De strategie van Runa Foundation voor gemeenschapsontwikkeling is het creëren van sterke gemeenschapsorganisaties en -verenigingen die geld en middelen kunnen investeren in hun eigen ontwikkeling om hun levensomstandigheden te verbeteren. In de afgelopen 3 jaar is er veel organisatorische vooruitgang geboekt onder de verenigingen van guayusaproducenten. In tegenstelling tot andere delen van Latijns-Amerika is er geen sterke geschiedenis van landbouwcoöperaties in het Ecuadoraanse Amazonegebied. Gezien deze context hebben we prioriteit gegeven aan Fair Trade certificering en het versterken van de capaciteit van boeren op het gebied van organisatie en het beheer van hulpbronnen, om ervoor te zorgen dat inheemse producenten op een rechtvaardige en eerlijke manier in contact kunnen komen met de markt. Een van de belangrijkste succesfactoren bij het opzetten van producentenorganisaties is het nabootsen van de werking van bestaande bestuursstructuren die lokaal worden gebruikt om gemeenschappen, land of hulpbronnen te beheren. In plaats van een structuur op te leggen die in andere delen van Latijns-Amerika succesvol is gebleken, bepalen de producenten zelf de structuur en functie van hun associaties en werken we met hen samen om een bestuurssysteem op te bouwen dat in de ogen van de producenten efficiënt en legitiem is.
De vooruitgang van verenigingen kan deels worden toegeschreven aan de participatie en buy-in van lokale actoren, die een werkstructuur voor planning en coördinatie creëert en definieert, en de vooruitgang van de verenigingen opvolgt. Een structuur die flexibel is en zich kan aanpassen aan de behoeften van individuele verenigingen is essentieel. Dit betekent vaak dat er meer tijd en middelen moeten worden geïnvesteerd in extra bijeenkomsten of workshops om ervoor te zorgen dat de verenigingen capaciteit opbouwen om op een duurzame manier vooruitgang te boeken.
Het is soms moeilijk om verenigingen te motiveren om deel te nemen aan de vele activiteiten die nodig zijn voor de certificering van hun product. Voor gevestigde gewassen zoals koffie en cacao helpen de verwachte aankoopvolumes, hogere prijzen en gevestigde markten voor gecertificeerde producten om ervoor te zorgen dat de verkoop en de sociale premiebijdrage van hun Fair Trade-certificering als voldoende stimulans werken. Als nieuw product brengt het gebrek aan marktstabiliteit echter een blijvende en kwaliteitsvolle deelname van producenten en verenigingen in gevaar. We hebben ook geleerd hoe belangrijk het is om mechanismen te creëren voor samenwerking tussen alle belanghebbenden die betrokken zijn bij de waardeketen en om duidelijke richtlijnen op te stellen om ons werk te leiden. Gedurende een aantal jaren hebben we rechtstreeks samengewerkt met de verenigingen en met actoren uit de private en publieke sector en hebben we de verschillende activiteiten die betrokken zijn bij de waardeketen van guayusa geanalyseerd en herzien door gebruik te maken van een adaptieve managementbenadering die zeer succesvol is gebleken voor deze samenwerking.