Medebeheer (gedeeld bestuur) van natuurlijke hulpbronnen in het kustgebied
Volledige oplossing
Verzameling van hulpbronnen in het dorp Au Tho B. Copyright GIZ/Klaus Schmitt.
Deze oplossing is gericht op het creëren van een beter bestuur (gedeeld bestuur) van natuurlijke hulpbronnen in het kustgebied van de provincie Soc Trang, Mekongdelta, Vietnam, om de eerste verdedigingslinie langs de kust (mangroves) te beschermen en het levensonderhoud van lokale gemeenschappen te verbeteren door het behoud van hulpbronnen. Deze aanpak zorgt ook voor klimaatrechtvaardigheid via participatieve processen met belanghebbenden en voordelen voor alle betrokken belanghebbenden.
Laatst bijgewerkt: 03 Mar 2023
10770 Weergaven
Foto- en videogalerij
Context
Uitdagingen
Jarenlang gecentraliseerd beheer van hulpbronnen heeft geleid tot een alarmerende degradatie van de natuurlijke hulpbronnen van Vietnam, vooral aan de kust. Lokale gemeenschappen zijn passief geworden omdat ze niet geïnteresseerd zijn of geen beslissingen mogen nemen over het behoud van de hulpbronnen. Kusthulpbronnen worden daarom op een niet-duurzame manier gebruikt, inclusief mangroven - het zeer belangrijke element voor kustbescherming.
Locatie
Provincie Soc Trang, Vietnam
Zuidoost-Azië
Proces
Samenvatting van het proces
De 4 bouwstenen zijn een onderhandelingsproces, een medebeheerovereenkomst, een pluralistische bestuursraad en een op rechtvaardigheid gebaseerde EbA. Het onderhandelingsproces beschrijft continue loops van het leerproces waarin de medebeheerovereenkomst en de pluralistische bestuursraad essentiële elementen zijn. Het resultaat van de eerste onderhandelingscycli moet na verloop van tijd door de pluralistische raad gezamenlijk worden verbeterd om gemeenschappelijke uitdagingen beter te weerspiegelen en op te lossen in hun poging om een effectiever behoud van natuurlijke hulpbronnen te bereiken. Voortdurend leren door te doen is een belangrijk onderdeel van het onderhandelingsproces. De positieve resultaten van het partnerschap op het gebied van behoud van natuurlijke hulpbronnen en dus armoedebestrijding zullen na verloop van tijd meer momentum en een geest voor nauwere samenwerking tussen belanghebbenden creëren.
Een op rechtvaardigheid gebaseerde aanpak wordt gewaarborgd door de implementatie van de eerste 3 bouwstenen. Dit omvat de drie dimensies van klimaatrechtvaardigheid: erkenningsrechtvaardigheid (door actieve deelname van alle belanghebbenden mogelijk te maken), procedurele rechtvaardigheid (door het proces met verschillende belanghebbenden te organiseren) en distributieve rechtvaardigheid (door de verdeling van voordelen en beperkingen van medebeheer).
Bouwstenen
Een onderhandelingsproces
Het onderhandelingsproces bestaat uit drie belangrijke aspecten:
- Organiseren voor partnerschap: dit begint met overleg met alle belanghebbenden over het concept van medebeheer. Wanneer zij de noodzaak begrijpen en inzien om het co-managementpartnerschap tussen actoren tot stand te brengen, moeten ze worden georganiseerd om klaar te zijn voor de onderhandelingen over de overeenkomst. Het organisatieaspect is essentieel om passieve individuen in de gemeenschap te veranderen in een georganiseerde groep met een gemeenschappelijke visie en om een hoog participatieniveau te garanderen.
- Onderhandelen over de medebeheerovereenkomst en de instelling voor gedeeld bestuur: Dit is de praktijk van machtsdeling tussen actoren. Door te onderhandelen uiten verschillende actoren hun zorgen en dragen ze hun ideeën aan over hoe natuurlijke hulpbronnen beheerd en behouden moeten worden. Er wordt ook onderhandeld over bestuurlijke kwesties, zoals wie beslissingen mag nemen en wat de verantwoordelijkheden en verantwoordingsplichten van de verschillende actoren zijn.
- Al doende leert men: het onderhandelingsproces is geen lineair proces, maar een spiraal waarbij de overeenkomst wordt geïmplementeerd, het functioneren van de gedeelde bestuursinstelling wordt ondersteund, het monitoren en evalueren van de resultaten en effecten in de loop van de tijd wordt voortgezet en input wordt geleverd voor vernieuwing van de overeenkomst.
Sleutelfactoren
- Volledige politieke steun van alle niveaus en overeenstemming en steun van alle belanghebbenden voor gedeeld bestuur en adaptief beheer.
- De traditionele gebruiken en lokale cultuur moeten verschillende groepen in de gemeenschappen in staat stellen om zich te organiseren, te discussiëren en hun ideeën te uiten. In sommige culturen mogen vrouwen openbare onderwerpen bespreken.
Geleerde les
- In landen waar al jaren gecentraliseerd beheer wordt toegepast, bestaan gemeenschappen vaak uit passieve individuen die naast elkaar wonen. Ze in een positie plaatsen waarin ze samen met de autoriteiten beslissingen kunnen nemen zonder zich hiervan bewust te zijn, is een fout die vermeden moet worden. Deze gemeenschappen hebben steun nodig om zich te organiseren, te leren en hun gevoel van identiteit en relatie met het gebied te versterken. De taken van het leiden van de passieve gemeenschap delegeren aan lokale leiders (na trainingen voor deze leiders) is een gebruikelijke praktijk, maar zal later problemen opleveren.
- Externe steun zou zich alleen moeten richten op het faciliteren van het onderhandelingsproces. De gemeenschappelijke kwesties die tijdens het onderhandelingsproces worden geïdentificeerd en besproken, moeten het resultaat zijn van de zelfanalyse van de actoren.
- De onderhandelingen tussen de belangrijkste actoren moeten ook na de ondertekening van de overeenkomst doorgaan. Het delen van macht mag niet stoppen bij de eerste overeenkomst voor gezamenlijk beheer. De actoren moeten blijven onderhandelen en de overeenkomst verbeteren.
Medebeheerovereenkomst
De medebeheerovereenkomst is een document waarin alles is opgenomen wat tijdens het onderhandelingsproces is overeengekomen, inclusief beheer- en bestuurselementen. Het kan gezien worden als een schriftelijk bewijs van het partnerschap tussen lokale actoren. Het beheersgedeelte specificeert de zes 'W's': wie mag wat doen, waar, wanneer, hoe en hoeveel. Het voorziet in algemene voorwaarden; het specificeert de regels en voorschriften voor het beheer van natuurlijke hulpbronnen in elke zone, beloningen, sancties, het rapportageschema en de uitvoeringsvoorwaarden en het toezicht. Het bestuursgedeelte specificeert de belangrijkste actoren voor besluitvorming en hun verantwoordelijkheden.
Sleutelfactoren
Belanghebbenden moeten de doelen van de overeenkomst voor gezamenlijk beheer begrijpen. Ze moeten ook de noodzaak inzien om de overeenkomst aan te passen, zodat deze beter aansluit bij de veranderende situatie op het gebied van het behoud van hulpbronnen. De medebeheerovereenkomst moet worden ontwikkeld door middel van onderhandelingen tussen georganiseerde partners. Daarom moet er tijdens het opstellen van de medebeheerovereenkomst en de daaropvolgende aanpassing aandacht worden besteed aan gemeenschapsontwikkeling om passieve groepen individuen om te vormen tot een echte gemeenschap.
Geleerde les
De overeenkomst voor gezamenlijk beheer kan tijdens het leerproces worden gewijzigd. Belangrijke actoren die betrokken zijn bij gedeeld bestuur moeten begrijpen dat de overeenkomst moet worden aangepast op basis van de lessen die tijdens de implementatie worden geleerd. De medebeheerovereenkomst bevat de basisprincipes voor het medebeheerpartnerschap tussen de belangrijkste actoren, maar beperkt hun samenwerking bij het nemen van gezamenlijke beslissingen niet tot specifieke voorwaarden en problemen die in de overeenkomst worden genoemd. Partners, zoals autoriteiten en gemeenschappen, moeten alle kwesties die tijdens hun partnerschap naar voren komen, blijven bespreken en aanpakken. De overeenkomst voor gezamenlijk beheer is niet hetzelfde als een vaste vorm van een mechanisme voor het delen van voordelen, ook al bestaat het uit delen waarin wordt gespecificeerd welke hulpbronnen door mensen mogen worden verzameld en wat hun verantwoordelijkheden zijn bij de bescherming van het bos. In plaats daarvan is een co-managementovereenkomst het resultaat van onderhandelingen en heeft het veel te maken met adaptief beheer en bestuurskwesties.
Bronnen
Pluralistische raad van bestuur
Een pluralistische bestuursraad bestaat meestal uit vertegenwoordigers van lokale overheden, overheidsdepartementen en -agentschappen, lokale gemeenschappen en soms bedrijfsorganisaties en wordt opgericht tijdens een onderhandelingsproces. De raad is verantwoordelijk voor het nemen van gezamenlijke beslissingen over kwesties met betrekking tot het behoud van natuurlijke hulpbronnen. De raad stuurt de implementatie van de overeenkomst voor gezamenlijk beheer en evalueert de resultaten en effecten van gezamenlijk beheer op basis van monitoring. De pluralistische bestuursraad is een essentieel element om het idee van "macht delen" om te zetten van theorie naar praktijk. Dit onderscheidt het van gecentraliseerd of particulier beheer waarbij slechts één partner de verantwoordelijkheid voor het nemen van beslissingen op zich neemt.
Sleutelfactoren
- De autoriteiten moeten zich inzetten voor partnerschappen voor gezamenlijk beheer.
- Gemeenschappen moeten in staat zijn om gezamenlijk beslissingen te nemen. Dit kan worden gedaan door middel van participatief actieonderzoek met verschillende gemeenschapsgroepen.
- Het politieke systeem van het land moet gedeeld bestuur toestaan of discussies aan de basis mogelijk maken over zaken die te maken hebben met het beheer van natuurlijke hulpbronnen.
Geleerde les
Om ervoor te zorgen dat de pluralistische bestuursraad effectief gezamenlijke beslissingen kan nemen, is het belangrijk dat alle betrokken belanghebbenden de noodzaak van een co-managementpartnerschap inzien. Autoriteiten moeten gemeenschappen bijvoorbeeld als gelijkwaardige en strategische partners behandelen en vice versa. Co-management zal normaal gesproken de beste resultaten opleveren als iedereen vrijwillig bij het partnerschap betrokken is. Maar in sommige situaties waar macht ook geld betekent, kan politieke steun van hogerhand of nationaal beleid dat het delen van macht tussen verschillende belanghebbenden bevordert, nuttig zijn. Leden van de raad van bestuur moeten ook de praktijk van al doende leren begrijpen en eraan wennen. Als geheel moeten ze streven naar betere resultaten, maar ook leren mislukkingen te accepteren en constructieve kritiek te leveren op fouten.
Zorgen voor een op rechtvaardigheid gebaseerde, op ecosystemen gebaseerde aanpassing
In plaats van een top-downbenadering werd in het project het behoud van de mangrove getest door middel van een overeenkomst voor gezamenlijk beheer tussen lokale gemeenschappen en autoriteiten. In het kader van de partnerschapsovereenkomst hebben groepen gebruikers van hulpbronnen het recht om natuurlijke hulpbronnen duurzaam te gebruiken op een afgebakend stuk land dat eigendom is van de staat (beschermingsbos) en de verantwoordelijkheid voor het duurzaam beheren en beschermen van deze hulpbronnen.
Het project richtte zich op het betrekken van de gemarginaliseerde lokale bevolking bij het proces en hen in staat stellen actief deel te nemen(rechtvaardigheid van erkenning). Hiervoor was het belangrijk om de acceptatie van alle belanghebbenden te verkrijgen om het co-managementproces te testen. De andere twee belangrijke aspecten van klimaatrechtvaardigheid waar het project zich op richtte, waren: (1) hoe het proces te organiseren met verschillende belanghebbenden(procedurele rechtvaardigheid) en (2) hoe de voordelen en lasten of beperkingen van co-management te verdelen en een balans te vinden tussen de beschermende functie van de mangroven en productievoordelen(distributieve rechtvaardigheid). Dit resulteerde in een betere samenwerking tussen de lokale bevolking en de autoriteiten. Het leidde ook tot een toename van het mangrovebos, dat op zijn beurt de kust beter beschermde tegen erosie, overstromingen en stormen, terwijl de inkomsten uit duurzaam gebruik van de mangrovebossen en uit de visserij toenamen.
Sleutelfactoren
- Bewustmaking van het milieu, een gemeenschappelijk begrip van de overeenkomst en effectieve communicatie tussen belanghebbenden zijn voorwaarden voor een succesvolle implementatie van gezamenlijk beheer.
- Een participatief proces waarbij alle belanghebbenden betrokken zijn, kan zorgen voor een transparante, eerlijke en goed geïnformeerde besluitvorming.
- De medebeheerraad is de belangrijkste besluitvormingsstructuur, met verantwoordelijkheid voor algemene sturing en conflictoplossing.
Geleerde les
- Het aanpakken van rechtvaardigheidskwesties door middel van gezamenlijk beheer helpt om een evenwicht te bereiken tussen het verbeteren van de bestaansmiddelen van arme lokale mensen en het behouden en verbeteren van de beschermingsfunctie van het mangrovebos.
- Om rechtvaardigheidskwesties aan te pakken moeten de onderliggende sociaaleconomische en politieke oorzaken van kwetsbaarheid worden aangepakt. Deze omvatten slecht bestuur, ongelijke controle over en toegang tot hulpbronnen, beperkte toegang tot basisdiensten en informatie en discriminatie.
- Empowerment van alle kwetsbare groepen is essentieel voor het bevorderen van een op rechten gebaseerde aanpak. Bewustmaking, capaciteitsontwikkeling, zinvolle deelname aan de besluitvorming en het opzetten van mechanismen voor het delen van voordelen zijn daarom belangrijke kenmerken van op rechtvaardigheid gebaseerde EbA-projecten.
- Duurzaam mangrovebehoud vereist ook randvoorwaarden, zoals het verankeren van mangrovebehoudsprojecten in lokale kennis en leiderschap.
- Om de aanpak van gezamenlijk beheer te ondersteunen, moeten machtsdeling en besluitvormingsprocessen en -structuren worden geïnstitutionaliseerd in wetten, verordeningen en standaardwerkwijzen van de betrokken instellingen.
Invloeden
Co-beheer helpt de mangroven in Soc Trang te behouden. Het mangrovegebied voor het dorp Au Tho B is toegenomen van 70 ha in 2008 tot 118 ha in 2014. Lokale mensen die betrokken zijn bij gedeeld beheer van natuurlijke hulpbronnen hebben een sterker eigenaarschap ontwikkeld en zijn zich meer bewust geworden van de behoeften aan en voordelen van mangrovebehoud. Het beheer van natuurlijke hulpbronnen is gestaag verbeterd. Lokale autoriteiten en mensen worden partners die samenwerken en gezamenlijk beslissingen nemen voor het behoud van natuurlijke hulpbronnen. Als resultaat van discussies tussen deze actoren zijn er aanvullende initiatieven voorgesteld om lokale kwesties aan te pakken.
Begunstigden
Arme gemeenschappen langs de kust en autoriteiten.
Verhaal
6 jaar geleden kon niemand in Au Tho B zich ooit voorstellen wat voor werk ze nu in hun bos doen, zoals het opzetten van een mangrove slakkenkwekerij. Het is een lang proces geweest, dat begon met de oprichting van een medebeheergroep in Au Tho B in 2009. Co-management (of beter gezegd gedeeld bestuur) van natuurlijke hulpbronnen is een setting waarin lokale gemeenschappen samen met lokale autoriteiten deelnemen aan het besluitvormingsproces over het beheer van hulpbronnen. Het houdt in dat macht, verantwoordelijkheden en verantwoordingsplicht worden gedeeld tussen de belangrijkste actoren. Dit verschilt sterk van andere pogingen die de Vietnamese overheid in het verleden heeft ondernomen om de participatie van mensen in het behoud van natuurlijke hulpbronnen te garanderen. In plaats van een vast schema voor het delen van voordelen dat vaak wordt gebruikt om mensen stimulansen te geven, zoals het recht om bosgrond te gebruiken voor aquacultuur of een lijst van hulpbronnen die mogen worden verzameld, richt co-management zich op het aanpakken van kwesties die door alle belangrijke partijen worden erkend door middel van onderhandelingen en al doende leren. Zo werden bijvoorbeeld regels om jonge zaailingen aan de zeezijde van de mangrove te beschermen gezamenlijk ontwikkeld op basis van het inzicht dat gezonde bossen zorgen voor meer watervoorraden die op hun beurt zorgen voor extra inkomsten voor alle mensen in de gemeenschap. Deze regels zorgen ervoor dat mensen dat gebied niet betreden tijdens vloed en beperken de grootte van visnetten. Een ander voorbeeld is wie de leiding heeft en wat de verantwoordelijkheden zijn van de lokale bevolking en de boswachters bij illegale activiteiten. Over alle regels is onderhandeld en ze zijn opgeschreven in de overeenkomst voor gezamenlijk beheer. Het groeiende partnerschap tussen de lokale bevolking en de autoriteiten heeft hen onlangs in staat gesteld om gezamenlijk het onderwerp aan te pakken van hoe de aquatische hulpbronnen direct uit de mangroven kunnen worden ontwikkeld zonder de bomen te beschadigen. Toen ze terugkwamen van een door GIZ gesponsord veldbezoek aan een nabijgelegen provincie, begonnen de lokale mensen te dromen over het kweken van mangroveslakken in het bos. Maar in plaats van het maken van individuele boerderijen, besloot de groep om samen te werken en een gemeenschappelijke boerderij te creëren ten behoeve van de hele groep. De lokale autoriteiten raakten ook geïnspireerd door het plan en hielpen mee om het van idee tot werkelijkheid te maken. Het boerenbedrijf kan nog steeds fout gaan, maar de geest van samenwerking voor een beter leven door het behoud van natuurlijke hulpbronnen onder lokale actoren is een lokale aanwinst aan het worden.
In contact komen met medewerkers
Andere medewerkers
Anh Dung Nguyen
Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH
Dr. Klaus Schmitt
Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH
