Prespa Ohrid Nature Trust (PONT) - een innovatief partnerschap voor natuurbehoud en samenwerking

Twee sterke donoren investeerden in verschillende projecten in een specifiek geografisch gebied, een hotspot voor biodiversiteit. Beide donoren begrepen dat het voor het behoud van dit gebied belangrijk is om financiering op lange termijn veilig te stellen binnen en over de staatsgrenzen heen, zowel voor beheersorganen van beschermde gebieden als voor de burgermaatschappij. Men begreep dat de financieringstekorten vooral zaten in de financiering van lopende/operationele kosten. Beide partijen bundelden hun krachten door de oprichting van een grensoverschrijdend natuurbehoudstrustfonds om dit te realiseren, omdat ze op eigen kracht de financiering van het hele landschap niet rond konden krijgen. Ze deden dit met de hulp van sterke partners met uitgebreide kennis in de PONT Focusregio, d.w.z. WWF Griekenland en de Frankfurt Zoological Society. WWF Griekenland voerde de haalbaarheidsstudie uit namens MAVA Foundation en KfW met behulp van financiering door het Critical Ecosystem Partnership Fund (CEPF). Het Caucasus Nature Fund en de Frankfurt Zoological Society leverden ook belangrijke bijdragen.

In plaats van het wiel opnieuw uit te vinden werden eerdere ervaringen verzameld door PONT-partners die al lange tijd in het geografische gebied werken. Dit gebeurde onder coördinatie van WWF Griekenland, dat het gebied goed kent en de resultaten kon verifiëren. De aanbevelingen voor de instandhoudingsdoelstellingen werden geverifieerd door de instanties voor beschermde gebieden en dit vormde de basis voor de instandhoudingsdoelstellingen voor de PONT-strategie. Met behulp van de expertise van PONT werden andere doelstellingen zoals organisatieontwikkeling en capaciteitsontwikkeling geïdentificeerd en toegevoegd. In de loop van de jaren en verschillende subsidierondes resulteerde dit in een bijgewerkte, participatief ontwikkelde strategie voor het uitgebreide PONT-focusgebied, die werd geaccepteerd door zowel overheids- als niet-overheidsbelanghebbenden binnen en over de staatsgrenzen heen. Om de financiering te richten op de geïdentificeerde hiaten worden potentiële subsidieverleners geïdentificeerd op basis van hun mandaat, visie, bewezen staat van dienst en expertise om in het gebied te werken. In aanmerking komende PA's die 'klaar voor PONT' zijn, worden rechtstreeks uitgenodigd om een subsidieaanvraag in te dienen, terwijl de meeste NGO's aan het partnerschap deelnemen via open oproepen tot het indienen van voorstellen.

PONT is erin geslaagd zijn financieringsbasis met 300% te vergroten. Dit heeft geresulteerd in een groei van 1 subsidie in 2016 naar 40 subsidies in 2023 (10 PA's en 30 EA's). PONT keert ongeveer € 3-4 miljoen per jaar uit voor twee subsidieprogramma's die door verschillende donoren worden ondersteund (BMZ/KfW; MAVA Foundation; Hans Wilsdorf Foundation; Sigrid Rausing Trust; en de Franse Facility for Global Environment). "De toegevoegde waarde van PONT voor het aandachtsgebied. PONT heeft de flexibiliteit om rechtstreeks te werken aan grensoverschrijdende samenwerking in plaats van via bilaterale regelingen, wat vaak het geval is voor multilaterale of bilaterale donoren. Het PONT wordt gezien als een neutrale speler in de regio. Omdat het geen "agenda" heeft en erkend wordt als een goede luisteraar en probleemoplosser, heeft PONT kunnen bijdragen aan vooruitgang op gevoelige beleidsterreinen. PONT heeft de flexibiliteit om operationele steun te verlenen die complementair is aan investeringen die met donorfinanciering worden gedaan. Het is een van de weinige instellingen die subsidies kan verstrekken voor operationele kosten. Het PONT is opgetreden om "just in time" studies te financieren die vertraging zouden hebben opgelopen door de complexe aanbestedingsprocedures van donors". K. Mikitin, externe beoordelaar, 2023

Het is belangrijk om potentiële gedeelde diensten te analyseren, te definiëren en er overeenstemming over te bereiken. Als er geen schaalvoordelen te verwachten zijn, is het niet aan te raden om er een gedeelde dienst van te maken, aangezien de complexiteit toeneemt in een gedeelde dienst. Identieke type diensten passen beter in een shared services concept. In het geval van de NTA betekent dit dat de administratieve en investeringsgerelateerde diensten in Duitsland gedeelde diensten zijn. Aangezien de subsidieprogramma's en de locatiespecifieke administratieve diensten voor de vier fondsen verschillend zijn, vallen deze niet onder de gedeelde diensten.

Verwachtingen, procedures en een management/governancestructuur moeten vanaf het begin worden besproken en overeengekomen. Er moeten duidelijke en eenvoudige communicatie- en besluitvormingsinstrumenten worden vastgesteld. Het regelmatig delen van kennis maakt voortdurende verbetering mogelijk door van elkaar te leren. Een bestaand shared service office kan zeer nuttig zijn voor nieuwe fondsen in hun opstartfase, waardoor een snelle start mogelijk is. De toetreding van een nieuw partnerfonds moet echter zorgvuldig worden overwogen en er moeten voldoende gemeenschappelijke elementen zijn om voordelig te zijn.