Implementatie en controle, evaluatie en leren

Effectief lobbyen en pleiten voor beleid moet gericht zijn op de implementatie van zowel bestaand als nieuw beleid om ervoor te zorgen dat de beoogde doelen worden bereikt. Dit betekent een voortdurende controle om de voortgang te volgen en de effectiviteit van de beleidsimplementatie te beoordelen. Alle partners die betrokken zijn bij een programma of beleid moeten deelnemen aan dit voortdurende proces om ervoor te zorgen dat ze op één lijn zitten met de doelstellingen en om strategieën waar nodig aan te passen.

  • De doelen en doelstellingen regelmatig beoordelen en vergelijken om de voortgang te evalueren en hiaten vast te stellen. Onderzoek en analyse ondersteunen deze vergelijkende evaluatie.
  • Werken met coalities verbetert de beleidsbeïnvloeding door verschillende stemmen te verenigen, de impact te vergroten en de invloed te versterken.
  • Beleidsimplementatie is een langdurig proces waarbij diverse belanghebbenden met verschillende prioriteiten betrokken zijn. Geduld en doorzettingsvermogen zijn cruciaal
  • In eerste instantie hebben we sectoren zoals toerisme, die grote belangen hebben bij het beheer van natuurlijke hulpbronnen, over het hoofd gezien. Het betrekken van alle relevante sectoren kan belangrijke belangen aan het licht brengen en de belangenbehartiging verbeteren.
  • Het is essentieel om een breed scala aan belanghebbenden te betrekken. Het uitsluiten van belangrijke spelers kan vooruitgang belemmeren en het bereiken van doelstellingen moeilijker maken.
Capaciteitsopbouw en bewustmaking

De natuurlijke hulpbronnensector in Kenia wordt beheerst door een complex web van wetten en beleidslijnen die een directe invloed hebben op de levensstijl en het levensonderhoud van de gemeenschap. Veel gemeenschapsleden hebben echter geen kennis van deze wetten, wat tot verwarring leidt, vooral wanneer verschillende overheidsdepartementen tegenstrijdige regels handhaven.

NACOFA heeft de verantwoordelijkheid op zich genomen om gemeenschappen te informeren en voor te lichten over de relevante wetten die hen aangaan. Door dit te doen, helpt NACOFA gemeenschappen te beschermen tegen ongerechtvaardigde acties van overheidsfunctionarissen. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling en implementatie van participatieve bosbeheerplannen (PFMP's) en bosbeheerovereenkomsten (FMA's). Ondanks het feit dat deze overeenkomsten tussen KFS en verschillende CFA's zijn ondertekend, komt het voor dat KFS de afspraken niet nakomt.

  • CFA's vertrouwen NACOFA, en de sterke banden die NACOFA heeft met KFS en het ministerie zijn cruciaal.
  • Sterke banden met maatschappelijke organisaties helpen om bredere relaties op te bouwen en zorgen voor steun vanuit de basis voor beleidsbeïnvloeding
  • Het is essentieel om gemeenschappen in staat te stellen om het beleidsproces te leiden vanuit een bottom-up benadering, zodat de druk op lokaal niveau aanhoudt.
  • Capaciteitsopbouw en het creëren van bewustzijn vinden voortdurend plaats naarmate er nieuwe strategieën ontstaan, nieuwe functionarissen hun functie overnemen en er leiderschapswisselingen plaatsvinden binnen gemeenschapsgroepen zoals CFA's.
  • Als gemeenschappen de voordelen van de problemen begrijpen, zullen ze eerder geneigd zijn om beleidsbeïnvloeding te steunen en zich ervoor in te zetten.
  • Beleidsbeïnvloeding is een zaak van lange adem en vereist flexibiliteit om doelen aan te passen als reactie op veranderende prioriteiten van de overheid, terwijl de belangen van de gemeenschap voorop blijven staan.
  • Succesvolle belangenbehartiging vereist een effectieve betrokkenheid bij het politieke klimaat, waarbij de juiste timing cruciaal is
  • Belangenbehartiging is tijdrovend en duur en vereist aanzienlijke financiële steun, expertise en voorvechters om de agenda op alle niveaus door te drukken
  • De organisatie moet vertrouwen kweken bij alle belanghebbenden om positieve resultaten te bereiken
Huidige wetten en beleidslijnen en belanghebbenden in kaart brengen

Het in kaart brengen van belanghebbenden houdt in dat de verschillende belangen van belanghebbenden in verschillende sectoren op zowel lokaal als nationaal niveau in kaart worden gebracht. Dit proces moet zo uitgebreid mogelijk zijn, waarbij bestaande invloed- en machtsstructuren in kaart worden gebracht om te bepalen wie er direct of indirect bij betrokken moet worden. Voorafgaand aan het in kaart brengen van de stakeholders wordt een grondige analyse van bestaand beleid uitgevoerd om volledig te begrijpen wat de problemen zijn en waarom ze belangrijk zijn voor de gemeenschap. Dit inzicht vormt vervolgens de basis voor het in kaart brengen van de stakeholders, waardoor het duidelijker wordt met wie de dialoog moet worden aangegaan.

  • Duidelijk inzicht in relevante wetgeving en beleid met betrekking tot de kwestie
  • Identificatie van specifieke hiaten in het beleid die moeten worden aangepakt
  • Nauwkeurige identificatie van beoogde overheidsorganisaties en -functionarissen
  • Juiste selectie van partners en maatschappelijke organisaties
  • Zorgen voor steun en vertegenwoordiging van de gemeenschap in het proces
  • Inzicht in de belangen van belanghebbenden en de invloed van wetswijzigingen op die belangen is cruciaal voor effectieve betrokkenheid
  • Het is belangrijk om lopende processen met betrekking tot specifieke wetten en beleidslijnen te identificeren om ervoor te zorgen dat deze inclusief en grondig in kaart worden gebracht.
  • Het consolideren van inspanningen door middel van coalities is essentieel om parallelle inspanningen te voorkomen en de impact te vergroten.
  • Nationale coalities kunnen hun inspanningen op elkaar afstemmen voor een grotere invloed op het beleid.
  • Het opbouwen en versterken van netwerken moet prioriteit krijgen boven individuele programmadoelstellingen om bredere beleidsdoelen te bereiken.
Participatief onderzoek om lokale milieuproblemen te identificeren

De eerste stap bestaat uit het identificeren van lokale milieuproblemen op gemeenschapsniveau, zoals watertekorten, afnemende graasgebieden, voedselschaarste, bodemerosie, aardverschuivingen of overstromingen. NACOFA verzamelt de inbreng van de gemeenschap over mogelijke oplossingen en onderzoekt het verband tussen deze uitdagingen en bos- of milieudegradatie.

Vervolgens bestudeert NACOFA de bestaande wetten en het bestaande beleid om deze problemen aan te pakken, eventuele hiaten op te sporen en te bepalen of een betere uitvoering of handhaving nodig is. Dit proces stelt NACOFA in staat om de verantwoordelijke overheidsinstellingen, sleutelfunctionarissen, maatschappelijke organisaties, partners en gemeenschapsgroepen aan te wijzen om mee samen te werken.

  • Duidelijk begrip van het lokale of nationale probleem en de invloed ervan op mens en milieu.
  • Het welzijn van de gemeenschap en het milieu centraal stellen in de onderzoeksaanpak.
  • Samenwerken met lokale leiders om volledige deelname van de gemeenschap te garanderen.
  • Samenwerken met onderzoeksorganisaties om aan te sluiten bij het huidige onderzoeksbeleid.
  • Deze aanpak bevordert goed geïnformeerde beleidsontwikkeling waarbij de behoeften van de gemeenschap centraal staan.
  • Brede betrokkenheid van belanghebbenden is cruciaal voor het succes van beleidsbeïnvloeding en vergroot de verantwoordingsplicht van de overheid bij het leveren van diensten.
  • Eigen inbreng van de gemeenschap in het proces is van vitaal belang en leidt tot een hogere participatie en succes op de lange termijn.
Technische, financiële en administratieve ondersteuning

Om ervoor te zorgen dat de producenten hun projecten met succes konden uitvoeren, werd een beroep gedaan op verschillende regionale instanties om de nodige ondersteuning en begeleiding te bieden. De lokale teams voor technische bijstand, de lokale gemeenschapspromotors en de regionale operationele contactpersonen gaven de groepen technische ondersteuning bij het ontwikkelen van hun voorstellen, het verzamelen van bewijsmateriaal over de uitvoering en het opstellen van de subprojectrapporten. Op het gebied van inkoop, contractering en financiën gaven de regionale administratieve contactpersonen ondersteuning en advies bij het voltooien van de inkoop-, contracterings- en verificatieprocedures door middel van de financiële rapporten. Voor groepen die niet wettelijk opgericht waren, was het Nationaal Uitvoerend Agentschap (Rainforest Alliance Mexico) verantwoordelijk voor de administratie, de directe uitwerking van alle aankoopprocedures, de uitvoering van de toegewezen middelen en de bijbehorende verificaties. Deze gedeelde verantwoordelijkheid met de begunstigden maakte het mogelijk om de kloof die bestaat voor de groepen te verkleinen en om volledig te voldoen aan de hoogste standaarden in de uitvoering van aanbestedingen, contractering en financieel beheer tijdens de implementatie van de subprojecten.

  1. Creatie van regionale cijfers voor permanente technische en financiële ondersteuning/advies.
  2. Aanwijzing van een focal point binnen de werkgroep om goede communicatie te bevorderen.
  3. Vastleggen van regels, procedures, methoden, richtlijnen en standaarddocumenten voor de uitvoering van het project in het Operationeel Handboek van het project.
  4. Het geven van technische, administratieve en financiële training aan de werkgroepen.
  1. De aanwijzing van jongeren uit ejidos of gemeenschappen in de interventiegebieden van het MDE Mexico als lokale gemeenschapspromotors vergemakkelijkte de begeleiding van en communicatie met de begunstigden van subprojecten op lokaal niveau, met name in die gevallen waarin zij optraden als gesprekspartners of tolken, waardoor het verkrijgen van belangrijke informatie in inheemse talen werd vergemakkelijkt.
  2. Voor financiële steun aan werkgroepen zonder juridische status en met weinig ervaring in het beheer van productieve projecten moesten specifieke samenwerkingsregelingen worden opgezet om adequate technische en administratieve ondersteuning te waarborgen.
  3. De versterking van de administratieve en financiële beheerscapaciteiten vergrootte de mogelijkheden van de begunstigden om toegang te krijgen tot nieuwe financieringsbronnen en investeringen in projecten voor productieve gemeenschappen.
Capaciteitsopbouw voor de uitvoering van duurzame productieprojecten in boslandschappen

Het doel van de MDE Mexico was het versterken van de capaciteiten van inheemse volken en lokale gemeenschappen die afhankelijk zijn van bossen en oerwouden door middel van participatieve en inclusieve processen voor de consolidatie van productieve projecten in boslandschappen. De training begon vorm te krijgen vanaf het moment dat de subprojecten werden geselecteerd door het Evaluatiecomité, waarvan de leden training kregen om de analyse van en de dialoog over de ontvangen voorstellen te vergemakkelijken en zo het evaluatie- en selectieproces te sturen.

Anderzijds bood de Lokale Technische Assistentie de begunstigden ondersteuning en gespecialiseerd advies voor de participatieve opbouw van de technische voorstellen en de plannings- en controle-instrumenten, wat zorgde voor de ontwikkeling van capaciteiten en de toepassing van de instrumenten in elke werkgroep.

Om de begunstigden technische ondersteuning te bieden bij de uitvoering, monitoring en evaluatie van deelprojecten, werd bovendien een trainingsprogramma voor 'agents of change' (lokale gemeenschapspromotors) geïmplementeerd voor productieve gemeenschapsprojecten met een REDD+-aanpak.

Ook werden er kennisuitwisselingsworkshops georganiseerd onder de begunstigden om hun capaciteiten te versterken met de kennis van andere groepen met meer ervaring.

  1. Training op alle niveaus en over verschillende onderwerpen (projectevaluatie, technische, financiële, administratieve en organisatorische ondersteuning en versterking).
  2. Ontwikkeling van trainingsmateriaal en didactische activiteiten aangepast aan de lokale context.
  3. Gebruik van instrumenten op afstand om begunstigden afstandsonderwijs te geven in de context van de pandemie voor groepen die weinig of geen ervaring hebben met het plannen en monitoren van activiteiten voor productieve projecten.
  4. Betrokkenheid van producenten bij de training.
  1. Het ontwerp van specifieke materialen om producenten te begeleiden vergemakkelijkte de homologatie van kennis en de coördinatie tussen actoren.
  2. De toe-eigening van productieve initiatieven werd bevorderd door participatieve processen, ondersteund door cultureel geschikte methodologieën, materialen en didactische middelen.
  3. Het gebruik van digitale platforms bevorderde de coördinatiedynamiek en de capaciteitsopbouw van de lokale gemeenschapspromotors (LCP's) en producenten, vooral tijdens de door COVID-19 opgelegde opsluiting. De online leermodules en hulpmiddelen maakten zelfgestuurd leren mogelijk.
  4. Het traject van de LCP's in het MDE Mexico droeg bij aan hun persoonlijke groei en professionele ontwikkeling, wat tot uiting komt in hun initiatieven en verkregen erkenningen op het gebied van duurzame plattelandsontwikkeling, onderzoek en bestuur.
  5. De uitwisseling van kennis tussen gemeenschappen bevorderde het ontstaan van synergieën tussen begunstigden en de invoering van betere productie- en bestuurspraktijken in modellen die zich in een vroeg stadium van consolidatie bevinden.
Ontwikkeling van ondernemingen door verbetering van de waardeketen om de boomteelt te ondersteunen en de bestaansmiddelen te verbeteren

De boomboeren worden aangemoedigd om deel te nemen aan verschillende waardeketens/ondernemingen die zijn ontwikkeld voor alternatieve inkomstenbronnen in plaats van afhankelijk te zijn van de verkoop van bomen en land voor inkomsten.

  • Dankzij de toegang tot landbouwgrond op het privéland van de boeren en in het centrale bosreservaat kunnen de boeren verschillende gewassen verbouwen, pluimvee houden en kleine herkauwers fokken.
  • Technische ondersteuning van FAO voor de ontwikkeling van waardeketens en de versnellingsprogramma's om de boeren klaar te stomen voor het bedrijfsleven en om jongeren bij te scholen. In samenwerking met Rural Communities in Development (RUCID) is een opleidingsprogramma opgezet voor meisjes en vrouwen in de volgende ondernemingen: bakkerij, sap, wijn, verwerking van wortels en granen, productie van bananen, koffie en biologische input en het maken van briketten voor brandstofenergie, allemaal gericht op het genereren van inkomen voor vrouwen en meisjes.
  • Landbouwpraktijken die gemengde landbouw met boomteelt integreren bieden een duurzame aanpak voor herstel. Deze methode verbetert de gezondheid van planten, gewassen en de bodem door gebruik te maken van de natuurlijke voordelen die verschillende soorten elkaar bieden. Gewassen kunnen op hun beurt de gezondheid van bomen ondersteunen door bodemerosie te voorkomen en de bodemstructuur te verbeteren. Deze complementaire relatie bevordert een veerkrachtiger en productiever landbouwsysteem en stimuleert ecologisch evenwicht en duurzaamheid op lange termijn.
  • Boeren die gemengde landbouw beoefenen binnen een agro-economisch kader profiteren van gediversifieerde bronnen van inkomsten en voedsel. Deze aanpak vermindert de risico's die samenhangen met klimaatverandering, zoals langdurige droogte of overstromingen, doordat ze niet afhankelijk zijn van één gewas of bedrijf. Gediversifieerde landbouwsystemen zorgen ervoor dat als één gewas mislukt door slechte weersomstandigheden, andere gewassen of landbouwactiviteiten voor inkomen en levensonderhoud kunnen zorgen. Dit vermindert de kwetsbaarheid en vergroot de voedselzekerheid, zodat boeren in hun levensonderhoud kunnen voorzien ondanks de milieuproblemen.
  • Voor duurzaamheid op lange termijn moeten boeren hun uitgaven afstemmen op verschillende inkomstenbronnen. Het is cruciaal om een dagelijkse inkomstenbron te hebben om lopende uitgaven te dekken en financiële risico's effectief te beheren. Gediversifieerde inkomstenstromen uit gemengde landbouw, waaronder gewassen, vee en boomproducten, zorgen voor een regelmatige cashflow die kan voorzien in de dagelijkse behoeften en onverwachte uitgaven. Deze financiële veerkracht stelt boeren in staat om voortdurend te investeren in hun land en middelen, wat duurzame landbouwpraktijken bevordert en de algemene economische stabiliteit verbetert.
Herstel van aangetast land in zowel het bosreservaat als op particulier land

De gemeenschappen die grenzen aan de aangetaste bosreservaten Atigo en Angutawele Central werden gemobiliseerd om deel te nemen aan het herstel van delen van het bos in het kader van Collaborative Forestry Management in samenwerking met de National Forestry Authority en de gemeenschap.

  • Aangetaste bossen en gronden in privébezit die dringend moeten worden hersteld om de ernstige gevolgen van de klimaatverandering op te vangen.
  • Het enthousiasme van boeren om deel te nemen aan het planten en beheren van bomen als onderdeel van de herstelwerkzaamheden.
  • Ondersteunend overheidsbeleid dat de betrokkenheid van de gemeenschap bij herstelactiviteiten aanmoedigt, gesteund door technische leiders van Alwa en Kaberamaido Sub-Counties in het Kaberamaido District.
  • Technische hulp van de Voedsel- en Landbouworganisatie via de Saw Log Production Grant III, die de aanleg van een gemeenschapsdemonstratiebos van 5 hectare mogelijk heeft gemaakt.
  • De gemeenschap moest uitgebreid worden gesensibiliseerd en voorgelicht om het belang van herstel te begrijpen.
  • We hebben een boomkwekerij opgezet om de boeren ter plaatse van zaailingen te voorzien, zodat de kosten voor het betrekken van zaailingen van verafgelegen locaties worden beperkt.
  • Aanvankelijk plantten we exotische soorten zoals dennen en eucalyptus, maar nu hebben we onze focus verlegd naar het promoten van inheemse bomen en het vermijden van monocultuur.
  • Toen we gewassen integreerden die op korte termijn inkomsten opleverden en boeren een cashflow lieten zien, trokken onze pitchdecks aanzienlijk meer aandacht, zoals blijkt uit projecten zoals het NSSF Hi Innovator Project en Land Accelerator.
Casestudie

In de oostelijke provincie van Zambia werd in het kader van het Fish for Food Security (F4F)-project een significante verandering van de vispraktijken in kleine waterlichamen bewerkstelligd. Deze verandering bestond uit het terugdringen van het gebruik van illegaal vistuig door lokale vissers, waarbij hun activiteiten in overeenstemming werden gebracht met de richtlijnen van de FAO voor duurzame kleinschalige visserij.

Het beheer van deze vispraktijken had aanvankelijk te kampen met uitdagingen, waaronder een gebrek aan basisgegevens over visbestanden en het gebruik van schadelijke netten met kleine mazen (muskietennetten) of gif. Om deze uitdagingen aan te pakken, koos het F4F-project voor een aanpak met meerdere belanghebbenden en werkte het samen met organisaties zoals Aquatic Ecosystems Services Consultancy voor de evaluatie van de visbestanden. Ook werkten ze aan de herstructurering van de Dam Management Committees (DMC's) in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds (WWF) en Zambia Governance Foundation (ZGF), waarbij ze ervoor zorgden dat vertegenwoordigers van de vissers erbij betrokken werden.

De F4F ontwikkelde verder een trainingshandboek over duurzaam visserijbeheer van kleine waterlichamen en rolde de trainingen uit naar de DMC's, vissers en traditionele leiders met steun van het Department of Fisheries (DoF). De onderwerpen varieerden van 'Leiderschap' en 'Financieel beheer' tot 'Visserijpraktijken', wat veel discussies opleverde, vooral onder vissers.

Later stelden de gemeenschap en het DoF regels op om het gebruik van illegaal vistuig te beperken en moedigden ze het gebruik van wijdmazige katoenen netten aan. De betrokkenheid van de vissers heeft geholpen om illegale en ongereguleerde visserij te beteugelen, omdat ze begrijpen wat de nadelige gevolgen zijn voor de visbestanden, het milieu en de duurzaamheid van hun bedrijf.

Publieke participatie en bewustmaking van de gemeenschap

Het betrekken en voorlichten van de leden van de gemeenschap om ervoor te zorgen dat ze het project en de voordelen ervan begrepen en de implementatie ervan actief steunden. Dit hield in dat de projectdoelen duidelijk werden gecommuniceerd, dat zorgen werden aangepakt en dat het gevoel van eigenaarschap onder de gemeenschap werd gestimuleerd. Deelname van het publiek werd mogelijk gemaakt door maandelijkse bijeenkomsten in Kamungi Conservancy (KC) om bewustzijn te creëren over de voordelen van het 10%-omheiningsplan, de gevaren en de algemene projectdoelstellingen. Deze bijeenkomsten dienden als platform voor een open dialoog, waar de leden van de gemeenschap hun zorgen konden uiten, vragen konden stellen en input konden geven. Daarnaast waren de bijeenkomsten bedoeld om cruciale informatie over het project te verspreiden, zoals hoe de hekken conflicten tussen mens en dier zouden verminderen, gewassen en vee zouden beschermen en de algehele veiligheid van de gemeenschap zouden verbeteren. Educatieve sessies tijdens deze bijeenkomsten richtten zich op praktische aspecten van het 10% omheiningsplan, zoals onderhouds- en reparatietechnieken, maar ook op bredere natuurbehoudprincipes. Deze consistente betrokkenheid zorgde ervoor dat de gemeenschap op de hoogte bleef, betrokken bleef en de doelen van het project steunde.

  • Gemeenschapsbijeenkomsten en educatieve workshops: Er werden regelmatig bijeenkomsten georganiseerd in Kamungi Conservancy om het project te bespreken, input te verzamelen en een consensus op te bouwen. Er werden workshops gehouden over het belang van natuurbehoud, het verminderen van conflicten tussen mens en wild en de specifieke voordelen van het 10%-omheiningsplan, waarbij gebruik werd gemaakt van visuele hulpmiddelen en lokale talen om het begrip te vergroten.
  • Betrokkenheid van belanghebbenden: Lokale leiders, traditionele ouderen, natuurbeschermingsgroepen en overheidsfunctionarissen werden betrokken om het project te bekrachtigen en vertrouwen op te bouwen binnen de gemeenschap.
  • Inclusieve deelname: Er werden speciale inspanningen gedaan om gemarginaliseerde groepen zoals vrouwen en jongeren te betrekken bij de vergaderingen en besluitvormingsprocessen, om ervoor te zorgen dat er rekening werd gehouden met de perspectieven en behoeften van de hele gemeenschap.
  • Terugkoppelingsmechanismen: Er werden kanalen opgezet voor leden van de gemeenschap om feedback te geven en problemen met betrekking tot de omheiningen te rapporteren, zodat er een voortdurende dialoog is en er kan worden ingespeeld op de zorgen van de gemeenschap.
  • Lokale kampioenen: Lokale kampioenen werden geïdentificeerd en ondersteund, die voor het project pleitten binnen de gemeenschap en hielpen om het momentum en de betrokkenheid van de gemeenschap te behouden. Onder de lokale kampioenen bevonden zich vroegere begunstigden van de 10%-omheiningsplannen.
  • Effectieve communicatie en transparantie waren essentieel om het vertrouwen en de steun van de gemeenschap te winnen.
  • Door onmiddellijk in te gaan op de zorgen van de gemeenschap kon vertrouwen worden opgebouwd en een coöperatieve geest worden bevorderd.
  • Voortdurende betrokkenheid en feedbackmechanismen hielpen om aanhoudende problemen aan te pakken en de projectuitvoering te verbeteren.
  • Het betrekken van lokale leiders en voorvechters bevorderde het gevoel van eigenaarschap en verantwoordelijkheid binnen de gemeenschap, wat de steun voor het project op de lange termijn vergrootte.
  • Inclusiviteit in deelname zorgde ervoor dat de behoeften en perspectieven van alle leden van de gemeenschap, inclusief gemarginaliseerde groepen, aan bod kwamen, wat leidde tot meer omvattende en duurzame resultaten.
  • Het regelmatig monitoren en aanpassen van strategieën op basis van feedback uit de gemeenschap zorgde voor een effectiever en responsiever projectmanagement.
  • Empowerment van lokale voorvechters zorgde voor voortdurende belangenbehartiging en steun voor het project, waardoor duurzaamheid ook na de eerste implementatie werd gegarandeerd.
  • Het organiseren van educatieve workshops over HWC vergrootte niet alleen het bewustzijn, maar voorzag de gemeenschap ook van praktische vaardigheden voor het onderhoud van afrasteringen en het beperken van conflicten met wilde dieren.