Issa Diop, een boerin uit Ndiob
Municipality of Ndiob
Landbouwontwikkelingsprogramma van Ndiob
Volledige oplossing
Kiosken die traditioneel lokaal voedsel promoten
Enda Pronat
Ndiob is de eerste stad in Senegal die begint aan een agro-ecologische transitie. De burgers van Ndiob formuleerden tijdens een grote volksraadpleging hun landbouwontwikkelingsprogramma, dat vijf prioriteiten omvat: voedselzekerheid, beheer van natuurlijke hulpbronnen, bodemvruchtbaarheid, veeteelt en landbouw. Als gevolg hiervan investeert de stad nu maar liefst 23 procent van haar totale budget in een agro-ecologische overgang en neemt ze een opmerkelijke reeks passende en adequate maatregelen om haar natuurlijke hulpbronnen duurzaam te beheren en voedselzekerheid te bereiken. De politieke strategieën van Ndiob, met hun op de gemeenschap gebaseerde territoriale aanpak met meerdere belanghebbenden, werden erkend met een eervolle vermelding van de Future Policy Award 2018, uitgereikt door de World Future Council in samenwerking met FAO en IFOAM - Organics International.
Laatst bijgewerkt: 02 Oct 2020
2999 Weergaven
Foto- en videogalerij
Context
Uitdagingen
Ndiob is een landelijke gemeenschap, met een officiële schatting van ongeveer 20.000 inwoners in 2018, met een oppervlakte van 127 km2, ongeveer 160 km ten oosten van Dakar, Senegal. De bevolking van Ndiob bestaat voornamelijk uit de etnische groep van de Serers, de derde grootste etnische groep in Senegal die 15% van de Senegalese bevolking uitmaakt. Ongeveer 50 jaar geleden was de stad Ndiob zelfvoorzienend op het gebied van voedselvoorziening. De oogsten waren overvloedig en de fauna en flora van een opmerkelijke rijkdom. Fruit en melk werden toen niet verhandeld. Door de aanzienlijke verslechtering van de sociaaleconomische situatie is de situatie nu negatief. Dankzij de voortdurende decentralisatieprocessen in Senegal heeft de gemeente nu echter meer autonomie voor het beheer van land en natuurlijke hulpbronnen, die, als ze verstandig worden beheerd, kunnen zorgen voor voedselzekerheid en economische welvaart.
Locatie
Ndiob, Fatick, Senegal
West- en Centraal-Afrika
Proces
Samenvatting van het proces
Allereerst is Ndiob begonnen met het ontwikkelen van een visie en een programma (BB1), vervolgens is op basis van die visie het landbouwontwikkelingsprogramma van Ndiob ontworpen (BB2). Het ontwikkelde programma geeft richting aan de implementatie in Ndiob (BB3) en dient als overdraagbaar model voor het stadsnetwerk REVES en daarbuiten (BB4).
Bouwstenen
Een visie en een programma ontwikkelen
Ndiob is de eerste gemeente die de territoriale aanpak voor plattelandsontwikkeling in Senegal lanceerde. In juni 2014 werd een nieuwe gemeenteraad geïnstalleerd die formeel zijn visie bepaalde en goedkeurde: "van Ndiob een groene gemeente maken, veerkrachtig door een proces van economische en sociale ontwikkeling en welzijn, inclusief en met respect voor de mensenrechten, in het bijzonder ten aanzien van kwetsbare gemeenschappen". Deze koers was al tijdens de verkiezingscampagne bepaald door de gemeenteraadsleden en werd vervolgens ook onderschreven door de Groene Partij van Senegal.
Om haar visie te implementeren werd de gemeente - geleid door een zeer betrokken burgemeester - ondersteund door de NGO ENDA PRONAT die agroecologie promoot in West-Afrika. ENDA PRONAT voerde een participatieve analyse uit van de behoeften van de gemeenschap waarbij meer dan 1000 lokale mensen en actoren (50% vrouwen) betrokken waren. Het voerde een evaluatie uit van de productiesystemen en ontwikkelde een landbouwontwikkelingsprogramma dat werd begrepen en geaccepteerd door de lokale gemeenschap.
Sleutelfactoren
Als reactie op het grote probleem van de achteruitgang van het milieu als gevolg van verouderde teeltmethoden en klimaatverandering (d.w.z. het verdwijnen van poelen, bossen, weilanden, afname van de bodemvruchtbaarheid, enz.), eiste de lokale bevolking een beter beheer van natuurlijke hulpbronnen en capaciteitsopbouw om de agro-ecologische overgang te ondersteunen. In juli 2017 werden de resultaten van deze analyse en het landbouwontwikkelingsprogramma aan de hele gemeenschap gepresenteerd.
Geleerde les
Bij de presentatie van het Agricultural Development Programme aan de hele gemeenschap namen ongeveer 400 mensen uit alle 18 dorpen van Ndiob deel. Het was ook heel belangrijk dat andere partners zoals de FAO, World Vision, het Nationaal Agentschap voor Landbouw en Plattelandsraad (ANCAR) en de Universiteit Cheikh Anta Diop van Dakar (UCAD), die hadden toegezegd bepaalde aspecten van dit initiatief te steunen, hun mening kwamen geven. Ook vormden supporters en vrienden van Ndiob het netwerk CAPCOMMUN.
Bovendien werd ter ondersteuning van de visie en het programma het Netwerk van Groene Gemeenten en Steden van Senegal (REVES) opgericht, dat momenteel wordt voorgezeten door de burgemeester van Ndiob, de heer Oumar Bâ. Dit netwerk bevordert het draagvlak en dient als platform voor uitwisseling over uitdagingen bij de implementatie. Dankzij REVES hebben een dertigtal burgemeesters een Handvest van Groene Gemeenten en Steden van Senegal aangenomen waarmee ze zich ertoe verbinden "lokale milieuontwikkelingsplannen op te stellen en uit te voeren en minstens 2 % van onze budgetten te besteden aan milieueducatie en milieuprojecten".
Implementatie in Ndiob
Verantwoordelijk voor het beleid zijn de burgemeester en de gemeenteraad van Ndiob, met inbreng van de lokale gemeenschappen. Het beleid wordt geïmplementeerd door de gemeente, met ondersteuning van strategische partners zoals ENDA PRONAT en in samenwerking met het Collectief van Vrienden en Partners van de Gemeenschap van Ndiob (CAPCOMMUN).
Om haar visie te implementeren heeft de gemeenteraad van Ndiob zichzelf een aantal doelen gesteld, zowel op het gebied van zelfvoorziening in gecertificeerd zaad als op het gebied van productie voor de verkoop van graan- en pindazaden, die het belangrijkste geldgewas van de gemeente zijn. Het minimumdoel van Ndiob is om de jaarlijkse consumptie van het dorp van 3.650 ton gierst te produceren en om op 2.500 ha pinda's te planten die als gecertificeerde zaden op markten worden verkocht en zo contante inkomsten creëren. Er zijn 84 zaadveredelaars geselecteerd, die elk een hectare hebben beplant voor het kweken van zaad. Elk van deze producenten heeft van de gemeente Ndiob en van CAPCOMMUN-partners zaden en versterking van technische capaciteiten ontvangen.
Sleutelfactoren
Steun van het Collectief van Vrienden en Partners van de Gemeenschap van Ndiob (CAPCOMMUN) is van cruciaal belang. CAPCOMMUN deelt de visie van de gemeente en dient als forum voor overleg, uitwisseling en actie met meerdere belanghebbenden. Onder de partners bevinden zich Institut de Recherche Agricole (ISRA), Agence National de Conseil Agricole (ANCAR), Service Régional de l'Agriculture, ENDA PRONAT, CLUSA, WORLD VISION, Coopérative des Agriculteurs (opgericht door Ndiob), Universiteit van Cheikh Anta Diop.
Geleerde les
Wat betreft de doelstellingen om zelfvoorzienend te worden op het gebied van gecertificeerde zaden en de productie van gierst en pinda's, heeft Ndiob uitgebreid samengewerkt met zijn CAPCOMMUN-partners. Wat gierst betreft, is Ndiob in 2018 zelfvoorzienend geworden op het gebied van gecertificeerde zaden (ongeveer 10 ton). Dit jaar plant Ndiob al 300 ha gierst met behulp van ecologische landbouw, met een geschatte productie van 450 ton, waardoor 300 gezinnen in hun eigen voedselbehoefte kunnen voorzien. Voor pinda's zal de verzamelde 84 ton zaden worden gebruikt op 560 ha. Tegen 2020 wil Ndiob zelfvoorzienend zijn op het gebied van gecertificeerde pindazaden (375 ton per jaar). De boeren hebben elk meer dan 530 euro inkomen verdiend in slechts één seizoen. Bovendien is de multifunctionele boerencoöperatie van Ndiob goedgekeurd als zaadproducent door het Ministerie van Landbouw.
Landbouwontwikkelingsprogramma van Ndiob
De gemeenschap van Ndiob bestaat uit 18 dorpen die werden geformeerd in 5 dorpsgroepen van een bepaald gebied, die zich richtten op een van de vijf collectief gedefinieerde thema's. Het Landbouwontwikkelingsprogramma omvat dus vijf thema's:
- Landbouw, inclusief infrastructuur en landbouwuitrusting, zaadvoorraden, intensivering en diversificatie van agro-ecologie;
- Veeteelt en veehouderij, inclusief veeteelt, pluimvee voedselproductie voor vee;
- Bodemvruchtbaarheid, inclusief anti-erosiemaatregelen; ontzilting, compostering;
- Beheer van natuurlijke hulpbronnen, inclusief verbetering van de staat van de vallei en vijvers, herstel van de bodembedekking, versterking van het lokale bestuur;
- Voedselzekerheid, waaronder de bouw van verwerkings- en opslagfaciliteiten voor landbouwproducten, verbetering van voedingsprojecten, lokale spaarbank en microkredieten ter ondersteuning van de lokale landbouw, veeteelt en pluimveeteelt en het gebruik van de vijvers.
Sleutelfactoren
Het was van cruciaal belang dat het lokale landbouwontwikkelingsprogramma van Ndiob voor 2017 op een bijzonder inclusieve manier werd opgezet en dat de mensen werden betrokken bij alle fasen van het programma, van de diagnose/analyse tot de uitvoering. De belangrijkste steun kwam van de NGO ENDA PRONAT, die al lange tijd pleit voor agroecologie in West-Afrika, samen met andere organisaties en entiteiten die geïnteresseerd zijn om de visie en het werk van Ndiob te ondersteunen.
Geleerde les
In 2018 hebben twee dorpen - Thiallé en Soumnane - van Ndiob besloten om agro-ecologie in te voeren als levenswijze op verschillende gebieden. Zij zullen als pilotdorpen worden begeleid door de gemeente en haar partners zoals FAO, INP en Elephant Vert. Het doel is om voort te bouwen op de resultaten en opgedane ervaringen van deze twee dorpen om de activiteiten verder uit te breiden naar andere dorpen van de gemeente.
Potentieel als overdraagbaar model & REVES
De prestaties van Ndiob inspireren anderen om zijn voorbeeld te volgen. Zo is de burgemeester van Ndiob voorzitter van het Netwerk van Groene Gemeenten en Steden van Senegal (REVES): Ongeveer 30 burgemeesters woonden in januari 2017 in Ndiob de eerste oprichtingsvergadering bij, waar ze een Handvest van Groene Gemeenten en Steden van Senegal goedkeurden. Vervolgens heeft REVES een actieplan ontwikkeld (Verklaring van Mékhé) dat resulteerde in: 1. Capaciteitsversterkende activiteiten voor burgemeesters over agro-ecologie en bioveiligheid (GGO's), zo werden er in 2017 twee workshops georganiseerd met de technische steun van ENDA PRONAT in de gemeenschappen van Mékhé en Dramé Escale, en 2. Implementatie van de agro-ecologische visie op plattelandsontwikkeling in enkele proefgemeenten, waaronder die van de burgemeester van Ndiob (Thiallé en Soumnane). Ndiob inspireerde andere gemeenschappen om zich aan te sluiten bij REVES, dat een platform is geworden voor de uitwisseling van ervaringen en methoden.
Sleutelfactoren
REVES is een partner van de NGO ENDA PRONAT, die vitale steun, expertise en advies verleent. Vandaag netwerkt en wisselt de gemeente Ndiob ervaringen en methodes uit met 40 andere steden en groene en ecologische gemeenschappen in Senegal die zich, geïnspireerd door het werk van Ndiob, bij REVES hebben aangesloten.
Geleerde les
Dankzij netwerken en het stellen van gemeenschappelijke doelen wordt agroecologie ook beter gepresenteerd aan belanghebbenden in Dakar. In 2018 organiseerde REVES samen met ENDA PRONAT, de Nationale Federatie voor Biologische Landbouw (FENAB) en de UCAD de 2e editie van de Agroecologiedagen in februari 2018 op het Place du Souvenir Africain in Dakar. Deze dagen werden afgesloten met de "Nacht van de AgroEcologie" in het Daniel Sorano Theater, met een live uitzending van de debatten op 2STV, gesponsord door de minister van Veehouderij en Dierlijke Productie Aminata Mbengue Ndiaye en bijgewoond door meer dan 1.500 mensen (parlementariërs, leden van de Sociaal-Economische Raad, onderzoekers, maatschappelijke organisaties, boerenorganisaties). In een interview bevestigde de minister van Landbouw de interesse van de regering in het promoten van agroecologie, een essentiële hefboom voor duurzame ontwikkeling van de sector vanuit een veiligheidsperspectief.
Invloeden
In 2017-2018 bedraagt het budget van Ndiob voor agro-ecologie en duurzame ontwikkeling 42.000 euro. Dit komt overeen met 23 procent van het totale budget van Ndiob, een enorme investering vergeleken met de 2 procent die wordt aanbevolen in het REVES Charter dat in 2017 werd overeengekomen. Tot de duurste maatregelen behoren: EUR 1.830 om de productie van zaden te ondersteunen; EUR 1.200 geïnvesteerd in de opleiding van 600 producenten in agro-ecologische praktijken; EUR 3.050 om de capaciteit van boeren op te bouwen op het gebied van agro-ecologische praktijken; EUR 9.150 om 200 ooien uit te delen aan arme huishoudens om het fokken van kleine herkauwers te bevorderen; 7.620 euro voor de oprichting van een kredietfonds voor de financiering van landbouw- en verwerkingsprojecten voor jongeren en vrouwen; 1.600 euro voor de distributie van 23 gierstmolens; 10.600 euro voor de aansluiting van 300 huishoudens op de watervoorziening; en 3.800 euro voor de oprichting van een waterontziltingsinstallatie. Wat betreft de doelstellingen om zelfvoorzienend te worden op het gebied van gecertificeerde zaden en de productie van gierst en pinda's, werkte Ndiob uitgebreid samen met zijn CAPCOMMUN-partners. Wat gierst betreft, is Ndiob in 2018 zelfvoorzienend geworden op het gebied van gecertificeerde zaden (ongeveer 10 ton). Dit jaar plant Ndiob al 300 ha gierst met behulp van ecologische landbouw, met een geschatte productie van 450 ton, waardoor 300 gezinnen in hun eigen voedselbehoefte kunnen voorzien. Voor pinda's zal de verzamelde 84 ton zaden worden gebruikt op 560 ha.
Begunstigden
Ndiob is een plattelandsgemeenschap met een officiële schatting van ongeveer 20.000 inwoners in 2018. De belangrijkste begunstigden zijn boerengezinnen, jongeren en vrouwen.
Duurzame Ontwikkelingsdoelen
SDG 1 - Geen armoede
SDG 2 - Honger nul
SDG 3 - Goede gezondheid en welzijn
SDG 5 - Gendergelijkheid
SDG 6 - Schoon water en sanitaire voorzieningen
SDG 8 - Fatsoenlijk werk en economische groei
SDG 9 - Industrie, innovatie en infrastructuur
SDG 10 - Ongelijkheid verminderen
SDG 11 - Duurzame steden en gemeenschappen
SDG 12 - Verantwoord consumeren en produceren
SDG 13 - Klimaatactie
SDG 15 - Leven op het land
Verhaal
Mijn naam is Issa Diop, ik ben 46 jaar oud en ik woon in het dorp Darou Salam in de gemeente Ndiob. Mijn man is boer en heeft geprofiteerd van de steun van de gemeente Ndiob voor een verbeterde landbouwopbrengst in de gierstproductie, empowerment op voedingsgebied door gewasdiversificatie, verwerking van lokale producten en de popularisering van gerechten op basis van gierst.
Hier produceren we geen rijst, het basisvoedsel van de Senegalezen in het algemeen en van Ndiob in het bijzonder. De grond op onze velden was volledig uitgeput en de opbrengst was erg laag, we hadden steeds meer en duurdere kunstmest nodig en met onze productie hadden we niet genoeg gierst om in onze jaarlijkse behoefte te voorzien.
Toen had mijn man een bijeenkomst bijgewoond waar de gemeente op zoek was naar vrijwillige boeren om te experimenteren met een andere vorm van landbouw die kan helpen de vruchtbaarheid van de bodem te herstellen en de opbrengst te verbeteren. We aarzelden niet om aan dit programma mee te doen en hadden echt niets te verliezen. Dus namen we samen met 100 anderen de kans. We hebben geen spijt gehad van onze keuze.
We kregen veel training, bijvoorbeeld over hoe we compost konden maken van dierlijk afval. De resultaten waren indrukwekkend. De opbrengst is verdubbeld en vandaag zitten we boven een ton per hectare. We kunnen nu voorzien in alle graanbehoeften van ons kleine gezin.
We hebben in Ndiob ook training gekregen in het verwerken van graan en lokale producten. Omdat ik een van de besten was, werd ik samen met twee andere vrouwen uitgekozen om de training voort te zetten en zelf trainer te worden. Op dit moment kan ik andere vrouwen trainen in het verwerken van lokale producten en in het bereiden van lokale gierstgerechten als vervanging voor geïmporteerde rijst. Onlangs stuurde de gemeente me een stagiaire uit Ndiob, die ik heb opgeleid.
Dankzij de gemeente heb ik nu een kiosk waar ik alleen lokale producten van gierst verkoop. Dit is een andere bron van inkomsten en de mensen waarderen mijn gerechten. De grootste voldoening die ik heb, is dat ons gezin steeds meer zelfvoorzienend wordt op voedselgebied. Door de diversificatie van de culturen beschikken we over de basisproducten die nodig zijn voor ons voedsel. We hebben geleerd om ze op de juiste manier te transformeren om er populaire, voedzame gerechten van te maken.
We zijn erg trots op deze lonende ervaring die ons steeds onafhankelijker maakt. In dit tempo zullen we geen last meer hebben van stijgende voedselprijzen omdat we hebben wat nodig is om goed te leven. Dit programma zou moeten worden veralgemeend en verspreid over de hele gemeenschap.
