Netwerk van door de gemeenschap beheerde MPA's voor kleinschalige kustvisserij in Mozambique
Volledige oplossing
Lokale vissers plaatsen een boei die een no-take reserve afbakent.
Rare
Het Fish Forever-programma van Rare stelt kustgemeenschappen in staat om de kustvisserij duurzaam te beheren. In Mozambique komt een wereldwijd belangrijke biodiversiteit samen met een grote afhankelijkheid van de lokale visserij voor voedselzekerheid, levensonderhoud op het platteland en aanpassing aan de klimaatverandering. Rare Mozambique heeft met 6 gemeenschappen samengewerkt om het traject van gezamenlijk beheer van de kustvisserij vorm te geven en om volledig beschermde reservaten en door de gemeenschap beheerde toegangsgebieden in te bedden in het nationale beheerskader.
Laatst bijgewerkt: 11 Jan 2022
3479 Weergaven
Context
Uitdagingen
In Mozambique komt een wereldwijd belangrijke biodiversiteit samen met een grote afhankelijkheid van de lokale visserij voor voedselzekerheid en het levensonderhoud van het platteland.
Helaas hebben overbevissing en destructieve vistechnieken de visvangst verminderd en de ecosystemen aangetast. Uit nationale gegevens blijkt dat de aanvoer van vis en de totale omvang van de vangst afnemen, waarbij kleinschalige vissers melden dat bepaalde soorten niet meer in hun netten voorkomen. Geschat wordt dat de totale ambachtelijke vangst de afgelopen 25 jaar met bijna 30% is afgenomen. Klimaatverandering zal dit probleem waarschijnlijk verergeren, aangezien de kusten van Mozambique kwetsbaar zijn voor cyclonen, stormvloeden en overstromingen.
Locatie
Nampula, Mozambique
Inhambane, Mozambique
Maputo, Mozambique
Oost- en Zuid-Afrika
Proces
Samenvatting van het proces
Samen vormen deze bouwstenen een constante terugkoppelingslus die elkaar versterkt. Mogelijk makend beleid vormt de basis voor het ontwerp en de wettelijk gesanctioneerde implementatie van CMA+R co-beheerplannen. Deze zijn op hun beurt weer afhankelijk van betrouwbare gegevens voor besluitvorming die gemeenschappen en lokale overheden in staat stellen om effectieve beheerplannen te ontwerpen en zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Campagnes voor het overnemen van gedrag zijn de motor die dit schip bestuurt door steun van de gemeenschap voor duurzame visserij te creëren, een momentum voor actie op te bouwen en lokale leiders bij elke stap te betrekken. Ons werk op het gebied van financiële inclusie is een cruciale stap en richt zich op de kritieke economische factoren die bepalend zijn voor de besluitvorming over de visserij. Zo creëren we de voorwaarden waaronder visserijgemeenschappen het zich kunnen veroorloven om hun gedrag te veranderen, te handelen op basis van op gegevens gebaseerde beslissingen en te profiteren van beleid dat het beheer van natuurlijke hulpbronnen in handen geeft van de gemeenschap.
Bouwstenen
Beleid inschakelen
Het machtigingsbeleid stelt de voorwaarden vast die medebeheer van de visserij legaal maken, het ontwerp van "Beheerde toegang"-gebieden met reservaten zonder vangstbeperkingen implementeerbaar maken en op gegevens gebaseerd beheer functioneel maken.
Sleutelfactoren
Deze bouwsteen vereist relaties met de overheid op verschillende schalen, waaronder nationaal, provinciaal en districtsniveau. Het vereist ook relaties met gemeenschapsinstellingen wiens inbreng beleidsprioriteiten kan bepalen en wiens functionaliteit waarde toont aan besluitvormers in de overheid. Ten slotte is beleid afhankelijk van een duidelijk gedefinieerde beleidsstrategie die de belangrijkste doelen, op feiten gebaseerde oplossingen, de belanghebbenden die de meeste invloed zullen ondervinden van beleidsveranderingen en degenen die het best in staat zijn om veranderingen te bepleiten en te bewerkstelligen, identificeert.
Geleerde les
Beleidsveranderingen gaan langzaam en Rare heeft geleerd dat overheidsprocessen vaak volgens hun eigen tijdschema verlopen, ongeacht projectplannen. Dit geldt voor de ontwikkeling van beleidsdocumenten, het aannemen van wetten en de goedkeuring van ingediende plannen en voorstellen. In alle gevallen ontdekte Rare dat gestage en regelmatige betrokkenheid bij overheidspartners essentieel was om het momentum vast te houden. Ook leerde Rare het belang van gelijktijdig werken op meerdere geografische schalen. Nationale wetgeving is essentieel voor effectief beheer, maar is onvoldoende voor een zinvolle implementatie. Hiervoor is provinciaal en districtsbeleid nodig, inclusief de toewijzing van lokale budgetten, de procedures van uitvoerende instanties en de actieve steun van lokale gekozen functionarissen. Tot slot ontdekten we dat een adaptieve benadering van beleidswerk de meest effectieve strategie is. Overheidsprioriteiten kunnen snel verschuiven wanneer verkiezingen en benoemingen nieuwe besluitvormers in het gesprek brengen en wanneer omstandigheden de onmiddellijke aandacht van de regering vereisen.
CMA+R netwerken
Community-Managed Access and Reserve (CMA+R) gebieden zijn een instrument voor ruimtelijk medebeheer van de visserij waarin gemeenschappen en overheden samenwerken om locaties voor beperkte visvangst aan te wijzen. Beheerde toegangsgebieden stellen gemeenschappen in staat om regels en beperkingen op te stellen voor het vissen, zoals het verbieden van destructief vistuig, het instellen van seizoensgebonden visverboden of het beperken van het aantal vissers dat in het gebied mag vissen; en ze stellen gemeenschappen in staat om deel te nemen aan het toezicht op en de handhaving van deze regels. Reservegebieden zijn no-take zones waar vissersgemeenschappen overeenkomen om nooit te vissen, waardoor kritieke habitats worden beschermd en visbestanden zich kunnen herstellen. De twee soorten beschermde gebieden werken samen, waardoor gemeenschappen duurzaam kunnen vissen in CMA-gebieden die grenzen aan reservaten waarvan de ecologische integriteit de visserij voedt. "Netwerken" van meerdere CMA+R-gebieden langs een kustlijn hebben hetzelfde positieve terugkoppelingseffect over een groter geografisch gebied.
Sleutelfactoren
CMA+R-gebieden moeten worden gelegitimeerd door middel van wettelijke mechanismen die deze aanpak expliciet afdwingbaar maken. Er moeten functionele en formeel erkende gemeenschapsbeheersorganen bestaan en deze moeten institutionele capaciteit hebben om de visserij te beheren. Tot slot moeten zowel de beheersorganen van de gemeenschap als de overheidspartners toegang hebben tot nauwkeurige visserijgegevens, zodat ze de juiste beslissingen kunnen nemen op basis van een duidelijk inzicht in het aantal vissers, de hoeveelheid vis die wordt gevangen, het inkomen dat vissers verdienen en veranderingen in deze trends.
Geleerde les
Het ontwerp van CMA+R is een complex proces en moet rekening houden met de ecologische, sociale en economische impact van visbeperkingen. Rare heeft ontdekt dat het gebruik van een model voor de verspreiding van larven helpt om de ecologisch meest voordelige gebieden voor CMA+R aanwijzing te bepalen, omdat de verspreiding van larven de habitats laat zien waar de kans op rekrutering, groei en daardoor aanvulling van de visbestanden het grootst is. Echter, alleen herhaaldelijk overleg met de gemeenschap en uitgebreide enquêtes onder de huishoudens kunnen de sociale en economische belangen aan het licht brengen die een rol spelen bij het ontwerpen van CMA+R, evenals de lokale ecologische kennis die larvale modellen over het hoofd kunnen zien. Voor het vaststellen van effectieve grenzen die de mensen kunnen en willen ondersteunen, is robuuste deelname van de gemeenschap absoluut essentieel. Daarom zijn gestage en doelbewuste inspanningen om de gemeenschap te betrekken cruciaal voor een succesvol ontwerp en implementatie van CMA+R.
Campagnes voor gedragsadoptie
Rare maakt gebruik van haar expertise op het gebied van sociale marketing om campagnes te ontwikkelen voor het overnemen van gedrag, waarbij gebruik wordt gemaakt van sociaal wetenschappelijk bewijs om duurzame vispraktijken aan te moedigen, lokale belangenbehartigers te versterken en een impuls te geven aan plannen voor door de gemeenschap beheerde visgebieden, waaronder mariene reservaten zonder vangstbeperkingen. Deze campagnes worden afgestemd op de lokale context en kunnen de vorm aannemen van feestelijke evenementen die het belang van vissers erkennen, openbare berichtgeving via billboards, radio- en tv-programma's, sms-campagnes en meer.
Sleutelfactoren
Effectieve campagnes voor het overnemen van gedrag vereisen een goed begrip van de technieken die uit sociaal-wetenschappelijk onderzoek naar voren zijn gekomen om een 'duwtje in de rug' te geven, gedrag in een gemeenschap te veranderen en blijvende verandering tot stand te brengen. Rare heeft een onderzoekscentrum voor Gedrag en Milieu dat zich richt op het begrijpen van de wetenschap achter gedragsverandering, en een Knowledge Hub die zich richt op het trainen van Rare-medewerkers in concrete, bewezen strategieën die kunnen worden toegepast in lokale contexten.
Geleerde les
Aanpassen aan de lokale context is cruciaal en daarom is het belangrijk om ter plaatse uitvoerende medewerkers en partners te hebben die relaties opbouwen, leiders en pleitbezorgers van de gemeenschap identificeren en inzicht geven in het soort activiteiten en boodschappen die waarschijnlijk aanslaan bij een bepaalde gemeenschap. Deze strategieën moeten aanpasbaar zijn. Toen de COVID-19 pandemie begon, werden veel persoonlijke evenementen onmogelijk. Door ons aan deze omstandigheden en veranderende beperkingen aan te passen, waren we in staat om nieuwe strategieën te identificeren die in sommige gevallen voor een nog groter bewustzijn en potentieel voor gedragsadoptie zorgden: virtuele bijeenkomsten waardoor meer mensen evenementen konden bijwonen; sociaal afgelegen en openlucht parade-evenementen; en het gebruik van sms-berichten en radioprogramma's om honderdduizenden Mozambikanen aan de kust te bereiken. Tot slot hebben we belangrijke lessen geleerd over het belang van lokale leiders. Het Coastal 500-initiatief van Rare maakt gebruik van de inzet van burgemeesters en andere lokale functionarissen en positioneert hen als drijvende kracht achter blijvende verandering.
Financiële inclusie
Zelfs met alle andere mechanismen voor gezamenlijk beheer kunnen vissers geen duurzame vispraktijken toepassen als hun economische kwetsbaarheid hen daar simpelweg niet toe in staat stelt. Daarom ondersteunt Rare activiteiten op het gebied van financiële inclusie. Dit omvat kleine subsidies voor gemeenschapsondernemingen. Sommige hiervan bieden alternatieve inkomstenbronnen, zoals bakkerijen en kippen/eieren kweken. Andere ondernemingen, zoals visverwerking en koeldiensten, verbeteren het inkomen van de visserijactiviteiten en verminderen de hoeveelheid afval en verlies waardoor vissers inkomsten mislopen en gemeenschappen natuurlijke hulpbronnen kwijtraken.
Rare werkt ook met spaarclubs, die financiële alfabetiseringstrainingen geven en een sociale omgeving creëren waarin mensen zonder bankrekening toegang hebben tot door de gemeenschap ondersteunde spaartegoeden en kleine leningen.
Samen zorgen deze maatregelen voor financiële inclusie ervoor dat het inkomen van huishoudens en de financiële weerbaarheid toenemen, waardoor visarbeiders minder kwetsbaar worden voor economische schokken. Dit ondersteunt op zijn beurt duurzame visserij door vissers in staat te stellen beslissingen te nemen op basis van hun langetermijnbelangen in plaats van financiële druk op de korte termijn die overbevissing in de hand kan werken.
Sleutelfactoren
Sociale cohesie is een sleutelfactor voor financiële inclusie. Of het nu gaat om kleine ondernemingen die collectief gerund worden door een groep, of om spaarclubs die afhankelijk zijn van actief lidmaatschap en collectieve actie, financiële inclusie en het overnemen van gedrag zijn gebaseerd op de connecties tussen mensen. Een effectieve implementatie van financiële inclusie kan alleen plaatsvinden als programmamedewerkers betrokken zijn bij de leden van de gemeenschap om vertrouwen op te bouwen, lokale capaciteit te vergroten en problemen op te lossen als deze zich voordoen.
Geleerde les
Een belangrijke les is dat, zoals bij zoveel dingen, inspanning niet genoeg is om financiële inclusie tot een succes te maken. Het eenvoudigweg verstrekken van startkapitaal voor micro-ondernemingen of het opzetten van een spaarclub zal niet leiden tot zinvolle en blijvende financiële verandering. Maar als dit begin wordt gevolgd door trainingen om capaciteit en financiële kennis op te bouwen en als gemeenschapsgroepen in staat worden gesteld om te leren van fouten wanneer ze nieuwe financiële activiteiten opstarten, kan financiële inclusie echt krachtig zijn.
We leerden ook over de belangrijke overlap tussen financiële inclusie en gendergelijkheid. Vrouwen in Mozambikaanse kustgemeenschappen zijn vaak het slachtoffer van economisch en fysiek geweld en mogen soms geen eigen geld verdienen of beslissen hoe het huishoudinkomen wordt besteed. Omdat spaarclubs in meerderheid uit vrouwen bestaan, bieden ze een unieke kans voor vrouwen om hun economische macht binnen huishoudens en gemeenschappen te vergroten. Dit biedt spannende mogelijkheden en we werken nu aan het identificeren van specifieke, doelgerichte en op feiten gebaseerde strategieën om het leiderschap van vrouwen en gendergelijkheid in de Mozambikaanse visserij te versterken.
Invloeden
De interventie van Rare heeft meer dan 41.000 mensen direct voordeel opgeleverd en meer dan 158.000 mensen indirect. Rare heeft gemeenschappen in 6 districten van Mozambique bereikt, waaronder kleinschalige vissers, viskopers, deelnemers aan spaarclubs en andere gemeenschapsleden. De effecten zijn onder andere:
- Het helpen ontwikkelen van het wettelijke pad voor de implementatie van gemeenschapsvisserij in gezamenlijk beheer.
- Het opzetten van het eerste formele oceaangebied van het land dat onder gemeenschappelijk beheer met reservaten (CMA+R) valt, met als doel 582 km2 onder duurzaam beheer en 83 km2 onder volledige bescherming.
- Het versterken van de capaciteit van gemeenschapsorganen voor visserijbeheer en visinkopers met vaardigheden en apparatuur voor elektronische registratie van vissers en vangsten.
- Het ontwikkelen van participatieve, op ecosystemen gebaseerde plannen voor lokaal visserijbeheer.
- Het opzetten van initiatieven voor aanvullend inkomen voor vissersgemeenschappen, waarbij bijna 800 leden van de gemeenschap financiële steun hebben gekregen om 11 gemeenschapsondernemingen op te starten door middel van startsubsidies.
- Ondersteuning van 22 spaarclubs, met 444 leden (waarvan 68% vrouwen) die samen meer dan 270.000 USD hebben gespaard tijdens de looptijd van het project.
Begunstigden
De interventie van Rare heeft meer dan 41.000 mensen direct geholpen en meer dan 158.000 mensen indirect. Rare heeft gemeenschappen bereikt in zes districten van Mozambique.
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
SDG 1 - Geen armoede
SDG 2 - Honger nul
SDG 14 - Leven onder water
Verhaal
Mrs. Eulalia Fernando Baptista, pleitbezorger van gezamenlijk beheer en pionier op het gebied van duurzame visserij in Fequete, Mozambique
Rare
Eulalia Fernando Baptista is een 60-jarige weduwe en de enige kostwinner voor haar huishouden van 8 personen in het district Inhassoro. Als visverkoopster is mevrouw Baptista voor haar levensonderhoud afhankelijk van een gezonde kleinschalige visserij. Toen ze zag hoe de afnemende visbestanden haar eigen kwetsbaarheid verergerden, kwam Baptisa in actie. Ze organiseerde de vishandelaren in het gebied in verenigingen en moedigde hen aan om betrokken te raken bij het beheer. Vervolgens richtte ze in Fequete de Fisheries Community Council (CCP) op, precies het orgaan voor gemeenschapsbeheer waar Rare vandaag de dag mee samenwerkt.
De aanpak van Rare is gebaseerd op de vastberaden actie van vissers en visarbeiders zoals Eulalia. Door co-management mogelijk te maken, openen de gedragsveranderingscampagnes van Rare ruimte voor gemeenschapsleden zoals Eulalia. Rare heeft ook samengewerkt met federale instanties om de REPMAR-verordening erdoor te krijgen, waardoor medebeheer van visserijen door de gemeenschap mogelijk werd. Rare heeft bijgedragen aan sterkere relaties met de overheid en heeft de capaciteit van lokale managers opgebouwd om met gemeenschappen samen te werken en hun actieve participatie te ondersteunen.
Het resultaat is dat de Fequete CCP en de lokale overheid samen een gezamenlijk beheerplan hebben ontwikkeld dat grenzen voorstelt voor een gebied met beheerde toegang waarop de gemeenschap toezicht zal houden, en een reservaat zonder vangstbeperkingen dat bedoeld is om kritieke habitats te beschermen en visbestanden de kans te geven zich te herstellen. Nu de eerste gezamenlijk beheerde reservaten van Mozambique formeel zijn afgebakend, verwachten Eulalia en haar gemeenschap dat hun plannen binnenkort worden goedgekeurd en geïmplementeerd. Tot slot heeft Rare samengewerkt met de Fequete CCP om bestaansmiddelen op te bouwen door middel van kleine bedrijfssubsidies en spaarclubs, die er allebei voor zorgen dat de gemeenschap van Eulalia economische schokken kan weerstaan.
Eulalia is tijdens dit hele proces een actieve stem gebleven, een sterke leider wiens ervaring als visinkoper haar inzichten stuurt en wiens positie als vrouw in door mannen gedomineerde managementsettings de weg vrijmaakt voor meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen in de visserij van Inhassoro. Ze is verkozen tot plaatsvervangend secretaris van de CCP en heeft de vishandelaren van haar provincie vertegenwoordigd om input te leveren voor de internationale richtlijnen van de FAO voor de veiligstelling van duurzame kleinschalige visserij. In 2021 ontving Eulalia de Women's World Summit Foundation (WWSF) Prize for Women's Creativity in Rural Life.
