Biodiversity Stewardship is het beschermen van de biodiversiteit buiten het bestaande netwerk van PA's in staatseigendom. Het legt de verantwoordelijkheid voor het behoud in de handen van particuliere landeigenaren door middel van een verscheidenheid aan contractuele overeenkomsten. CapeNature heeft Biodiversity Stewardship in 2003 aangenomen als kernstrategie, omdat het grootste deel van de voor behoud waardevolle biodiversiteit zich op privégrond bevindt. Stewardship wordt ook algemeen beschouwd als een van de meest kosteneffectieve mechanismen om biodiversiteit te beschermen. Het programma heeft geresulteerd in de ondertekening van meer dan 90 contracten tussen particuliere landeigenaren of gemeenschappen en CapeNature. 43 hiervan (met een totale oppervlakte van 49 000 ha) hebben geleid tot formele bescherming, terwijl de rest bestaat uit minder formele beschermingsovereenkomsten die niettemin resulteren in beter ecologisch beheer. De belangrijkste beperking van het programma is de capaciteit binnen CapeNature. Voor het ondertekenen van nieuwe contracten en het onderhouden van bestaande gebieden zijn personele en financiële middelen nodig. Daarom kunnen alleen locaties met de hoogste prioriteit deelnemen aan het programma. Dit is een ongelukkige situatie, aangezien de vraag van landeigenaren naar bescherming groter is dan de capaciteit van CapeNature om te helpen.

Er worden Multi-stakeholder Dialogue (MSD) platforms opgericht, bestaande uit vertegenwoordigers van de overheid, NGO's en maatschappelijke organisaties die betrokken zijn bij het project. De platforms bestaan uit beheercomités die in elk dorp en op provinciaal niveau worden opgericht om de activiteiten van het project te monitoren en het management te informeren. De comités bieden ondersteuning bij de dagelijkse uitvoering van de activiteiten en bij de strategische samenwerking met andere instellingen. Er wordt ook voorlichtingsmateriaal voor beleidsmakers geproduceerd. De betrokkenheid op nationaal, regionaal en mondiaal niveau is cruciaal om ervoor te zorgen dat kennis wordt overgedragen en dat beleidsmakers pleitbezorgers/uitvoerders worden van de belangrijkste lessen die uit het project zijn geleerd. Strategische betrokkenheid op nationaal, regionaal en mondiaal niveau omvatte tot nu toe: - Een nationale startworkshop van het project - Een nationaal forum met de Directie Civiele Bescherming over ecosysteemgebaseerd risicobeheer - Presentatie van het project op regionale forums en bijeenkomsten (regionaal natuurbeschermingsforum, regionaal overleg voor de WCDRR) - Het project presenteren in publicaties of casestudy's voor mondiale evenementen (UNFCCC COP 21)

Deze bouwsteen omvat alles wat te maken heeft met de productie van je toeristisch product. Het wordt aanbevolen om een partner uit de particuliere sector te selecteren die de juiste marktgerichtheid en ervaring in ecotoerisme heeft, voordat er wordt begonnen met de ontwikkeling van toerisme, om duurzaamheid op de lange termijn te garanderen. Ons model had te lijden onder het feit dat we niet vanaf het begin een partner hadden, waardoor alle verantwoordelijkheid voor marketing en touroperatie bij het project kwam te liggen. De volgende belangrijke stap is het selecteren en trainen van de leden van de dienstverlenende groep voor dorpstoerisme, waarbij de leiders van de gemeenschap, de plaatselijke overheidsinstantie voor toerisme en de partner uit de privésector betrokken moeten worden. Contracten met leden van de servicegroep kunnen worden gebruikt om stimulansen te creëren voor goede service en bescherming van wilde dieren. Infrastructuur moet worden gebouwd als een gemeenschapsproject om maximale betrokkenheid te creëren. Een kosteneffectief marketinginstrument met een grote impact is (een) 'kennismakingsreis(sen)' voor touroperators en journalisten, in tegenstelling tot het drukken van brochures. Mond-tot-mondreclame is de belangrijkste factor en wordt uiteindelijk bepaald door een uniek en goed doordacht product.

De eerste vijf stappen van het tienstappenproces worden geclassificeerd als voorbereidend. Ze zorgen voor een overtuigende hoeveelheid onderzoek om de analyse van de invloed van grootschalige beschermde gebieden op de implementatie van MEA's te vergemakkelijken. Deze stappen omvatten de selectie van de relevante internationale en regionale MEA's en de identificatie van de relevante nationale wettelijke instellingen, met inbegrip van administratieve regelgeving op lagere geografische niveaus. In het geval van het Thaya Valley National Park werden bepaalde verdragen zoals de Alpenconventie en de Ramsarconventie niet opgenomen vanwege de criteria en de geografische ligging van het nationale park.

Het grootste deel van onze inspanningen voor capaciteitsopbouw in Belize was erop gericht om belanghebbenden in staat te stellen onze waarderingsmethoden te repliceren. We richtten ons op het MPA-niveau, waar we samenwerkten met een aantal NGO's, Hol Chan Marine Reserve en het Fisheries Department, om een sjabloon te ontwikkelen voor het toepassen van de nationale waarderingsmethoden in MPA's. We werkten samen met medebeheerders van verschillende MPA's in Belize om gegevens te verzamelen over het gebruik van de reservaten voor visserij en toerisme. Voor veel MPA's bracht deze oefening hiaten in de huidige gegevensverzameling aan het licht en vestigde de aandacht op chronische onderregistratie van bezoekers en gebruikersvergoedingen. We stelden voorlopige waarderingen op voor alle MPA's waarmee we werkten. In november 2008 hielden we een workshop om onze inspanningen samen te vatten en nodigden we alle organisaties die werken aan MPA's uit om deze bij te wonen. Er was veel belangstelling voor het sjabloon voor economische waardebepaling. We hebben het elektronisch beschikbaar gesteld, samen met een gedetailleerde gebruikershandleiding. Verschillende MPA's hebben al toegezegd hun huidige gegevensverzameling aan te passen om de economische analyse beter te ondersteunen.

Na het ontwikkelen van verschillende communicatieproducten voor verschillende doelgroepen, brachten we de waarderingsbevindingen naar buiten op het International Year of the Reef Symposium in Belize City in november 2008. We verspreidden de bevindingen ook in een samenvattend pamflet van zes pagina's voor besluitvormers; verschillende lokale partners verwerkten de resultaten ook in video's die werden getoond aan de premier en andere functionarissen tijdens het gala-evenement die avond. Op verzoek van de Protected Areas Conservation Trust (PACT) hebben we ook een document van één pagina gemaakt voor beleidsmakers en dit verspreid via PACT en andere lokale partners. We hebben ook Excel-gebaseerde hulpmiddelen gemaakt om het repliceren van onze waarderingsmethoden en gegevensverzameling te vergemakkelijken. Deze tools en gebruikershandleidingen zijn, samen met het volledige technische rapport en de samenvatting, gratis te downloaden van onze website. Het Healthy Reefs for Healthy People Initiative heeft, samen met WWF, WCS, Oceana en vele andere lokale NGO's, de bevindingen van de economische waardebepaling gebruikt bij hun inspanningen om te onderhandelen over strengere visregels, nieuwe mangrovewetgeving, een verbod op offshore olieboringen en andere doelen op het gebied van natuurbehoud en duurzaam beheer.

Chico Mendes Biodiversity Conservation Institute (ICMBio) is de overheidsinstelling die verantwoordelijk is voor de federale beschermde gebieden in Brazilië. Naast de federale wetgeving met betrekking tot vrijwilligerswerk, heeft ICMBio een reglement voor vrijwilligerswerk bij het instituut, dat openbaar en officieel is. Het sturen van een uniform naar de vrijwilligers is essentieel voor de samenleving om de vrijwilligers te identificeren en te waarderen, zodat ze met meer trots hun activiteiten uitvoeren. Het formaliseringsproces van de vrijwilligers is eenvoudig, zodat niemand zich ontmoedigd voelt door onnodige bureaucratie.

Op nationaal niveau werden de resultaten van de Blue Carbon-component, zoals het koolstofbudget voor de mangroven van de Golf van Nicoya en een bijgewerkte schatting van de ontbossing, gepresenteerd aan beleidsmakers als een manier om de beleidsvorming te informeren over bredere strategieën voor het tegengaan van klimaatverandering die gericht zijn op meerdere ecosysteemdiensten.

De voorwaarden die in het Handvest van de Adviesraad voor het heiligdom zijn vastgelegd, worden door elke vertegenwoordiger van de belanghebbenden goedgekeurd en afgetekend voordat de adviesraad wordt ingeschakeld. Vervolgens kan de raad functioneel dienen als een forum voor overleg en beraadslaging tussen zijn leden en als een bron van advies en aanbevelingen aan de beheerder van het heiligdom. Dergelijk advies moet een eerlijke weergave zijn van de collectieve en individuele standpunten van de leden van de raad. Bij het formuleren van dit advies houden de leden van de raad in gedachten dat het hoofddoel van het reservaat de bescherming van de hulpbronnen is.

Tijdens het eerste jaar van het project ontwikkelden we een partnerschap met een reeks groepen en individuen die geïnteresseerd zijn in economische waardebepaling en behoud van de zee in Belize. Onze kernpartners waren WWF-Centraal-Amerika en World Conservation Society, maar we werkten ook samen met meer dan 10 Beliziaanse NGO's, MPA's die medebeheerden, overheidsdepartementen en faculteiten aan de universiteiten van Belize. In 2007 hielden we een workshop in Belize om de economische waardebepaling te introduceren en in het daaropvolgende jaar hielden we verschillende vervolgworkshops die zich afzonderlijk richtten op kustbescherming, visserij en toerisme. Het projectpartnerschap vertegenwoordigde de standpunten en expertise van een breed scala aan primaire, secundaire en externe belanghebbenden. Het partnerschap speelde een belangrijke rol bij het helpen opzetten van de waarderingsstudie, het identificeren van potentiële beleidstoepassingen en mogelijkheden voor outreach, het verzamelen van gegevens en het communiceren van de resultaten naar beleidsmakers.