeiende toeristische sector.
Begunstigden
- Inheemse Papoea-gemeenschappen
- Lokale regentschapsoverheden
- Ecotoeristen
Verhaal
Raja Ampat - wat letterlijk "vier koningen" betekent - bestaat uit vier grote eilanden: Waigeo, Batanta, Salawati en Misool, en honderden kleinere eilanden. Het heeft een oppervlakte van 4,5 miljoen hectare en er wonen 60.000 mensen. Raja Ampat herbergt 75 procent van alle bekende koraalsoorten, 1.470 rifvissen, acht soorten walvissen en zeven soorten dolfijnen. De mangrovebossen hebben unieke zachte koralen, terwijl de stranden broedplaatsen zijn voor de groene schildpad en de bedreigde karetschildpad. Purwanto, technisch adviseur van TNC voor beschermde mariene gebieden in Bird's Head, zei dat de overexploitatie van de zee Papoea bereikte terwijl de vraag naar verse vis wereldwijd toenam. Gelukkig was er een gezamenlijke inspanning voor natuurbehoud opgezet door de lokale overheid, lokale gemeenschappen en milieuorganisaties om 4,5 miljoen hectare in de Raja Ampat zone te beschermen. In 2006 werd een netwerk van beschermde mariene gebieden (MPA's) in Raja Ampat opgericht, die in totaal 1 miljoen hectare kustgebied en zee beslaan. De MPA's hebben een zonesysteem geïmplementeerd dat regelt welke plekken gebruikt mogen worden voor visserij en welke plekken volledig gesloten zijn voor alle activiteiten behalve wetenschappelijke doeleinden. "Door het zonale systeem hebben we 20 tot 30 procent van de kritieke habitat gereserveerd om te worden beschermd en dat kan de duurzaamheid van de visserij in heel Raja Ampat garanderen," zei Purwanto. De MPA omvatte ook sasi, de traditionele lokale beschermingsmaatregel die beschadigde gebieden afsluit totdat ze hersteld zijn. TNC en CI rekruteerden lokale mensen om met hen samen te werken en hen te trainen. Sommigen bereiken dorpsbewoners om hen bewust te maken en kinderen te onderwijzen over natuurbehoud door middel van leren op een leuke manier, sommigen nemen deel aan mariene patrouilles, terwijl anderen deel uitmaken van het onderwaterbewakingsteam. Lukas Rumetna, de Bird's Head portfoliomanager van TNC, zei dat na jaren van het opbouwen van de vaardigheden en betrokkenheid van lokale mensen, ze klaar zijn om de beschermingsinspanningen zelfstandig voort te zetten. "De meesten hebben hun rol in het beheer van de MPA's begrepen. Voor sommige taken hebben ze nog steeds onze hulp nodig, maar over het algemeen hebben ze allemaal de nodige kennis opgedaan," zei hij. "En omdat we binnenkort vertrekken, zullen de lokale mensen samenwerken met de technische controle-eenheid van de lokale overheid die ons werk hier zal vervangen."
