Deze bouwsteen beschrijft hoe het SPARŚA Ambassadeursprogramma volwassen leden van de gemeenschap betrekt bij open, respectvolle en op feiten gebaseerde discussies over menstruatie. De aanpak geeft de voorkeur aan dialoog boven lezingen en creëert een ruimte waar deelnemers hun overtuigingen, praktijken en ervaringen kunnen delen, terwijl ze ook accurate informatie krijgen.

Doelgroepen worden geïdentificeerd door de ambassadeurs zelf of in samenwerking met wijkbureaus, gemeenten of grootstedelijke autoriteiten. Dit zijn vaak moedergroepen, vrouwencollectieven, jeugdclubs en gemengde gemeenschapsbijeenkomsten. Vertrouwde groepen zoals Ama Samuha of Tole Sudhar Samiti worden in een vroeg stadium ingeschakeld om deelnemers te mobiliseren en de sessies te bekrachtigen, wat de geloofwaardigheid en de opkomst aanzienlijk vergroot.

Sessies worden aangepast aan de context en behoeften van volwassenen. In plaats van dezelfde inhoud te geven als op school, richten de ambassadeurs zich op het ontkrachten van mythes, het verminderen van stigma's en praktische kennis over menstruele gezondheid. Dit omvat het verduidelijken van biologische feiten, het bespreken van hygiënische praktijken, het onderzoeken van milieuvriendelijke menstruatieproducten en het aanpakken van sociale normen die de mobiliteit, participatie of waardigheid van vrouwen en meisjes tijdens de menstruatie beperken.

Ambassadeurs beginnen met het maken van afspraken over een veilige ruimte en nodigen deelnemers uit om hun eigen perspectieven te delen door middel van een focusgroepdiscussie (FGD). De facilitator luistert actief, erkent lokale kennis en gebruikt vervolgens visuele hulpmiddelen, productdemonstraties en relateerbare verhalen om hiaten in de kennis op te vullen of verkeerde informatie te corrigeren. Voeding en zelfzorg tijdens de menstruatie worden ook besproken, waarbij gezondheid wordt gekoppeld aan algemeen welzijn.

De voorbereiding is grondig: Ambassadeurs stemmen af met het programmateam voor materialen, stellen sessiedata vast met lokale leiders, regelen locaties op toegankelijke en comfortabele locaties en zorgen ervoor dat er verschillende menstruatieproducten beschikbaar zijn voor demonstraties. Vervolgbezoeken of terugkerende discussies worden aangemoedigd om het geleerde te versterken en veranderingen in attitudes te volgen.

Deze bouwsteen beschrijft hoe het SPARŚA Ambassadeursprogramma voorlichting over menstruele gezondheid ontwerpt en geeft aan leerlingen van 11-17 jaar (klas 6-10) in Nepal, waarbij ervoor wordt gezorgd dat elke sessie relevant, inclusief en cultureel gevoelig is.

Scholen worden gekozen op basis van hun nabijheid tot de gemeenschap van de ambassadeur om vertrouwen en gemakkelijke toegang te garanderen. Ambassadeurs brengen hun publiek in kaart en passen de manier van lesgeven aan verschillende leeftijdsgroepen aan. Voor groep 6-7 (pre-menarche) richten de sessies zich op het opbouwen van een veilige en vriendelijke omgeving door middel van verhalen vertellen, interactieve spelletjes en op kunst gebaseerde activiteiten. Voor groep 8-10 (na de menstruatie) verschuift de aandacht naar duidelijke wetenschappelijke uitleg over de menstruatiecyclus, fasen en lichamelijke veranderingen, terwijl ook mythes, stigma's en leemtes door onvolledig klassikaal onderwijs worden aangepakt.

Visuele hulpmiddelen zoals flip-overs, diagrammen, presentaties en flexprints helpen om abstracte concepten tastbaar te maken. Ambassadeurs geven ook live demonstraties van verschillende menstruatieproducten - wegwerpverbanden, herbruikbare verbanden, menstruatiecups en tampons - waarbij de voor- en nadelen, veilig gebruik, verwijderingsmethoden en milieueffecten worden uitgelegd. Door productkeuze te koppelen aan milieubewustzijn leren leerlingen hoe menstruele gezondheid en klimaatactie elkaar kruisen.

Voeding tijdens de menstruatie wordt behandeld om het fysieke welzijn te bevorderen. Bij de sessies zijn altijd zowel jongens als meisjes betrokken, wat helpt om menstruatie te normaliseren, stigma's te verminderen en empathie tussen leeftijdsgenoten te bevorderen. Leerkrachten worden aangemoedigd om de sessies bij te wonen, zodat ze de boodschap na afloop kunnen versterken.

Voorbereiding is essentieel: Ambassadeurs nemen vroeg contact op met schooldirecteuren, stellen basisregels op voor respectvolle deelname, bereiden lesmateriaal voor, regelen vervoer en zorgen ervoor dat alle demonstratieproducten klaar zijn. Follow-up wordt aangemoedigd door folders of posters mee naar huis te nemen, zodat leerlingen de informatie later nog eens kunnen bekijken.

Deze bouwsteen beschrijft hoe de lokale actoren die een soepele uitvoering en duurzaamheid op lange termijn van het SPARŚA-ambassadeursprogramma mogelijk maken, geïdentificeerd en betrokken kunnen worden en hoe met hen kan worden samengewerkt. Dit zijn lokale autoriteiten, gemeenschapsleiders, partner-NGO's, schoolbesturen en vertegenwoordigers op wijkniveau. Het opbouwen van vertrouwen met deze belanghebbenden zorgt voor legitimiteit, verzekert steun voor sessies en opent mogelijkheden voor samenwerking, het delen van middelen en een bredere betrokkenheid bij de gemeenschap.

Ambassadeurs beginnen met het in kaart brengen van de belangrijkste besluitvormers in hun gebied, waaronder wijkagenten, gemeentelijke vertegenwoordigers en gerespecteerde figuren uit de gemeenschap. Vroege persoonlijke ontmoetingen zorgen voor toestemming en goodwill. Deze contacten brengen de ambassadeurs vaak in contact met bestaande programma's en gemeenschapsgroepen zoals Ama Samuha, Mahila Samuha, Tole Sudhar Samiti en gebruikerscomités, die kunnen helpen om deelnemers te mobiliseren en bewustzijn te verspreiden.

Partner-NGO's worden betrokken voordat de training begint en dragen bij aan het mede-ontwerpen van de inhoud, het vinden van deskundige trainers en het delen van beproefde materialen zoals Ruby's World van WASH United, NFCC-toolkits en GYAN-bronnen.

Bij het benaderen van scholen geven ambassadeurs de voorkeur aan persoonlijke bezoeken aan schooldirecteuren boven e-mails of telefoontjes, om lokale normen te respecteren en de kans op acceptatie te vergroten. Flexibiliteit is essentieel om wijzigingen of afwijzingen op het laatste moment te kunnen verwerken. Directeuren spelen een sleutelrol bij het organiseren van de logistiek, het toewijzen van tijdslots en het garanderen van de deelname van leerlingen en leerkrachten.

Formele documentatie - brieven met stempels en handtekeningen van de organisatie - vergroot de geloofwaardigheid en stelt instellingen gerust. Inzicht in lokale protocollen is van vitaal belang, aangezien sommige districten aanvullende goedkeuringen van hogere autoriteiten vereisen.

Deze bouwsteen zorgt voor een in de gemeenschap geworteld netwerk van getrainde jonge voorlichters - de zogenaamde ambassadeurs - die in hun eigen lokale context bewustmakingssessies over menstruatie leiden. De aanpak richt zich op het wijdverspreide gebrek aan accurate informatie over menstruele gezondheid onder zowel schoolkinderen als volwassenen door gebruik te maken van voorlichtingsmateriaal dat door leeftijdsgenoten wordt gegeven.

Ambassadeurs worden geselecteerd uit verschillende gemeenschappen in Chitwan, Nawalpur East en Nawalpur West, om te zorgen voor culturele, taalkundige en contextuele relevantie. Zowel mannelijke als vrouwelijke ambassadeurs worden gerekruteerd om gedeelde verantwoordelijkheid voor het doorbreken van menstruatiestigma's te promoten.

Vóór de implementatie in het veld brengen de ambassadeurs de gemeenschap en de school in kaart om de inhoud van de sessies af te stemmen op de lokale behoeften en overtuigingen. Ze nemen deel aan een intensieve training over menstruatie, SRGR, faciliteren en leiderschap, gevolgd door oefensessies in lokale scholen. Ze vormen ook ondersteuningsgroepen - via WhatsApp, wekelijkse gesprekken en gedeelde online documenten - om sessies te coördineren, samen te creëren en de motivatie hoog te houden.

Het programma geeft prioriteit aan zowel de externe impact als de persoonlijke en professionele ontwikkeling van de ambassadeurs, door de volgende generatie gemeenschapsleiders en pleitbezorgers voor menstruele gezondheid te stimuleren. Regelmatige check-ins, planningsbijeenkomsten en voortgangsupdates houden het netwerk actief, responsief en verantwoordelijk.

Productontwikkeling eindigt niet met certificering. Om menstruatiepads te maken die geaccepteerd, vertrouwd en op grote schaal geaccepteerd worden, heeft Sparśa een gestructureerd systeem ontwikkeld om echte gebruikerservaringen te integreren in ontwerpverbeteringen.

Deze bouwsteen richt zich op gebruikersfeedbackonderzoeken en het testen van Sparśa maandverband in de gemeenschap. De oorspronkelijke vragenlijst werd mede ontworpen door het team en aangepast aan internationale tools, maar werd vereenvoudigd nadat uit veldproeven bleek dat lange, technische vragen deelname ontmoedigden. De verfijnde vragenlijst is kort, beschikbaar in zowel het Nepalees als het Engels en gestructureerd rond de dagelijkse ervaringen met menstruatie.

De enquête verzamelt zowel kwantitatieve gegevens (absorptie, lekkage, comfort, bewegingsgemak, draagbaarheid) als kwalitatieve inzichten (voorkeur, afkeer, suggesties). De enquête bevat ook vragen over verpakkingen, duidelijkheid van informatie en eerste indrukken. Belangrijk is dat de enquête wordt verspreid via Google Forms voor gemakkelijke toegang en snelle gegevensanalyse, maar ook aangepast is voor offline gebruik als er geen internet beschikbaar is.

De volgende fase is het opschalen naar ten minste 300 gebruikers, waarbij gezorgd wordt voor een gevarieerde vertegenwoordiging in leeftijd, geografie en sociaaleconomische achtergrond. Door de laboratoriumresultaten (blok 3) te vergelijken met de feedback van de gebruikers, kan Sparśa het ontwerp, de verpakking en de distributiestrategieën van de maandverbandjes voortdurend optimaliseren.

Deze aanpak laat zien dat de ontwikkeling van menstruatieproducten niet alleen draait om technische prestaties, maar ook om culturele acceptatie, waardigheid en het vertrouwen van de gebruiker.

Deze bouwsteen zorgt ervoor dat menstruatiepads niet alleen functioneel zijn, maar ook veilig, hygiënisch en conform de gezondheidsnormen voordat ze bij de gebruikers terechtkomen. Maandverband wordt gebruikt op een zeer gevoelig deel van het lichaam, waardoor een strenge kwaliteitscontrole onontbeerlijk is.

In Nepal bestaat een norm voor maandverband, maar deze is nog niet verplicht. Sparśa heeft er daarom voor gekozen om op vrijwillige basis maandverband te ontwerpen en te testen volgens zowel de nationale normen als de internationale ISO-gebaseerde procedures, zodat de veiligheid van de gebruiker en de geschiktheid voor certificering op de lange termijn gewaarborgd zijn.

Het kwaliteitsgarantieproces bestaat uit twee onderdelen:

1. 1. Interne testprotocollen
Deze tests zijn intern ontwikkeld ter ondersteuning van R&D en meten:

• Totale absorptie (onderdompelingstests om de totale vloeistofcapaciteit te meten).
• Retentie onder druk (vermogen van het kompres om vloeistof vast te houden zonder te lekken).
• Spreidend gedrag (hoe vloeistof zich verdeelt over lagen en vleugels).
• Bacteriële belasting per laag (testen van de kern, bovenlaag en vleugels afzonderlijk om besmettingsbronnen te identificeren).

Deze protocollen stelden Sparśa in staat om prototypes snel te vergelijken en gebreken op te sporen voordat werd overgegaan tot externe certificering.

2. Standaard certificeringstesten
Zodra de prototypes consistent presteerden, werden de pads getest in gecertificeerde laboratoria. Om praktische redenen werd de voorkeur gegeven aan lokale laboratoria in Nepal, die echter wel werden vergeleken met ISO-methoden. De externe testen hadden betrekking op:

• Absorptie
• Retentie
• Hygiëne en microbiële belasting
• Fysieke veiligheidsparameters

Aangezien Sparśa natuurlijke vezels zoals bananenvezel, viscose en katoen gebruikt, is het handhaven van hygiënische normen nog belangrijker dan bij synthetische kompressen. Natuurlijke vezels zijn composteerbaar en milieuvriendelijker, maar kunnen vatbaarder zijn voor bacteriële groei als de hygiëne te wensen overlaat. Om dit probleem aan te pakken, werden strikte bioburden-protocollen ingevoerd: het gebruik van handschoenen op kritieke punten (bv. na het koken van de vezel), clean-roompraktijken voor de assemblage van kompressen en systematische documentatie van bacterietellingen.

Certificering is niet alleen een nalevingsvereiste, maar ook een middel om vertrouwen op te bouwen - bij gebruikers, gezondheidsautoriteiten en donoren - en om transparantie en geloofwaardigheid te bieden in een gevoelige sector.

In de bijlagen zijn de Nepalese normen voor maandverband, de interne testprotocollen van Sparśa en hygiënerichtlijnen opgenomen, zodat mensen deze aanpak ook in andere contexten kunnen toepassen.

Deze bouwsteen beschrijft het iteratieve proces van het vertalen van gebruikersinzichten naar tastbare menstruatieonderleggerprototypes. Op basis van het nationale veldonderzoek (bouwsteen 1) ontwikkelde en testte Sparśa verschillende tamponontwerpen om een balans te vinden tussen absorptie, retentie, comfort, hygiëne en composteerbaarheid.

Het proces verliep in twee fasen:

Fase 1 - Handmatig prototypen (pre-fabriek):
Voordat de fabriek operationeel was, werden de kompressen handmatig in elkaar gezet om verschillende materiaalcombinaties en lagensystemen te onderzoeken. Prototypes testten 3-5 lagen, meestal inclusief een zachte bovenlaag, transferlaag, absorberende kern, biobased SAP (superabsorberend polymeer) en een composteerbare onderlaag. Materialen zoals niet-geweven viscose, niet-geweven katoen, bananenvezel, CMC (carboxymethylcellulose), guarpitmeel, natriumalginaat, bananenpapier, biologisch afbreekbare films en lijm werden geëvalueerd.

De belangrijkste bevindingen toonden aan dat, hoewel het bereiken van een hoog totaal absorptievermogen relatief eenvoudig was - Sparśa-kompressen presteerden zelfs beter dan sommige conventionele kompressen in totale onderdompelingstests - de grootste uitdaging lag in de retentie onder druk. Conventionele kompressen gebruiken plastic hydrofobe bovenlagen die een eenrichtingsvloeistofstroom toelaten. Composteerbare alternatieven zoals viscose of katoen zijn hydrofiel, waardoor het oppervlak nat kan worden. Prototyping wees uit dat de vloeistof sneller naar de kern moest stromen om de bovenlaag comfortabel en droog te houden.

Fase 2 - Prototyping met machines (fabriek):
Zodra de machines geïnstalleerd waren, begon een nieuwe ronde van prototyping. Handmatige resultaten waren een leidraad, maar konden niet exact worden gerepliceerd omdat machinaal vervaardigde kompressen andere assemblageprocessen volgen. Technieken zoals reliëfdruk, ultrasone verzegeling en het nauwkeurig aanbrengen van lijm werden getest, naast strikte protocollen voor de controle van de bioburden in de vezelfabriek.

Machinaal vervaardigde prototypes werden systematisch getest op absorptie, retentie en bacterietellingen. Interne testprotocollen werden intern ontwikkeld en vervolgens geverifieerd door gecertificeerde laboratoria. De eerste resultaten toonden aan dat de bacteriële belasting aanzienlijk varieerde afhankelijk van de vezelverwerkingsstappen (bijv. koken of slagvolgorde), wat het belang van strikte hygiënecontrole onderstreept.

Iteratieve ontwerpcycli combineerden laboratoriumtests met feedback van gebruikers, waardoor continue aanpassingen mogelijk waren. Door geleidelijk de laagcombinaties, dikte en bindmethoden te verfijnen, optimaliseerde Sparśa de balans tussen prestaties, hygiëne en milieuduurzaamheid.

Bijlagen bevatten PDF's met gedetailleerde prototypeontwerpen, retentietestgegevens en resultaten van bacterietellingen. Deze hulpmiddelen zijn bedoeld voor mensen uit de praktijk die de methodologie willen kopiëren of aanpassen.