Om een nauwkeuriger beeld te krijgen van de situatie in de gemeenschappen waar een verandering van landgebruik naar agroforestrysystemen overwogen werd, werd een participatieve analyse uitgevoerd met de gezinnen. Uit de analyse bleek dat vrouwen voornamelijk verantwoordelijk waren voor reproductieve activiteiten (zorgen voor het huishouden, de kinderen en mensen in nood). Mannen waren verantwoordelijk voor productieve activiteiten (teelt, beheer van hulpbronnen). Op basis van wat werd geobserveerd, werden vier werkgebieden gedefinieerd om de oplossing duurzamer te maken:

• Sensibilisering van technisch personeel, zowel betrokken bij de oplossing als strategische partners, voor genderkwesties en maatregelen om gelijke toegang tot kennis en middelen te bevorderen;
• Sensibilisering en reflectie in de gemeenschappen over genderpatronen;
• Vaststelling van quota voor vrouwen onder begunstigden; en
• Implementatie van positieve maatregelen en flexibiliteit om de toegang voor vrouwen te vergemakkelijken, zoals de definitie van familiebedrijfsplannen, aanpasbare roosters en locaties, aanmoediging van de deelname van vrouwen in leidinggevende posities, flexibiliteit in termen van het vergezellen van kinderen of partners naar evenementen, versterking van vrouwengroepen georganiseerd rond gewassen.

De gemeenschappen waarin het opzetten van agroforestrysystemen gepromoot en begeleid werd, zijn geïsoleerd: ze zijn niet institutioneel aanwezig en moeilijk bereikbaar. Om de agroforestrysystemen en het gebruik van agroecologische praktijken op termijn duurzamer te maken, werden de gemeenschappen opgenomen in een ondersteunend netwerk. Door contacten te leggen met gouvernementele, niet-gouvernementele en private actoren ontwikkelden de kleine boeren hun agroforestrysystemen en hun oogst-, verwerkings- en verkoopcapaciteiten in het algemeen. Aanvankelijk werden de contacten met de verschillende actoren aangemoedigd en actief begeleid door technische bijstand. Geleidelijk groeide de belangstelling voor deze geïsoleerde gemeenschappen en zochten de kleine producenten zelf ook naar banden. Op deze manier werd belangrijke steun verkregen als contacten voor de begunstigde kleine producenten. Een vrouwencoöperatie voor de verwerking van perziken kreeg bijvoorbeeld belangrijke investeringen in haar verwerkingsinfrastructuur. Een ander voorbeeld is de koppeling van kleine koffieboeren in Guatemala met de nationale koffieassociatie, die hen regelmatig trainingen geeft.

De ontwikkeling van technische capaciteiten bij kleine producenten voor het opzetten en beheren van agroforestrysystemen werd uitgevoerd door kennisoverdracht te koppelen aan praktische toepassing door elke producent op zijn proefperceel. De toepassing van de praktijken werd ondersteund en vergezeld van startkapitaal voor elke producent. In veldscholen voor boeren gaf de technicus theoretische en praktische modules in een taal die geschikt was voor alle deelnemers. Hij bevorderde ook de uitwisseling van kennis tussen de boeren. Voor bepaalde onderwerpen - gendergelijkheid, beheer na de oogst, enz. - gespecialiseerde deskundigen betrokken. Tegelijkertijd bezocht de technicus de landbouwer regelmatig op zijn proefperceel, zodat er ruimte en vertrouwen ontstond voor specifieke vragen en de mogelijkheid om verkeerde implementaties te corrigeren. Om de motivatie in de groep te behouden en de uitwisseling tussen collega's aan te moedigen, werden er verschillende ervaringsuitwisselingsreizen naar de landen van de Trifinio-regio georganiseerd. Bijzonder mondige producenten namen deel aan een opleiding tot gemeenschapslandbouwpromotor. Deze producenten treden nu op als technische assistenten in hun gemeenschap en verspreiden goede landbouwpraktijken op grotere schaal.

De getrainde boeren krijgen na de training diensten aangeboden die gericht zijn op een soepele overgang naar duurzame praktijken. Dit omvat voortdurende en regelmatige bezoeken van de veldmedewerkers om hen te begeleiden, te adviseren, te sturen en te motiveren. Echte planning in dit stadium ontstaat doordat de leden van de gemeenschap verschillende strategische projecten bedenken om hun levensonderhoud te verbeteren. De experts bespreken gewoonlijk hun prioriteiten met de boeren en ontwikkelen passende interventies.

De trainingsmethode bestaat uit inleidende lessen over bio-intensieve landbouw en andere duurzame ideeën die binnenshuis worden gegeven. Na deze kennismaking met de concepten worden de cursisten onderworpen aan demonstraties om hen te helpen relevante praktische vaardigheden te verwerven en ten slotte aan participatieve actiegerichte training op de boerderij. In dit stadium worden discussies en het delen van ideeën en ervaringen sterk aangemoedigd en wordt ook de nadruk gelegd op handhaving. Thematische benaderingen gebaseerd op bodembehoud, het opbouwen van bodemvruchtbaarheid op lange termijn, ecologische landbouwpraktijken en energiebesparing worden benadrukt.

Terwijl de eerste sponskwekerijen werden opgezet, moest het juiste bedrijfsmodel worden opgesteld. Het doel is om een stabiel inkomen te genereren voor de sponskwekers en hen in staat te stellen om zo snel mogelijk onafhankelijk te worden van marinecultures.org. Enkele aspecten die moesten worden aangepakt:

• Voldoende toegang tot afzetmarkt(en) voor sponsboeren.
• Wie neemt de verantwoordelijkheid voor de commercialisering in Zanzibar en/of overzee? Mogelijke oplossingen:

> Oprichting van een coöperatie.

> Aanstelling van een verkoper.

> Directe verkoop via sponsboeren.

> NGO of bedrijf koopt gehele of gedeeltelijke oogsten op voor overzeese verkoop.

• Zorgen voor voortdurende opleiding van nieuwe sponsboeren.
• Zorgen voor kwaliteitscontrole.
• Zorgen voor lokale competentie en verantwoordelijkheid voor het vermenigvuldigen van sponskwekerijen op bestaande en nieuwe locaties.

Gelijktijdig met de evaluatie van geschikte soorten en in nauwe samenwerking met de eerste sponskwekers werd begonnen met de ontwikkeling van een geschikte kweekmethode. In deze fase moesten veel technische details worden opgehelderd en werd een eenvoudig maar robuust kweeksysteem ontwikkeld dat gemakkelijk kan worden vermenigvuldigd. Enkele details die moesten worden uitgewerkt waren:

• De minimale waterdiepte waarop sponzen goed gedijen en waarop sponskwekers zoveel mogelijk tijd kunnen doorbrengen zonder te hoeven zwemmen.
• De optimale afstand tussen de sponzen.
• Het vinden van touwmateriaal dat geschikt is voor de bouw van de kwekerij en het bevestigen van stekken, dat duurzaam, goedkoop, gemakkelijk te hanteren en lokaal verkrijgbaar is.
• De ideale maaigrootte, vorm en ophangmethode.
• Het minimumaantal stekken per kwekerij dat nodig is voor twee sponskwekers om in hun levensonderhoud te voorzien en om ervoor te zorgen dat er voor de vermeerdering geen extra sponzen uit het wild hoeven te worden verzameld.
• De frequentie waarmee stekken moeten worden schoongemaakt en bijgesneden.
• Het juiste moment om sponzen te oogsten.
• Methoden om sponzen te verwerken, te reinigen, te bewaren en te drogen, evenals de juiste verpakking en etikettering van het product.
• Een trainingscurriculum voor sponsboeren en een overzicht van de technische ondersteuning die nodig is voor toekomstige ondersteuning van onafhankelijke sponsboeren.

Overbevissing in Tanzania in het algemeen en in de bossen van dit gebied die binnen het aangrenzende Mt. Meru National Park liggen, hebben bijgedragen aan de bedreigde status van nationaal gekoesterde soorten zoals Dalbergia, Khaya, Afzelia, Millettia, Podocarpus en Juniper spp. De capaciteiten van de gemeenschappen werden opgebouwd met de hulp van NGO's, maar het initiatief werd geïmplementeerd als een participatief actieonderzoek waarbij de dorpelingen de samenwerking leidden met de NGO's in een ondersteunende rol.

De oplossing was om de gemeenschappen in staat te stellen om actie te ondernemen met behulp van duurzame landbouw door hun vrijwillige betrokkenheid. De leden van de gemeenschap werden betrokken bij het beschrijven van hun situatie en het vinden van oplossingen die ze bereid waren te implementeren, waarbij de nadruk lag op participatie en actie om de achteruitgang van het milieu en de voedselzekerheid een halt toe te roepen. Ze stelden een aantal activiteiten voor waarmee ze zouden beginnen. Ze identificeerden meerdere oplossingen, waaronder bodembeschermende maatregelen en het planten van inheemse bomen op hun akkers, planning van landgebruik met lokale verordeningen die moeten worden gecontroleerd en gehandhaafd door dorpsmilieucomités, herstel van waterbronnen met behulp van inheemse bomen en het planten van grassen samen met bodem- en waterbeschermende maatregelen op de akkers van de boeren. De capaciteiten van de gemeenschappen werden opgebouwd met de hulp van NGO's, maar het initiatief werd geïmplementeerd als een participatief actieonderzoek waarbij de dorpelingen de samenwerking leidden met de NGO's in een ondersteunende rol. Ze werkten nauw samen met de leiders van de gemeenschap en de boeren die de eerste stappen zetten om de oplossingen verder te verfijnen en specifieke activiteiten te ontwikkelen om de uitdagingen aan te pakken.

De voorlichtingsmedewerkers bespreken gewoonlijk de prioriteiten van de boeren met hen en ontwikkelen vervolgens geschikte landbouwinterventies. De getrainde boeren krijgen na de training diensten aangeboden die gericht zijn op een soepele overgang naar duurzame praktijken. Dit omvat voortdurende en regelmatige bezoeken van de veldmedewerkers om hen te begeleiden, te adviseren, te sturen en te motiveren. In dit stadium ontstaan echte plannen, aangezien de leden van de gemeenschap verschillende strategische projecten bedenken om hun levensonderhoud te verbeteren.