Bestrijding van illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserijpraktijken

Het wereldwijde probleem van illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij (IUU) beïnvloedt zowel mariene als zoetwaterecosystemen. IUU-visserij omvat illegale activiteiten zoals vissen zonder vergunning of met verboden vistuig, ongemelde vangsten die de officiële registers omzeilen en ongereglementeerde visserij zonder beheerstrategieën zoals vissen boven de maximale duurzame opbrengst of het negeren van visseizoenen. Als belangrijke aanjager van overbevissing brengen IUU-activiteiten de economische ruggengraat van de duurzame visserijsector in gevaar. Wereldwijd leiden IUU-visserijpraktijken tot aanzienlijke economische verliezen van naar schatting 23,5 miljard dollar per jaar, voornamelijk veroorzaakt door industriële vloten. Er is echter weinig bekend over de impact van de ambachtelijke visserij op de visbestanden in kustgebieden of binnenwateren, die vaak onbeheerd blijven door het ontbreken van autoriteiten of middelen voor gegevensverzameling, rapportage en toezicht. Hetzelfde geldt voor kleinschalige vissers, die moeite kunnen hebben om te voldoen aan wettelijke vereisten, zoals het gebruik van goedgekeurd vistuig, vanwege de onbeschikbaarheid en de prijs ervan. IUU-visserijactiviteiten zijn bovendien vaak gekoppeld aan andere daarmee samenhangende misdrijven, zoals het gebrek aan veiligheidsvoorschriften, eerlijke arbeidsomstandigheden en zelfs het gebruik van dwangarbeid om de kosten te drukken en de winst te maximaliseren.

Vanwege het belang van het bestrijden van IUU-visserij heeft de FAO veel documenten gepubliceerd, waaronder de Gedragscode voor een verantwoorde visserij, het Internationale Actieplan om IUU-visserij te voorkomen, tegen te gaan en te beëindigen en de Vrijwillige Richtlijnen voor het Beveiligen van Duurzame Kleinschalige Visserij. Onze aanpak volgt deze richtlijnen voor het bevorderen van mensenrechten en eerlijke toegang tot hulpbronnen. Door IUU-visserij aan te pakken, dragen we ook bij aan de Sustainable Development Goals (SDG's) 1 en 2 (geen armoede, geen honger) en SDG 14 (leven onder water). Andere wereldwijde inspanningen, zoals de Conferentie van de Partijen (COP's), de Global Alliance for Food Security en de Blue Food Alliance, benadrukken de dringende behoefte aan geïntegreerde en gestandaardiseerde operaties. Met dit kennisproduct willen we anderen helpen om duurzame visserijpraktijken in ambachtelijke vissersgemeenschappen te ondersteunen en aquatische hulpbronnen voor toekomstige generaties te behouden.

Oprichting van multistakeholderplatforms (MSP)

Het aanpakken van IUU-praktijken in de ambachtelijke visserij vereist een gecoördineerde aanpak tussen verschillende belanghebbenden in de visserijsector en omvat een verscheidenheid aan strategieën en acties. De basis van deze aanpak is de oprichting van multistakeholderplatforms (MSP) die overheidsinstellingen, de privésector en het maatschappelijk middenveld samenbrengen om samen te werken en een wettelijk kader voor duurzaam visserijbeheer te ontwikkelen. Hierbij zijn ook vissers en leden van de gemeenschap, met name vrouwen, betrokken. Met betrekking tot de zeevisserij moet rekening worden gehouden met het belang van transregionale dialoog en overeenkomsten, vanwege de onderlinge verbondenheid van het mariene milieu. MSP's moedigen een geïntegreerde aanpak van bestuur aan, aangezien ze ervoor zorgen dat alle soorten perspectieven in aanmerking worden genomen en dat de beheerstrategieën doeltreffend en voordelig zijn voor alle betrokkenen. Regelmatige bijeenkomsten van de MSP's versterken de uitwisseling tussen de verschillende actoren.

Basisgegevens

De volgende stap is het verzamelen en beheren van nauwkeurige basisgegevens, die cruciaal zijn voor het begrijpen van de omvang van het probleem en voor het monitoren van de vooruitgang. Lokale onderzoeksinstituten kunnen al gegevens verzamelen over vangst- en bestandsschattingen en hun rol is van vitaal belang voor een duurzaam beheer van visbestanden. Ze zijn echter vaak onvoldoende uitgerust, hebben te weinig personeel en hebben aanvankelijk capaciteitsopbouw en investeringen nodig. Het ondersteunen van deze instellingen met technische apparatuur en methodologische training zal ook zorgen voor betere en transparantere vangstbeoordelingen tijdens en na de projectimplementaties. Tijdens deze eerste fase is het erkennen van traditionele kennis cruciaal om de geschiedenis van de lokale visserij te begrijpen.

Het meten van de uitgangssituatie van visbestanden en regelgeving zal waarschijnlijk onevenwichtigheden aan het licht brengen tussen de beschikbaarheid van vis en het vergunningenlandschap. Het lage percentage legaal werkende vissers benadrukt de noodzaak van training om legale vispraktijken aan te moedigen. De inhoud van de training bevat informatie over schadelijke vispraktijken, zoals het gebruik van fijnmazige muskietennetten of gif. Daarnaast worden de voordelen van visserijbeheer uitgelegd, dat de stabilisatie van vispopulaties op de lange termijn bevordert door middel van duurzame vismethoden. Om de oorzaken van IUU-visserij aan te pakken moet de training rekening houden met de standpunten en perspectieven van de vissers, aangezien IUU-praktijken in de ambachtelijke visserij vaak het gevolg zijn van een gebrek aan toegang tot geschikt vistuig: wat is er nodig om over te gaan tot legale visserij? Dit kan aangepaste regelgeving zijn of de beschikbaarheid van geschikt vistuig.

Naast de technische maatregelen is het zeer succesvol gebleken om coöperatieve en op de gemeenschap gebaseerde beheersstructuren op te zetten. Dergelijke gemeenschappen stellen regels en voorschriften op voor geaccepteerde vismethoden, maar faciliteren ook de betrokkenheid van belanghebbenden om lokale vissers en verenigingen aan te moedigen actief deel te nemen aan het visserijbeheer. Trainingsprogramma's voor de beheersstructuren die zich richten op organisatorische en technische vaardigheden zijn essentieel en rusten de begunstigden uit met de nodige vaardigheden om hun waterlichamen duurzaam te beheren. In bepaalde regio's zijn lokale beheersystemen omgevormd tot coöperaties. Dit zorgt ervoor dat ze een wettelijke status en een duidelijk omschreven beheerplan hebben, waardoor hun activiteiten worden gevalideerd. Het verbetert ook hun vermogen om hulpbronnen te beheren en vergroot hun toegang tot financiële steun via verschillende financieringsmogelijkheden.

Het sensibiliseren van belanghebbenden en het grote publiek is een andere belangrijke activiteit in de context van het bestrijden van IUU-visserij. Voorlichtingscampagnes, zoals video's waarin het verzamelen van gegevens bij aanlandingen en de rol van inspecteurs wordt uitgelegd, dragen bij aan het vergroten van het bewustzijn over het belang van duurzame visserijpraktijken en de gevaren van IUU-visserij. Deze campagnes kunnen worden verspreid via de nationale televisie, sociale media of radioprogramma's om een breed publiek te bereiken en naleving en verantwoordingsplicht te bevorderen. Initiatieven voor publieke betrokkenheid, zoals consultatieworkshops, zijn essentieel voor het verspreiden van informatie over vergunningen, wetgeving en de gevolgen van niet-naleving. Vooral focusgroepdiscussies versterken het verantwoordelijkheidsgevoel van vissers. Sleutelfactoren voor succes zijn onder andere het integreren van lokale kennis, het opstellen van duidelijke en afdwingbare regels en het vergroten van het bewustzijn van de gevolgen van naleving (duurzame visbestanden) en niet-naleving (sancties).

Potentiële risico's zoals weerstand tegen verandering, onvoldoende financiering en de complexiteit van het monitoren van uitgestrekte en afgelegen visgebieden moeten voortdurend worden aangepakt door middel van adaptief beheer en samenwerking met belanghebbenden.

Als belangrijke maatregel om de kleinschalige en ambachtelijke visserij transparanter te maken, moet er een robuust registratie- en vergunningensysteem worden opgezet. Er wordt geadviseerd om mobiele en, indien mogelijk, door de gemeenschap geleide vergunningsinitiatieven ter plekke in te voeren, die onmiddellijke ondersteuning bieden voor het afgeven van vergunningen met geregistreerde belastingnummers. Dit vergroot de toegankelijkheid van het vergunningsproces en de naleving onder vissers, dankzij een gevoel van eigenaarschap onder de gemeenschap. In samenwerking met een speciale overheidsinstantie, zoals het ministerie van Visserij en het lokale onderzoeksinstituut, moet er een digitaal beheersysteem worden ontwikkeld. Deze centrale database helpt bij het monitoren van licenties en registraties van meerdere locaties en maakt het zo mogelijk om conclusies te trekken over de status van vispopulaties.

Controles en inspecties zijn belangrijke principes om IUU-visserij te beteugelen. Het verbeteren van de kwaliteit van patrouilles door middel van gespecialiseerde training voor inspecteurs is essentieel om visserijactiviteiten direct aan boord of na het aanlanden te controleren. Daarnaast worden verwerkers aangemoedigd om zelfinspecties uit te voeren om de verwerking van ondermaatse vis te voorkomen en de regelgeving in hun bedrijf te handhaven, waardoor reputatierisico's in de sector worden verminderd. De ontwikkeling en/of herziening van standaard operationele procedures voor deze controles zorgt ervoor dat ze relevant en effectief blijven in het licht van veranderende IUU-visserijpraktijken.

In de oostelijke provincie van Zambia werd in het kader van het Fish for Food Security (F4F)-project een significante verandering van de vispraktijken in kleine waterlichamen bewerkstelligd. Deze verandering bestond uit het terugdringen van het gebruik van illegaal vistuig door lokale vissers, waarbij hun activiteiten in overeenstemming werden gebracht met de richtlijnen van de FAO voor duurzame kleinschalige visserij.

Het beheer van deze vispraktijken had aanvankelijk te kampen met uitdagingen, waaronder een gebrek aan basisgegevens over visbestanden en het gebruik van schadelijke netten met kleine mazen (muskietennetten) of gif. Om deze uitdagingen aan te pakken, koos het F4F-project voor een aanpak met meerdere belanghebbenden en werkte het samen met organisaties zoals Aquatic Ecosystems Services Consultancy voor de evaluatie van de visbestanden. Ook werkten ze aan de herstructurering van de Dam Management Committees (DMC's) in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds (WWF) en Zambia Governance Foundation (ZGF), waarbij ze ervoor zorgden dat vertegenwoordigers van de vissers erbij betrokken werden.

De F4F ontwikkelde verder een trainingshandboek over duurzaam visserijbeheer van kleine waterlichamen en rolde de trainingen uit naar de DMC's, vissers en traditionele leiders met steun van het Department of Fisheries (DoF). De onderwerpen varieerden van 'Leiderschap' en 'Financieel beheer' tot 'Visserijpraktijken', wat veel discussies opleverde, vooral onder vissers.

Later stelden de gemeenschap en het DoF regels op om het gebruik van illegaal vistuig te beperken en moedigden ze het gebruik van wijdmazige katoenen netten aan. De betrokkenheid van de vissers heeft geholpen om illegale en ongereguleerde visserij te beteugelen, omdat ze begrijpen wat de nadelige gevolgen zijn voor de visbestanden, het milieu en de duurzaamheid van hun bedrijf.