
Ndiob'un Tarımsal Kalkınma Programı

Ndiob, Senegal'de agroekolojik geçişi başlatan ilk şehir oldu. Ndiob'lu vatandaşlar, geniş katılımlı bir topluluk istişaresi ile tasarlanan ve beş önceliği içeren Tarımsal Kalkınma Programlarını formüle ettiler: gıda güvenliği, doğal kaynakların yönetimi, toprak verimliliği, hayvancılık ve çiftçilik ve tarım. Sonuç olarak, şehir şu anda toplam bütçesinin yüzde 23'ünü agroekolojik geçişi sağlamak için harcıyor ve doğal kaynaklarını sürdürülebilir bir şekilde yönetmek ve gıda güvenliğini sağlamak için dikkate değer bir dizi uygun ve yeterli önlem alıyor. Toplum temelli çok paydaşlı bölgesel yaklaşımıyla Ndiob'un politik stratejileri, FAO ve IFOAM - Organics International ortaklığıyla Dünya Gelecek Konseyi tarafından verilen 2018 Gelecek Politikası Ödülü'nde Mansiyon Ödülü'ne layık görüldü.
Bağlam
Ele alınan zorluklar
Ndiob, Senegal'in Dakar kentinin yaklaşık 160 km doğusunda, 127 km2 yüzölçümüne sahip, 2018 yılı resmi tahmini nüfusu yaklaşık 20.000 olan kırsal bir topluluktur. Ndiob'un nüfusu ağırlıklı olarak Senegal'in üçüncü büyük etnik grubu olan ve Senegal nüfusunun %15'ini oluşturan Serer etnik grubundan oluşmaktadır. Yaklaşık 50 yıl önce Ndiob kasabası gıda tedariki konusunda kendi kendine yetebiliyordu. Hasat boldu ve fauna ile flora dikkate değer zenginlikteydi. O dönemde meyve ve süt pazarlanmıyordu. Sosyo-ekonomik durumun önemli ölçüde bozulması nedeniyle günümüzde işler olumsuza döndü. Ancak Senegal'de devam eden adem-i merkeziyetçilik süreci sayesinde belediye, akıllıca yönetildiği takdirde gıda güvenliği ve ekonomik refah sağlayabilecek arazi ve doğal kaynak yönetimi konusunda daha fazla özerkliğe sahip.
Konum
Süreç
Sürecin özeti
Ndiob öncelikle bir vizyon ve program geliştirerek işe başlamış (BB1), ardından bu vizyon temelinde Ndiob'un Tarımsal Kalkınma Programını tasarlamıştır (BB2). Geliştirilen program Ndiob'daki Uygulamaya rehberlik etmekte (BB3) ve REVES şehir ağı ve ötesi için Aktarılabilir Model olarak hizmet etmektedir (BB4).
Yapı Taşları
Bir vizyon ve program geliştirmek
Ndiob, Senegal'de kırsal kalkınmaya yönelik bölgesel yaklaşımı başlatan ilk belediyedir. Haziran 2014'te, "Ndiob'u ekonomik ve sosyal kalkınma ve refah süreci yoluyla dirençli, kapsayıcı ve insan haklarına, özellikle de savunmasız topluluklara saygılı yeşil bir belediye haline getirmek" vizyonunu resmen tanımlayan ve benimseyen yeni bir belediye meclisi kurulmuştur. Bu yönelim, seçim kampanyası sırasında belediye üyeleri tarafından zaten tanımlanmış ve daha sonra Senegal Yeşiller Partisi tarafından da desteklenmişti.
Çok ilgili bir Belediye Başkanı tarafından yönetilen belediye, vizyonunu uygulamak için Batı Afrika'da agroekolojiyi teşvik eden STK ENDA PRONAT tarafından desteklendi. ENDA PRONAT, 1.000'den fazla yerel halk ve aktörün (yüzde 50'si kadın) katılımıyla topluluk ihtiyaçlarının katılımcı bir analizini gerçekleştirdi. Üretim sistemlerinin bir değerlendirmesini yapmış ve yerel topluluk tarafından anlaşılan ve kabul edilen bir Tarımsal Kalkınma Programı geliştirmiştir.
Etkinleştirici faktörler
Eski yetiştirme yöntemleri ve iklim değişikliğinin bir sonucu olarak ortaya çıkan büyük çevresel bozulma sorununa (havuzların, ormanların, meraların yok olması, toprak verimliliğinin azalması, vb. Temmuz 2017'de bu analizin sonuçları ve Tarımsal Kalkınma Programı tüm topluma sunuldu.
Çıkarılan dersler
Tarımsal Kalkınma Programı tüm topluma sunulurken Ndiob'un 18 köyünden yaklaşık 400 kişi katıldı. FAO, World Vision, Ulusal Tarım ve Kırsal Konsey Ajansı (ANCAR) ve Dakar Cheikh Anta Diop Üniversitesi (UCAD) gibi bu girişimin belirli yönlerini destekleme sözü veren diğer ortakların da görüşlerini ifade etmeye gelmeleri çok önemliydi. Ayrıca, Ndiob'un destekçileri ve arkadaşları CAPCOMMUN ağını oluşturdu.
Ayrıca, vizyon ve programı desteklemek amacıyla, şu anda Ndiob Belediye Başkanı Sayın Oumar Bâ'nın başkanlığını yürüttüğü Senegal Yeşil Belediyeler ve Şehirler Ağı (REVES) kurulmuştur. Bu ağ, desteği artırmakta ve uygulamada karşılaşılan zorluklara ilişkin fikir alışverişi için bir platform görevi görmektedir. REVES sayesinde 30 kadar belediye başkanı, "yerel çevre kalkınma planları tasarlayıp uygulayacaklarını ve bütçelerinin en az %2'sini çevre eğitimi ve çevre projelerine ayıracaklarını" taahhüt ettikleri Senegal Yeşil Belediyeler ve Şehirler Tüzüğünü kabul etmiştir.
Ndiob'da Uygulama
Politikaların sorumlusu, yerel topluluklardan gelen girdilerle birlikte Ndiob Belediye Başkanı ve Belediye Meclisidir. Politikalar belediye aracılığıyla, ENDA PRONAT gibi stratejik ortakların desteğiyle ve Ndiob Topluluğu Dostları ve Ortakları Kolektifi (CAPCOMMUN) ile işbirliği içinde uygulanmaktadır.
Ndiob Belediye Meclisi, vizyonunu hayata geçirmek için hem sertifikalı tohumda kendi kendine yeterlilik hem de belediyenin ana nakit ürünü olan tahıl ve yer fıstığı tohumlarının satışı için üretim açısından kendisine belirli sayıda hedef belirlemiştir. Ndiob'un asgari hedefi, köyün yıllık tüketimi olan 3.650 ton darı üretmek ve pazarlarda sertifikalı tohum olarak satılmak üzere 2.500 hektarlık alana yer fıstığı ekerek nakit gelir elde etmektir. Her biri damızlık stoku için bir hektar ekim yapan 84 tohum yetiştiricisi seçmiştir. Bu üreticilerin her biri Ndiob belediyesinden ve CAPCOMMUN ortaklarından tohum ve teknik kapasite takviyesi almıştır.
Etkinleştirici faktörler
Ndiob Topluluğu Dostları ve Ortakları Kolektifi'nin (CAPCOMMUN) desteği kritik önem taşımaktadır. CAPCOMMUN, belediyenin vizyonunu paylaşmakta ve danışma, fikir alışverişi ve çok paydaşlı eylem için bir forum görevi görmektedir. Ortaklar arasında Institut de Recherche Agricole (ISRA), Agence National de Conseil Agricole (ANCAR), Service Régional de l'agriculture, ENDA PRONAT, CLUSA, WORLD VISION, Coopérative des Agriculteurs (Ndiob tarafından kurulmuştur), Cheikh Anta Diop Üniversitesi bulunmaktadır.
Çıkarılan dersler
Ndiob, sertifikalı tohumlarda ve darı ve yer fıstığı üretiminde kendi kendine yeterliliğe ulaşma hedefleri açısından CAPCOMMUN ortaklarıyla kapsamlı bir şekilde çalışmıştır. Darı ile ilgili olarak Ndiob, sertifikalı tohumlarda 2018 yılında kendi kendine yeterliliğe ulaşmıştır (yaklaşık 10 ton). Bu yıl ekolojik tarımı kullanarak 300 hektar darı ekimi gerçekleştiren Ndiob, 450 tonluk tahmini üretimle 300 ailenin kendi kendine gıda yeterliliğini sağlayacak. Yer fıstığında ise toplanan 84 ton tohum 560 hektar alanda kullanılacak. Ndiob, 2020 yılına kadar sertifikalı yer fıstığı tohumlarında kendi kendine yeterliliğe ulaşmayı planlıyor (yılda 375 ton). Çiftçilerin her biri sadece bir sezonda 530 Avro'dan fazla gelir elde etti. Dahası, Ndiob'un çok işlevli çiftçi kooperatifi Tarım Bakanlığı tarafından tohum üreticisi olarak onaylandı.
Ndiob'un Tarımsal Kalkınma Programı
Ndiob topluluğu, toplu olarak tanımlanan beş temadan birine odaklanan belirli bir alandaki 5 köy grubundan oluşan 18 köyden oluşmaktadır. Tarımsal Kalkınma Programı bu nedenle beş tema içermektedir:
- Altyapı ve tarımsal ekipman, tohum stokları, agroekolojinin yoğunlaştırılması ve çeşitlendirilmesi dahil olmak üzere tarım;
- Sığır yetiştiriciliği, kümes hayvanları dahil olmak üzere hayvancılık ve çiftçilik, hayvancılık için gıda üretimi;
- Erozyonu önleyici tedbirler de dahil olmak üzere toprak verimliliği; tuzdan arındırma, kompostlama;
- Vadi ve göletlerin durumunun iyileştirilmesi, toprak örtüsünün restorasyonu, yerel yönetişimin güçlendirilmesi dahil olmak üzere doğal kaynakların yönetimi;
- Tarımsal ürünler için işleme ve depolama tesislerinin inşası, beslenme projelerinin iyileştirilmesi, yerel tarım, hayvancılık ve kümes hayvanı yetiştiriciliğinin yanı sıra göletlerin kullanımını desteklemek için tasarruf ve mikro krediler için yerel banka dahil olmak üzere gıda güvenliği.
Etkinleştirici faktörler
Ndiob'un 2017 yerel Tarımsal Kalkınma Programının özellikle kapsayıcı bir şekilde tasarlanması ve halkın teşhis/analizden uygulamaya kadar programın tüm aşamalarına dahil edilmesi kritik öneme sahipti. Ana destek, uzun süredir Batı Afrika'da agroekolojinin savunuculuğunu yapan ENDA PRONAT adlı STK'dan ve Ndiob'un vizyonunu ve çalışmalarını desteklemek isteyen diğer kurum ve kuruluşlardan geldi.
Çıkarılan dersler
2018 yılında Ndiob'un iki köyü - Thiallé ve Soumnane - agroekolojiyi farklı alanlarda bir yaşam biçimi olarak benimsemeye karar verdi. Bu köyler pilot köyler olacak ve belediye ile FAO, INP ve Elephant Vert gibi ortakları da onlara eşlik edecektir. Amaç, bu iki köyde elde edilen sonuçlar ve kazanılan deneyimler üzerine inşa edilecek faaliyetlerin belediyenin diğer köylerinde de yaygınlaştırılmasıdır.
Aktarılabilir Bir Model Olarak Potansiyel & REVES
Ndiob'un başarıları, başkalarına da onu örnek almaları için ilham veriyor. Özellikle Ndiob Belediye Başkanı, Senegal Yeşil Belediyeler ve Şehirler Ağı'na (REVES) başkanlık etmektedir: Ocak 2017'de Ndiob'da düzenlenen ilk kurucu toplantıya 30 kadar belediye başkanı katılmış ve burada Senegal Yeşil Belediyeler ve Şehirler Tüzüğü kabul edilmiştir. Daha sonra REVES, aşağıdakilerle sonuçlanan bir eylem planı (Mékhé Deklarasyonu) geliştirmiştir: 1. Belediye başkanları için agroekoloji ve biyogüvenlik (GDO'lar) konusunda kapasite geliştirme faaliyetleri, örneğin 2017 yılında Mékhé ve Dramé Escale topluluklarında ENDA PRONAT'ın teknik desteği ile iki çalıştay düzenlendi ve 2. Ndiob (Thiallé ve Soumnane) Belediye Başkanı da dahil olmak üzere birkaç pilot belediyede kırsal kalkınmanın agro-ekolojik vizyonunun uygulanması. Ndiob, deneyim ve yöntem alışverişi için bir platform haline gelen REVES'e katılmaları için diğer topluluklara ilham verdi.
Etkinleştirici faktörler
REVES, hayati destek, uzmanlık ve tavsiye sağlayan ENDA PRONAT adlı STK'nın ortağıdır. Bugün Ndiob belediyesi, Ndiob'un çalışmalarından esinlenerek REVES'e katılan Senegal'deki diğer 40 şehir ve yeşil ve ekolojik toplulukla ağ kurmakta ve deneyim ve yöntem alışverişinde bulunmaktadır.
Çıkarılan dersler
Ağ oluşturma ve ortak hedefler belirleme sayesinde agroekoloji Dakar'daki paydaşlara da daha iyi tanıtılmaktadır. 2018 yılında REVES, ENDA PRONAT, Ulusal Organik Tarım Federasyonu (FENAB) ve UCAD ile birlikte Şubat 2018'de Dakar'daki Place du Souvenir Africain'de Agroekoloji Günleri'nin 2.sini düzenledi. Bu günler, Daniel Sorano Tiyatrosunda, Hayvancılık ve Hayvansal Üretim Bakanı Aminata Mbengue Ndiaye'nin sponsorluğunda ve 1.500'den fazla kişinin (parlamenterler, Ekonomik ve Sosyal Ekonomik Konsey üyeleri, araştırmacılar, sivil toplum örgütleri, çiftçi örgütleri) katılımıyla 2STV'de canlı yayınlanan "Agroekoloji Gecesi" ile sona erdi. Tarım Bakanı verdiği bir mülakatta Hükümetin, sektörün güvenlik perspektifinden sürdürülebilir kalkınması için önemli bir kaldıraç olan agroekolojiyi teşvik etmeye yönelik ilgisini teyit etmiştir.
Etkiler
2017-2018 döneminde Ndiob'un agroekoloji ve sürdürülebilir kalkınma için ayırdığı bütçe 42.000 Avro'dur. Bu rakam, Ndiob'un toplam bütçesinin yüzde 23'üne tekabül etmektedir ve 2017 yılında kabul edilen REVES Şartı'nda önerilen yüzde 2'lik orana kıyasla çok büyük bir yatırımdır. En maliyetli tedbirler arasında şunlar yer almaktadır: Tohum üretimini desteklemek için 1.830 Avro; 600 üreticinin agroekolojik uygulamalar konusunda eğitilmesi için 1.200 Avro; çiftçilerin agroekolojik uygulamalar konusunda kapasitelerinin geliştirilmesi için 3.050 Avro; küçükbaş hayvan yetiştiriciliğini teşvik etmek amacıyla yoksul hanelere 200 koyun dağıtmak için 9.150 Avro; Gençlere ve kadınlara yönelik tarım ve işleme projelerini finanse eden bir kredi fonunun kurulması için 7.620 Avro; 23 darı değirmeninin dağıtımı için 1.600 Avro; 300 hanenin su kaynağına bağlanması için 10.600 Avro ve bir su tuzdan arındırma ünitesinin kurulmasına yardımcı olmak için 3.800 Avro. Ndiob, sertifikalı tohumlar ile darı ve yer fıstığı üretiminde kendi kendine yeterliliğe ulaşma hedefleri açısından CAPCOMMUN ortaklarıyla yoğun bir şekilde çalışmıştır. Darı ile ilgili olarak Ndiob, sertifikalı tohumlarda 2018 yılında kendi kendine yeterliliğe ulaşmıştır (yaklaşık 10 ton). Bu yıl ekolojik tarımı kullanarak 300 hektar darı ekimi gerçekleştiren Ndiob, 450 tonluk tahmini üretimle 300 ailenin kendi kendine gıda yeterliliğini sağlayacak. Yer fıstığında ise toplanan 84 ton tohum 560 hektar alanda kullanılacak.
Yararlanıcılar
Ndiob, 2018 yılında resmi olarak tahmin edilen nüfusu yaklaşık 20.000 olan kırsal bir topluluktur. Ana yararlanıcılar çiftçi aileler, gençler ve kadınlardır.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri
Hikaye

Adım Issa Diop, 46 yaşındayım ve Ndiob belediyesine bağlı Darou Salam köyünde yaşıyorum. Eşim bir çiftçi ve darı üretiminde tarımsal verimin artırılması, ürün çeşitlendirmesi yoluyla beslenmenin güçlendirilmesi, yerel ürünlerin işlenmesi ve darı bazlı yemeklerin yaygınlaştırılması için Ndiob Belediyesi'nin desteğinden yararlandı.
Burada genel olarak Senegal halkının, özel olarak da Ndiob'un temel gıdası olan pirinci üretmiyoruz. Tarlalarımızdaki toprak tamamen tükenmişti ve verim çok düşüktü, gittikçe daha pahalı gübrelere ihtiyaç duyuluyordu ve üretimimiz yıllık ihtiyacımızı karşılayacak kadar darıya izin vermiyordu.
Daha sonra eşim, belediyenin toprak verimliliğini geri kazanmaya ve verimi artırmaya yardımcı olabilecek başka bir tarım biçimini denemek için gönüllü çiftçiler aradığı bir toplantıya katıldı. Bu programa katılmakta tereddüt etmedik ve gerçekten kaybedecek hiçbir şeyimiz yoktu. Bu yüzden 100 kişiyle birlikte şansımızı denedik. Seçimimizden pişman olmadık.
Örneğin hayvan atıklarından nasıl kompost yapılacağı konusunda çok sayıda eğitim aldık. Sonuçlar etkileyiciydi. Verim iki katına çıktı ve bugün hektar başına bir tonun üzerindeyiz. Artık küçük ailemizin tüm tahıl ihtiyaçlarını karşılayabiliyoruz.
Ayrıca Ndiob'da tahılların ve yerel ürünlerin işlenmesi konusunda da eğitim aldık. En iyilerden biri olduğum için, diğer iki kadınla birlikte eğitimi ilerletmek ve kendimiz eğitmen olmak için seçildim. Şu anda diğer kadınları yerel ürünlerin işlenmesi ve ithal pirinç yerine yerel darı yemeklerinin hazırlanması konusunda eğitebiliyorum. Geçenlerde belediye bana Ndiob'dan bir stajyer gönderdi, onu eğittim.
Komün sayesinde artık sadece darıdan yapılan yerel ürünleri sattığım bir büfem var. Bu da başka bir gelir kaynağı ve insanlar yemeklerimi takdir ediyor. En büyük memnuniyetim ise ailemizin gıda konusunda giderek daha fazla kendine yeter hale gelmesi. Kültürlerin çeşitlenmesi sayesinde gıdamız için gerekli olan temel ürünlere sahibiz. Onları popüler, besleyici yemekler haline getirmek için uygun şekilde dönüştürmeyi öğrendik.
Bizi giderek daha bağımsız hale getiren bu ödüllendirici deneyimle gurur duyuyoruz. Bu gidişle artık artan gıda fiyatlarından etkilenmeyeceğiz çünkü düzgün yaşamak için gerekenlere sahip olacağız. Bu program genelleştirilmeli ve tüm topluma yayılmalıdır.