De lokale-ecologische kennis die vissers verschaffen over natuurlijke hulpbronnen, visgronden en klimaatomstandigheden, zijn fundamentele elementen waarmee rekening moet worden gehouden bij het ontwerp van een visreservaat. Bij het combineren van lokale-ecologische kennis met wetenschappelijke kennis is het belangrijk dat er een transparante onderhandeling begint die de beste op wetenschap gebaseerde voorwaarden met sociale acceptatie mogelijk maakt.

Vervolgens wordt een monitoringprogramma voor de gemeenschap geleid door organisaties die lid zijn van de Kanan Kay Alliance. Vissers en vrouwen worden getraind en nemen actief deel aan het verzamelen van gegevens. Zo zien ze de resultaten met eigen ogen en kunnen ze de informatie delen met andere leden van de gemeenschap. Zodra de resultaten van de monitoring bekend zijn, worden tijdens het vernieuwingsproces de doelen van de visreservaten opnieuw bekeken om te begrijpen of ze voldoen aan de biofysische criteria voor no-take zones en of er dus veranderingen nodig zijn.

Deze "bottom-up" benadering moet worden aangevuld met "top-down" elementen om ervoor te zorgen dat de besluitvorming de complexiteit van dit proces weerspiegelt.

Samenwerken als een collectief impactplatform betekent niet dat we altijd alles samen doen. Het gaat erom hoe we het beste van elke organisatie kunnen stimuleren, terwijl we de sterke punten en de gebieden met kansen respecteren en begrijpen. Gemeenschappen moeten een duidelijke rol hebben in de besluitvorming, wat ons terugbrengt bij bouwsteen #1 over het empoweren van vissers en het opbouwen van capaciteiten.

Door sociale, milieu- en economische onderwerpen samen te brengen in de trainingen en ons niet alleen te richten op workshops over grondstoffenbeheer, zijn we in staat geweest om de collectieve impact te vergroten en in de loop van de tijd te behouden. Het versterken van de drie belangrijkste aspecten van duurzaamheid is van fundamenteel belang geweest. We hebben geleerd dat onze beste strategie die is waarbij we leiderschapsvaardigheden, menselijke ontwikkeling, persoonlijke en organisatorische administratie, ondernemingsplannen voor viscoöperaties of eerlijke handel aanbieden. Vissers moeten gevraagd en gecoacht worden om hun eigen zwakke en sterke punten te ontdekken. Er moeten tijd en middelen worden geïnvesteerd om klanten bij de projecten van de vissers te betrekken.

GIS-analyses waren nuttig om de ruimtelijke toewijzing van de zee te bepalen op een manier die de maatschappelijke voordelen maximaliseert en mogelijke conflicten vermindert. Hoewel het systeem werd gebruikt om grensoverschrijdende MRO te ondersteunen, beperken ontoereikende subregionale bestuursmechanismen de implementatie van het mariene bestemmingsplan door beide landen. Hoewel er kaderwetgeving en nationale strategieën voor milieubeheer bestaan, moeten formele institutionele systemen voor nationaal en grensoverschrijdend marien beheer duidelijk worden vastgesteld. De realisatie van effectieve grensoverschrijdende samenwerking en regionaal bestuur is nodig om de juiste en haalbare institutionele regelingen te bepalen. Evenzo is het bevorderen van politieke wil op milieugebied essentieel voor de ontwikkeling en uitvoering van nieuw beleid, plannen en instellingen voor milieubeheer.

Het nut van het integreren van interdisciplinaire informatie en meerdere kennisbronnen voor mariene ruimtelijke ordening is goed gedocumenteerd, maar het feitelijke kader en de praktische methodologieën voor het verkrijgen van holistische, op ecosystemen gebaseerde informatie ontbreken. Wij vonden een participatieve GIS-benadering nuttig voor het identificeren, verzamelen, integreren en begrijpen van interdisciplinaire informatie. Praktische GIS-analyses werden toegepast om relevante, op ecosystemen gebaseerde informatie te produceren. Daarnaast bleek de toepassing van een participatieve GIS-benadering (in termen van zowel informatie-integratie als visualisatie) gunstig te zijn voor de uitvoering en presentatie van gegenereerde informatie op manieren die het begrip van belanghebbenden vergrootte en zo het mariene bestuur ondersteunde. Ondanks het algehele succes van participatieve GIS, zal het onderhoud van de MarSIS extra capaciteitsopbouw vereisen, met name op het gebied van GIS-vaardigheden.

PGIS resulteerde in de productie van uitgebreide en toegankelijke informatie op maat van de belanghebbenden van de Grenada Bank. Het gezamenlijk verzamelen van gegevens en informatie diende om: bestaande informatie te identificeren; de capaciteit van belanghebbenden op te bouwen in het begrijpen van het mariene milieu en gerelateerd menselijk gebruik; geloofwaardigheid te geven aan lokale kennis; vertrouwen in en eigenaarschap van de geproduceerde informatie te vergroten; en de rol te onderstrepen die belanghebbenden kunnen en zouden moeten spelen in marien bestuur. Communicatie en informatie-uitwisseling zijn belangrijke aspecten van deze bouwsteen en mogen niet worden onderschat. Het bieden van toegang tot alle gegevens, kaarten en informatie via een publiek toegankelijke website ondersteunde de transparantie en inclusiviteit en diende om de capaciteit en het eigenaarschap van informatie door belanghebbenden te versterken.

Participatieve geografische informatiesystemen (PGIS) resulteerden in de productie van uitgebreide en toegankelijke informatie die was afgestemd op de behoeften van de belanghebbenden van de Grenada Bank. Het PGIS-proces versterkte ook grensoverschrijdende verbanden, bevorderde een transparante en inclusieve werkomgeving en bouwde capaciteit op grensoverschrijdende schaal op. Ondanks het algehele succes van PGIS in deze context, zijn er beperkingen die overwogen moeten worden. Ten eerste moeten de kosten van PGIS zorgvuldig worden geëvalueerd. Daarom moeten het tijdschema en de doelstellingen van een PGIS goed worden gedefinieerd en moet het te verwachten participatieniveau duidelijk worden uitgewerkt voordat een soortgelijke onderneming wordt ondernomen. In deze bouwsteen was het betrekken van belanghebbenden tijdrovend, maar instrumenteel in het bevorderen van een collaboratieve werkomgeving en het creëren van buy-in.

De vaardigheid om Lionfish-sieraden te maken kan gemakkelijk worden verworven en er is vraag naar het product. De waarde van de koraalduivelvangst van Belize-vissers stijgt met 13-40% wanneer de vinnen en stekels verkocht worden. Het vaststellen van de marktprijs voor vinnen en stekels is cruciaal om ervoor te zorgen dat dit voordeel wordt behaald. Om die reden zouden juweliers geen subsidie moeten krijgen na de eerste trainingsworkshops. Juweliers uit regio's die geen gevestigde markt voor koraalduivelvlees hebben, hebben moeite om aan koraalduivelonderdelen te komen; dit kan worden verholpen met een netwerk van juweliers. Een netwerk bevordert ook het delen van kennis, het verkrijgen van toegang tot verschillende verkooppunten, het ontwikkelen van een merk- en bedrijfsplan en uiteindelijk het verkrijgen van toegang tot internationale markten. Door zich te richten op vrouwen uit kustgemeenschappen waar gevist wordt, wordt het gezinsinkomen gediversifieerd en krijgen vrouwen meer zeggenschap. Verder kunnen sieraden van koraalduivels het bereik van koraalduivels vergroten en worden de juweliers zelf pleitbezorgers voor de zaak, wat gedragsverandering in de richting van meer exploitatie van koraalduivels stimuleert.

Effectieve partnerschappen zijn van vitaal belang. Zonder de betrokkenheid van belanghebbenden op alle niveaus - waaronder regeringsdepartementen, vissersgemeenschappen, milieuorganisaties, touroperators en academische experts - zal dit proces niet succesvol zijn. De betrokkenheid van relevante experts om training te geven en/of locatiespecifieke drempelwaarden voor koraalduivels te bepalen is nodig.

Consistente langetermijnmonitoring met behulp van de LFS-methode is nodig om de effecten van beheersinterventies op koraalduivelpopulaties te evalueren.

Vissers hebben te maken met hoge opportuniteitskosten wanneer ze op koraalduivel vissen in plaats van op traditioneel gevangen soorten, als gevolg van een ongecoördineerde markt, een inconsistente vraag en een lage betalingsbereidheid. Dit wordt nog verergerd door het verlies van vistijd van ten minste 24 uur bij een onbehandelde steek van koraalduivel. Daarom moet de bereidheid om te betalen voor koraalduivel aanzienlijk hoger zijn dan voor traditioneel gevangen soorten. Restaurants moeten toegang hebben tot een consistente aanvoer en regelmatig vraag hebben naar koraalduivel voordat ze koraalduivel op hun menu zetten. Een centraal ontvangststation en een distributiefaciliteit waar zeeduivel consequent tegen een hoge prijs wordt verhandeld, zou vissers stimuleren om consequent op zeeduivel te vissen en restaurants de garantie bieden om zeeduivel regelmatig op hun menu te zetten.